Özelleştirmede halka arz yöntemine ağırlık verilecek!
Özelleştirme uygulamaları, makro ekonomik politikalar ve uzun vadeli sektörel öncelikler çerçevesinde belirlenmiş bir programa dayalı sürdürülecek. Özelleştirme uygulamalarında halka arz yönteminin kullanılmasına ağırlık verilecek.
Türkiye, özelleştirme programı kapsamında gelecek yıldan itibaren halka arz yöntemine ağırlık verecek.
AA muhabirinin, 2017-2019 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'dan (OVP) derlediği bilgilere göre, özelleştirme uygulamaları, makro ekonomik politikalar ve uzun vadeli sektörel öncelikler çerçevesinde belirlenmiş bir programa dayalı sürdürülecek. Özelleştirme uygulamalarında halka arz yönteminin kullanılmasına ağırlık verilecek.
Bu yıl özelleştirme gelirlerinin 11 milyar lira olması beklenirken, söz konusu rakamın 2017'de 17,8 milyar lira, 2018'de 8 milyar lira, 2019'da da 6,5 milyar olarak gerçekleşmesi planlanıyor. Bu rakamlar doğrultusunda özelleştirme gelirlerinin GSYH'ye oranının bu yıl yüzde 0,5 olması beklenirken, söz konusu oranın 2017'de yüzde 0,7'ye ulaşacağı öngörülüyor. Özelleştirme gelirlerinin milli gelire oranının 2018'de yüzde 0,3, 2019'da ise yüzde 0,2 olacağı tahmin ediliyor.
31 yıllık özelleştirme serüveni
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının verilerine göre, 1985'ten itibaren 272 kuruluştaki kamu hisseleri, 2 bin 212 taşınmaz, 10 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 146 tesis, 7 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alınırken, bugüne kadar gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarının toplam tutarı 68 milyar doları buldu.
Bir bölümü vadeli ve döviz cinsinden gerçekleştirilen hisse senedi ve varlık satış işlemlerinden bu yılın mayıs ayı itibarıyla 62,6 milyar dolar net giriş sağlandı.
Türkiye'de 1990 yılından bu yana Arçelik, THY, Halk Bankası, İş Bankası gibi kuruluşların hisseleri de halka arz yoluyla özelleştirilirken, söz konusu özelleştirmelerde başvuru sayısı 225 bin 126, toplam satış tutarı da 5,8 milyar dolar oldu. Halka arz ile birlikte blok satış yoluyla özelleştirilen kuruluşların arasında da Petrol Ofisi AŞ, Erdemir, Tüpraş, Petkim, Türk Telekomünikasyon AŞ gibi şirketler yer aldı.
Gözler Milli Piyango ihalesinde
Diğer taraftan, bu yılın son çeyreğinde önemli özelleştirme ihaleleri gerçekleştirilecek. TP Petrol Dağıtım AŞ'deki yüzde 100 oranındaki hissenin "blok satış" yöntemiyle özelleştirilmesine 4 teklif gelirken, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunları özelleştirilmesinde son teklifler 8 Kasım'da alınacak.
AA
Haber Ekonomist Dergisi'nde şu şekilde yer aldı
Geçen hafta yayınlanan Orta Vadeli Program'da 2016 büyüme hedefini yüzde 3,2"ye düşüren hükiinıet, önümüzdeki dönemde bütçeyi rahatlatacak bir özelleştirme paketi hazırlığında. Aralarmda Milli Piyango, Türk Petrol, Şeker Fabrikaları, otoyol ve limanların olduğu pek çok kurum özelleştirme kapsamnıda satışa çıkıyor. Hükümet, bir yılda özelleştirmeden 10 milyar TL bekliyor.
