Profesör Ahmet Vefik Alp'in monoray isyanı

Ülke PKK ile, Istanbullular ulaşımla savaşıyor. Kitlenen araç trafiğinde mesai kaybı, hava kirliligi, gürültü kirliliği, kazalar ve ruhsal gerginlik bir yana, Istanbul genelinde yakıt kaybı yılda 3 milyar dolar mertebelerinde..

Istanbul da ulaşımın rahatlaması için bazı büyük projelere ilaveten en az 300 km düzeyli ve yaygın bir raylı toplu taşıma sistemine gereksinim var. Bu konuda tüm uzmanlar mutabık. Ancak ben mevcud caddelerden tırtıklanmış yüzeysel raylı sistemleri saymıyorum. Nostaljik tramvay, hafif metro, metrobus, ve benzerleri... Çünki bunlar bir yandan fayda sağlarken diğer yandan çoğu kez yolları daraltıp sıkıştırıyorlar. Hem bunlar yeterince hızlı hareket edemiyorlar. Ayrıca bizim sorumsuz yayalar, taşıtlar bir yerlerden girip bunların önüne çıkıveriyorlar.

Esas olan mevcud yollardan ayrı bir düzlemde yeni bir sistem, bir ağ, bir network yaratabilmek. Ya aşağıda, ya yukarıda raylı toplu taşım sistemi kurabilmek.

Aşagıdakine Metro diyoruz. Metro geç kalmış Istanbul için yapımı pahalı ve yavaş bir sistem. Taksim -Levent arası 8 km yi 12 yılda bitirebildik, fahiş paralar ödedik. Metro projeleri bitene kadar Istanbullu da bitecek. Metroyu yapımı hızlı ve ekonomik başka bir sistemle desteklemek kaçınılmaz.

Işte o zaman yukarı bakmak, yukarıda bir sistem yaratmak lazım. 'Monoray' veya benim tabirimle 'Havatren' bu iş için biçilmiş kaftan.

Direkler üzerinde tek rayda giden bu sistem birçok ülkede başarıyla kullanılıyor. Mevcud yollara sıkıştırılan raylı sistemler gibi dokuyu kesmiyor. Yolların, derelerin, hatta evelrin üzerinden geçiveriyor. Kolay, ucuz, güvenli. Ayrıca, seyahat etmeside zevkli, şehri havadan görüyorsunuz. Metrodan çok çpk hızlı ve ucuz yapılabiliyor.

1999 da Istanbul Başkan adayı iken Monoray'ı çizdim, yazdım ,söyledim, Yönetim yeni yeni uyanıyor. Ancak aradan 8 yıl geçti. Istanbul ulaşımında 8 yıl geçikme çok büyük kayıp.

Netice-i kelam: bu keşmekeşin niçin düzelemediğini anlamak çok zor değil.