Sokak lambaları, Hazine'nin aydınlatma giderini katladı!

Türkiye'de tüketilen toplam elektriğin yüzde 3'üne denk gelen şehirlerin cadde ve sokak aydınlatma gideri ikiye katlandı. Sokak aydınlatma ve trafik sinyalizasyonunda kullanılan elektriğin bedelini doğrudan karşılayan Hazine, geçen yıl ortaya çıkan rakamlarla şoke oldu. çünkü fatura önceki yıla göre 415 milyon lira arttı. Türkiye Elektrik Dağıtım Aşž'ye denetim yetkisi verilerek yeniden bu alanda tasarrufa gidilebileceği belirtiliyor.

Borç yapılandırmasından 10 milyar lirayı cebine koyan Hazine'nin moralini aydınlatma giderlerindeki artış bozdu. Hazine'nin geçen yıl görev zararı kapsamında ödediği sokak ve cadde aydınlatması gideri 901,2 milyon liraya çıktı. Aynı rakam önceki yıl 484 milyon 626 bin lira idi. Söz konusu artış Hazine bütçesine ek fatura olarak yansırken, ilave yük dört yıl daha devam edecek. Elektrik Piyasası Kanunu'na göre kamunun genel kullanımına yönelik cadde ve sokak aydınlatması tüketim giderleri ile trafik sinyalizasyonlarına ait tüketim giderleri 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2015 tarihleri arasında Hazine Müsteşarlığı bütçesinden karşılanıyor. Ödemeler ilgili dağıtım şirketlerine aktarılmak üzere TEDAşž'a yapılacak. İlave aydınlatma giderine ilişkin veriler Sayıştay Başkanlığı'nın 2010 Yılı Hazine İşlemleri Raporu'na yansıdı.

Sayıştay raporunda konuya ilişkin olarak denetimin önemine dikkat çekildi. Hazine İşlemleri Raporu'nda, konuya ilişkin olarak, 'Bu alanda denetim mekanizması kurulması amacıyla 2011 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun E cetveline onuncu sırasına 'TEDAşž, dağıtım şirketleri tarafından gönderilen faturalardaki tüketim miktarı ve bedellerinin gerçek durumu gösterip göstermediğine ilişkin olarak belirli dönemler itibarıyla dağıtım şirketleri nezdinde gerekli denetimleri yapar.' ifadesi eklendi. TEDAşž'a genel aydınlatma sayaçlarını denetleme yetkisi verildi. Türkiye'de toplam tüketilen elektriğin yaklaşık yüzde 3'ü aydınlatmada kullanılıyor.

TEDAşž tarafından yapılacak denetimlerin tam ve eksiksiz gerçekleştirilebilmesini teminen personel ve mali kaynakların sağlanmasına yönelik olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdinde de girişimlerde bulunuldu. Ayrıca 2011 yılı bütçesinde yapılacak değişiklik ile ödemeler görev zararı yerine Hazine Yardımları-Mahalli İdarelere Hazine Yardımları başlığı altında gösterilecek. Sokak ve cadde aydınlatmalarının elektrik parası, belediye ve TEDAşž arasında geçmişte sıkıntı oluşturuyordu. İlk olarak sokak aydınlatmalarının yasal sorumluluğu belediyelerin üzerinde bulunuyordu.

SPK 11 milyon fazla geliri aktarmadı

Sokak ve cadde aydınlatma giderlerine dikkat çeken Sayıştay raporunda Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'na (RTÜK) ilişkin değerlendirmeler de yer aldı. Rapora göre SPK 2010 yılında elde ettiği gelir fazlalık bölümünü Maliye'ye aktarmamış. SPK'nın Sayıştay'a ibraz etmiş olduğu 2010 yılı yönetim dönemi hesaplarına göre, gelirleri 69 milyon 38 bin lira iken giderleri ise 58 milyon 288 bin lira olarak gerçekleşti. Gelir fazlası miktarı ise 11 milyon 92 bin lira oldu. RTÜK'ün ise 2010 yılında oluşan gelir fazlasının aktarım işlemini yanlışlıkla Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu hesabına yaptığı tespit edildi. Söz konusu yanlışlık sonrasında düzeltildi.

Ercan Baysal / ZAMAN