Bir süredir soğuma belirtileri gösteren Türkiye ekonomisi, bir kez daha özelleştirme hamlesiyle ısınacak. Geçen hafta Orta Vadeli Program'da 20l6'ya ilişkin büyüme tahminini yüzde 4,4'ten yüzde 3,2'ye düşüren hükümet, büyümedeki yavaşlamanın etkilerini hafifletmek ve kamu maliyesine yeni kaynak yaratmak amacıyla önümüzdeki dönemde özelleştirmeye hız verecek. Başım Milli Piyango, Türk Petrol Dağıtım, otoyol, köprü ve limanların çektiği özelleştirme paketine yatırımcı ilgisi giderek artarken, önümüzdeki bir yılda gerçekleştirilmesi planlanan özelleştirmelerle Hazine'ye 10,8 milyar TL'lik gelir kazandırılması hedefleniyor.
Özelleştirme çalışmalarının başlatıldığı 1985'ten bu yana gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarının toplam tutarı 66,8 milyar doları aştı. Bugüne kadar 271 kuruluştaki kamu hisseleri, bin 677 taşınmaz, 146 tesis, yedi liman özelleştirildi. Şu anda satılmayı bekleyen 22 kuruluş özelleştirme programı içerisinde bulunuyor.
DAHA AGRESİF POLİTİKA
Geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanı Naci Ağbal, hükümetin özelleştirmeler konusunda hızlı adımlar atacağını teyit eden açıklamalarda bulundu. Türkiye'deki yatırımları artırmak ve büyümeyi desteklemek için hayata geçirilen Varlık Fonu'na kaynak sağlamak adına özelleştirme portföyünü büyüteceklerini dile getiren Ağbal, önümüzdeki dönemde 'daha agresif bir özelleştirme politikası' uygulayacaklarını söyledi.
Hükümet, 2016-2019 arasındaki özelleştirme gelirlerini doğrudan merkezi yönetim bütçesine aktaracak. Zira bütçe açığının karşılanmasında özelleştirme gelirlerinin payı büyük. Bütçe hedefinin üzerinde bir gerçekleşme olduğunda, yani bütçe fazlası hasıl olduğunda ise geriye kalan miktar Varlık Fonu'na aktarılacak.
İlgi çeken alanlar
Türkiye'de birçok alanda ve sektörde yatırımcılar için önemli özelleştirme fırsatları bulunuyor. Milli Piyango kısa vadede özelleştirilmesi planlanan önemli kurumların başında geliyor. Özellikle geçen yıl önceki özelleştirme ihalesinin iptal edilmesinden sonra, yenilenebilecek bir ihaleye ilişkin yerli ve yabancı yatırımcılar ilgilerini teyit ettiler.
Özelleştirme süreci merakla beklenen bir diğer alan enerji. Son beş yıla bakıldığında, enerji sektörü özelleştirmelerinin yılın en büyük 10 işlemi listesinde bir veya birden fazla işlemle bulunduğunu görüyoruz. Enerji sektörü özelleştirmelerine özellikle son dönemde yerli yatırımcılann daha fazla ilgi gösterdiği de bir gerçek. Enerji sektörüne gösterilen yoğun ilgide Türkiye'nin büyüyen ekonomisi paralelinde gelişen enerji ihtiyacının önemli rolü bulunuyor.
Enerji sektörü dışında limanlar da hem yerli hem de yabancı yatırımcılar tarafından ilgi görüyor.
Büyük hacim beklentisi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait olan İGDAŞ'ın Aralık 2015'te halka arzına onay veren kararın çıkmasının ardından birçok yatırımcı bu alana ilgisini açıkladı. Ayrıca, tarihi kesinleşmemiş olan Aliağa Kombine Çevrim ve Gaz Türbinleri Santrali, Bursa Doğalgaz Santrali, Şeker Fabrikaları portföyleri, Kalamış Marina, Halk Emeklilik ile İzmir Kruvaziyer ve Yük limanları da gerçekleştikleri takdirde önemli hacim yaratabilecek özelleştirmeler arasında başı çekiyor.
Bu arada Türkiye Elektromekanik Sanayi (TEMSAN) Genel Müdi'ırlüğü'nün Hazine'ye ait yüzde 100 oranındaki hissesi ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürlüğü'ne bağlı TP Petrol Dağıtım A.Ş.'de kamuya ait hisseler özelleştirme kapsamına alındı. Bu kuruluşların özelleştirme işlemleri 31 Aralık 2020 tarihine kadar tamamalanacak.
