Peru, Şili ve Kolombiya Türk müteahhitlerinin takibinde!

Türk müteahhitleri son dönemde, jeopolitik gelişmeler, petrol fiyatlarındaki hareketlilik gibi nedenlerle ana pazarlarda doğan kaybı dengeleyebilmek için yeni pazarlar olarak gördüğü Sahra Altı Afrika, Hindistan, ASEAN Bölgesi ile Güney Amerika ülkelerindeki yatırım potansiyellerine yöneliyor. Bu doğrultuda, Güney Amerika ve UNASUR ülkeleri, Türk müteahhitlik firmaları ve inşaat sektörü açısından coğrafi ve kültürel uzaklığa rağmen "potansiyel pazar" olarak değerlendiriliyor.

TOKİ Dergi’de yer alan habere göre; UNASUR'un 12 üyesiyle mevcut ekonomik büyüklüğü, birlik içinde öne çıkan ülkelerinin yüksek kredi notları ve gelişme potansiyelleri Türkiye Müteahhitler Birliğince (TMB) takip ediliyor. TMB, Birlik içinde yüksek kredi notuna sahip ülkelerin projelere finansman sağlamada önemli bir avantaj olduğuna işaret ediyor. Güney Amerika ülkelerinin bölgesel entegrasyonlar ve serbest ticaret anlaşmaları yoluyla küresel ekonomiye uyum sağlamada çok aktif olduğunu belirten TMB yetkilileri, UNASUR üyelerinden Pasifik İttifakı'na da dâhil olan Peru, Şili ve Kolombiya'nın sektörel açıdan özellikle izlendiğinin altını çiziyor. TMB, bu üç ülkenin yanı sıra Meksika'nın üyesi olduğu, dünyanın 8'inci büyük ekonomisi sayılan Pasifik İttifakı'nın İstanbul'daki temsilciliğiyle yakın temasını sürdürüyor.

COĞRAFİ VE KÜLTÜREL UZAKLIK

Latin Amerika pazarında firmaların önündeki engelleri; coğrafi ve kültürel uzaklık, dil engeli, navlun sorunu olarak sıralayan TMB, bölgedeki büyük ekonomilerin son dönemde yaşadığı ekonomik ve sosyal sorunların da iş ve yatırım ortamını olumsuz etkilediğini ifade ediyor. T.C. Ticaret Bakanlığı'nın, 2018-2019 döneminde Meksika ve Brezilya'yı faaliyetlerin yoğunlaştırılacağı ülkeler olarak belirlediğine işaret eden TMB yetkilileri, hedefin UNASUR ülkelerinin artırılması olduğunu ve bu ülkelere özel çalışmalar yapılmasının sektör açısından önem taşıdığını dile getiriyor. Bölgede sektörel olarak özellikle Şili, Peru ve Kolombiya üzerinde duran TMB, bu ülkelere ilişkin izlenimini şöyle aktarıyor:

ŞİLİ’DE GELİŞMİŞ FİNANS SİSTEMİ, PERU'DA ÜRETİM POTANSİYELİ

"Güney Amerika'da önde gelen ve istikrarlı ekonomilerden olan Şili, gelişmiş bir finans sistemine sahip olarak bölgede uzun yıllar kredi notunu A'da tutmayı başarabilen tek ülke. Türkiye'nin bölgede ilk serbest ticaret anlaşması imzaladığı ülke olmasıyla da dikkat çeken Şili, yatırımcılara güvenilir ortam sunuyor ve üçüncü ülkelerde ortak iş yapma potansiyeli de barındırıyor. Ancak coğrafi uzaklık nedeniyle iş adamlarının karşılıklı ziyaretlerinin yeterince sık olmaması, Türkiye'nin pazarda yeterince tanınmaması, navlun fiyatlarının yüksekliği nedeniyle bölge ülkeleriyle rekabette ve lojistikte karşılaşılan dezavantajlar bu pazarda başlıca sorunları oluşturuyor. Peru, son yıllarda ekonomik büyüme oranları, makroekonomik politikaları ve yapısal reformlarıyla öne çıkan bir ülke. Ekonomi ve dış ticaret açısından son derece liberal bir ülke olan Peru, altyapı ve konut ihtiyacıyla da Türk müteahhitlik firmaları için uygun bir ülke.

Bu ülkelerden Türk müteahhitler için potansiyeli daha yüksek olan Şili, Peru ve Venezuela'ya biraz daha yakından bakalım.

