Rusya Ukrayna savaşı Türkiye'yi vuracak! Ekmek fiyatlarına zam yolda!

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş sebebiyle piyasalarda dengeler değişti. Dünya piyasalarında buğday fiyatları 14 yılın zirvesini gördü. Türkiye ise geçen yıl buğday ithalatının yüzde 90'ını Rusya ve Ukrayna'dan yapmıştı. Uzmanlar Türkiye'deki ekmek gibi unlu mamullerin fiyatlarında rekor artışın oSavaşın etkisi ile buğday fiyatları 14 yılın zirvesine çıktı

Rusya ve Ukrayna savaşı tüm dünya piyasalarını etkiledi. Savaşın etkisi ile buğday fiyatları 14 yılın zirvesine çıktı. Dünya tahıl ticaretinde önemli bir yere sahip olan Ukrayna ve Rusya, dünyadaki toplam buğday ihracatının yüzde 30'unu, arpanın yüzde 31'ini karşılıyor. 

En son 2008 yılında gıda krizinde dünya buğday fiyatlarının 352 dolar olduğunu ifade eden tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, şu anda buğday fiyatlarının 346,5 dolara yükseldiğini söylüyor. 

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Ocak ayı verilerine bakıldığında 2020-2021 döneminde Türkiye'nin buğday ithalatının yüzde 78'i Rusya'dan yüzde 9'u ise Ukrayna'dan karşılandı. 

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle "başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelerde arz sıkıntısı yaşanmayacağı" belirtildi. 

Ancak uzmanlara göre buğday ve arpada kendi kendisine yeterliliği yüzde 82'ye düşen Türkiye'de yurt dışından arzda sıkıntı yaşanmasa bile, artan ithalat maliyetleri yüzünden ekmek fiyatlarının yükseleceği ifade ediliyor. 

Türkiye'deki borsalarda buğday fiyatının ton başına 100 lira arttığını da ifade eden tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, "Rusya'dan buğday alamazsak; Fransa, Romanya veya Amerika'dan alacağız ve oralardan taşımak çok daha maliyetli olacak" diyor. 

Ekmek fiyatlarına etkisi ne olacak?

Rusya ve Ukrayna savaşı sebebiyle Türkiye'deki gıda ürünlerinin fiyatlarının artacağı düşünülüyor. BBC Türkçe'ye açıklamalarda bulunan Ekmek Sanayi İşverenler Sendikası Başkanı Çetin Keçeli, Mart ayı içerisinde un ve ekmek fiyatlarında artış yaşanacağını  ifade ediyor. 

Keçeli'ye göre un ve ekmek fiyatlarını artıracak temel etken, artan ithal buğday fiyatlarından ziyade enerji fiyatları olacak:

"Buğdayımız şu anda nispeten yeterli gözüküyor ancak buğdayımız yetse bile, doğalgaz ve buna bağlı olarak artacak elektrik fiyatları sebebiyle ekmek fiyatları otomatikman artacak."

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise Türkiye'de halihazırda tarımsal girdi maliyetlerinin yüksekliği sebebiyle gıda enflasyonun giderek arttığını ve savaşın bunu daha 'yıkıcı' hale getirdiğini söylüyor. 

Suiçmez, "Ekmek fiyatları mutlaka artacak. Sadece un üstünden değil, doğalgazdaki, işçilikteki, sudaki, mayadaki artış yani dolayısıyla üretim aşamasındaki diğer kalemlerdeki artışın da etkisiyle mutlaka artacak" şeklinde açıklama yapıyor. 

TMO geçen yıl Eylül ayından itibaren, ekmek fiyatlarını sabit tutabilmek adına 'Un Regülasyon Çalışması' kapsamında yurt dışından ithal edilen buğdayı yerli un sanayicisine ve fırınlara uygun fiyatta satma politikası hayata geçirdi. 

Suiçmez, bu politika devam ettikçe yurt dışındaki buğday fiyatları artsa bile yurt içindeki unlu mamul fiyatlarının bir müddet daha 'baskılanabileceğini' ancak bunun kısa vadeli bir çözüm olacağını değerlendiriyor:

"TMO ekmek fiyatlarını baskılamak için 4 bin 800'e aldığı fiyatla aldığı ürünü un sanayicisine 2 bin 700 TL'den satmaya devam ediyor."

"TMO un sanayicisine ve fırınlara bu rakamı değiştirmeden satarsa, ekmek fiyatları bir süre daha artmayabilir. Ama artan yurt dışı fiyatları karşısında bunu ne kadar sürdürebilir, onu da zaman gösterecek."

Keçeli ise TMO'nun bu ay un sanayicilere ve fırınlara uygun tarifeli buğday temin etmediğini söylüyor:

"Şubat ayında fırınlara ve değirmenlere uygun fiyatla buğday verilmedi. Değirmenciler şu an depolarındaki buğdaydan un yapıp fırınlara gönderiyor. Eğer ofisten ucuz fiyatlı buğday verilmezse, ekmek fiyatları artacak."

BBC Türkçe'ye açıklamalarda bulunan Ziraat Mühendisi Faik Toy, geçen yıl milyonlarca ton buğdayın iki kat fazla fiyatla ithal edildiğini ve yurt içinde de zararına satıldığını ifade etti ve şu açıklamaları yaptı;

"İthal edilen ürünleri, hazineye zarar yazılarak içeride yarı fiyatıyla satılıyordu. Şimdi çok daha yüksek fiyatlarla geleceği için, Hazine'ye çok daha fazla zarar yazılacak ve bu ülkeye yine zam olarak yansıyacak."

"Hazine'ye büyük zararlar yazılıyor. Yapmış olduğum hesaplamaya göre, 1 yılda yapılan ithalatta Hazine'ye yazılan zarar 20 milyar TL'yi buluyor. Oysa milyonlarca çiftçimize verdiğimiz desteğin tamamı 22 milyar TL."

"Bizim ithalatta Hazine'ye yazdığımız zararı sadece çiftçimize versek, ülke çok daha karlı bir duruma gelir. Milyonlarca çiftçiyi mutlu etmektense, bir elin parmağını geçmeyecek firmalar mutlu oluyor."

"2 Mart'taki ithalatı da yüksek fiyattan alacağımız ithal buğdayı da yine içeride zararına satacağız. Yük Hazine'ye binecek, bu da yine enflasyon olarak karşımıza çıkacak. O an için ekmek fiyatı artmasa da başka şeylerin fiyatı artacak."
 

Asgari ücretle birlikte gıda ürünleri de zamlandı! Ekmek 5 lira olacak mı?

Ukrayna kriziyle Türkiye'de ekmek fiyatı 5 lirayı geçebilir!