Şekerde yöntem değişiyor
Özelleştirme programının en ilgi çeken kurumlarından biri de şeker fabrikaları. 2009 ve 2011 yıllarında kamuya ait 25 şeker fabrikasının özelleştirilmesi için portföyler halinde ihaleye çıkılmıştı. Ancak ihaleler fabrikalarda üretim garanti altına alınmadığı için Danıştay tarafından iptal edilmişti. Hükümet, 2017 başı itibariyle, şeker fabrikalannın satışında yöntem değişikliğine gitme kararı aldı. Önümüzdeki dönemde şeker fabrikalarındaki üretimi garanti altına almak amacıyla, kamu şeker fabrikalarının pancar üreticilerine ve şeker işçilerine satılması üzerine çalışma başlatıldı. Bu yapıda devlet üretimden çekilerek düzenleyici ve denetleyici bir görev üstlenecek.
Bugüne kadar özelleştirilen kurumların sektörlerinde pazar payı ve büyüklük anlamında hep ön sıralarda olması da yatırımcı açısından özelleştirme programına alınan kurumlara bakışı olumlu etkileyen bir faktör. Yatırımcılar, bulundukları sektördeki konumlarım güçlendirmek ya da sektöre öncü konumda giriş yapmak amacıyla bu tip fırsatları değerlendiriyorlar.
Özelleştirmenin beş yıldızı !
1-Milli Piyango:Son teklif verme tarihi 8 Kasım 2016'ya ertelendi. Şartname alanlar arasında Net Holding ve ABD'li ortağı Scientific Games, Çorumlu Kuyumcu Ahlatçı ve ERG Ortak Girişim Grubu, Hitay Grubu bulunuyor.
2-TP Petrol Dağıtım AŞ:Teklif verme süresi 30 Eylül'de son buldu. Zülfikarlar Holding, Siyah Kalem Mühendislik, Termopet-Net-Cemil Direkci Ortak Girişim Grubu ve SBK Holding teklif verdi.
3-Şeker Fabrikaları:
Üretimi garanti altına almayan özelleştirme yönteminden vazgeçen hükümet, kamu şeker fabrikalarının pancar üreticisi ve şeker işçisine satışı için formül arayışında.
4-Otoyollar- Köprüler:Otoyollar ve köprülerin 25 yıl süreyle "işletme haklarının verilmesi" yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ihaleyi ÖYK 2013'te iptal etmişti. Şu an yeni bir özelleştirme yöntemiyle satışa hazırlanma aşamasında.
5-HES'ler ve Limanlar: Elektrik Üretim AŞ'ye ait 29 HES ve İzmir Yük, İzmir Kruvaziyer, Güllük, Çanakkale Kabatepe, Gökçeada Kuzu ve Tekirdağ Yük limanlarının özelleştirilmesi süreci başlatıldı.
"YATIRIMCILAR İÇİN BÜYÜK HACİMLİ FIRSAT'
Müşfik Cantekinler / EY Türkiye Kurumsal finansman Bölüm Başkanı
"Son bir yıldır Türkiye ve bölgedeki gelişmeler nedeniyle özelleştirme takviminde bazı ertelemelerin olduğunu ancak hükümetin özelleştirmelere hız verilmesi konusunda son dönemde çok daha kararlı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Özelleştirilmesi planlanan kurumlara baktığımızda yatırımcılar için önemli ve büyük hacimli fırsatların var olduğunu söyleyebiliriz. Özelleştirilmesinin tamamlanması durumunda bu yılın en büyük işlemleri arasına girmesi muhtemel olan Milli Piyango'nun kasım ayında ihaleye çıkması bekleniyor. Ayrıca, bir süre önce teklifleri alınan Türkiye Petrolleri (TP) Dağıtım A.Ş. özelleştirme ihalesinin de yılın büyük işlemleri arasına girebileceğini düşünüyoruz. Önceden ihalesi türlü nedenlerle iptal edilen bazı portföylerin de orta vadede tekrar gündeme gelmesi bekleniyor. Programın başarıyla yürütülmesinde Türkiye ve bölgedeki gelişmelerin seyri de önemli rol oynayacaktır."
Ekonomist