ŞİLİ'DE İNŞAAT POTANSİYELİ OLDUKÇA YÜKSEK

Şili, yaklaşık 757 bin kilometrelik alanıyla kıtanın batı kıyısının büyük kısmını ince bir şerit hâlinde kaplayarak Pasifik Okyanusu'na kadar uzanan bir ülke. Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2018 Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 280 milyar dolar olan ülkede kişi başı milli gelir 25 bin dolar, büyüme oranı da yüzde 3,4 civarında. Gelir dağılımı oldukça adaletsiz olan Şili'de nüfusun yüzde 15'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Şili'de inşaat sektörü 1990-1997 yılları arasında hızlı bir gelişme kaydetti. Başkent Santiago, son 20 yılda inşa edilen onlarca alışveriş merkezi ve etkileyici gökdelenleriyle dikkat çekiyor. Orta büyüklükte lüks konut segmenti Şili'de en fazla büyüyen alanlardan biri. Ülkenin inşaat ekipmanı üretimi çok basit ve genellikle madencilikle ilgili ürünlerle sınırlı olduğundan, bu ekipmanların büyük kısmı ithal ediliyor. Ülkede konut, ofis, otel, yazlık, toplu konut, altyapı (otoyol, havaalanı, liman ve hastane), madencilik ve sanayi altyapısı, AVM, okul, hastane, iş yeri inşaatı gibi pek çok alanda iş yapma potansiyeli bulunuyor.

PERU'DA 35 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Kıtanın kuzeybatı yönünde 1,28 milyon kilometrelik alana sahip olan Peru'nun GSYH'si 23#1 milyar dolar, kişi başı milli geliri 14 bin dolar, 2018 yılı tahmini büyüme oranı ise 3,7 düzeyinde.

Başta İnka uygarlığı olmak üzere Paraca, Nasca, Wari, Moche, Chimu, Tiavvanaku kültürlerinin izlerini taşıyan Peru'nun, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde 10'a yakın yerleşim yeri ve ulusal parkı bulunuyor.

Ülke, inşaat ve müteahhitlik hizmetlerinde özellikle ulaşım altyapısını geliştirme çalışmalarına öncelik veriyor ve birçok büyük projeyle bu yöndeki çalışmaları destekliyor. Ekonomi ve dış ticaret açısından liberal bir ülke olan Peru'da Türk müteahhitlik firmaları bugüne dek 18 milyon dolar tutarında üç proje üstlendi. Perulu yetkililer tarafından son olarak ülkede orta vadede otoyol, nehir ulaşımı, metro, liman, termik ve hidrolik santraller ile doğal gaz boru hatları konularında 35 milyar dolarlık yatırım planlandığı açıklandı.

TÜRK DİZİLERİYLE KÜLTÜREL BAĞ

Demiryolu, liman, madencilik, enerji teknoloji alanları başta olmak üzere çeşitli projeler, ülkemizin deneyimli olduğu Yap-İşlet-Devret/Kamu-Özel Ortaklığı (PPP) modeliyle hayata geçiriliyor. Ülkede gösterilen Türk dizileri, uzak olan kültürler arasında yakınlık kurma konusunda örnek gösterilirken, iki ülke arasında ilişkilerin geliştirilmesine ihtiyaç duyuluyor. Kolombiya ise Latin Amerika ülkeleri arasında Brezilya ve Meksika'dan sonra 3'üncü büyük ekonomiye sahip ülke. Güvenlik koşullarındaki iyileşme ve son 10 yılda yapılan ekonomik ve siyasi reformlarla gelişmekte olan ve gelecek vadeden bir ülke olarak Kolombiya, sektörümüz açısından da potansiyel taşıyor."

BREZİLYA EKONOMİSİ TOPARLANMA EĞİLİMİNDE

TMB, Latin Amerika'nın en büyüğü olan Brezilya ekonomisinin 2 yıl süren ağır resesyonun ardından toparlanmaya başladığına dikkat çekti. Ülkede inşaat sektörünün 2000'li yıllarda büyüme gösterdiğini, 2014'e gelindiğinde ise inşaat devlerinin yolsuzluk soruşturmalarıyla gündeme geldiğini kaydeden TMB yetkilileri, "Özellikle Odebrecht firmasının karıştığı yolsuzluklarla eski gücünü kaybetmiş olmasının, müteahhitlerimizin bu pazara girebilmeleri için elverişli bir ortam yarattığı düşünülmektedir. Dil sorunu, ithalat prosedürlerinin fazlalığı, gümrük vergilerinin yüksekliği, şirket kurulumu ve diğer ticari işlemlerdeki bürokrasinin fazlalığı pazarda yaşanan sıkıntılardan olmuştur. Ekonomideki olumlu gidişatın müteahhitler için riskleri azaltması beklenirken, müteahhitlerimiz bu olumlu bakış açısından ortak girişimler vasıtasıyla faydalanabilirler" değerlendirmesinde bulundu. Arjantin'in ise 2 yıl önce büyüme çizgisine oturmuşken bugün IMF tarihindeki en büyük krediyi aldığını ve ekonomik reîesyon tehlikesine karşı mücadele verdiğini açıklayan TMB, borç yüküyle baş etmeye çalışan Arjantin'in finansman sorunu yaşadığını kaydetti.