Sovyetlerin Minsk'te yıktığı camiyi Türkiye yeniden inşa etti!

Belarus'un başkenti Minsk'te 54 yıl önce Sovyet rejimi tarafından yıkılan Minsk Camisi, Türkiye'nin katkılarıyla yeniden inşa edildi.

Yaklaşık 100 bin Müslümanın yaşadığı Belarus’ta, 1890 yılında inşa edilen ancak SSCB döneminde yerine otel yapmak için yıkılan Minsk Camisi, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından aslına uygun olarak yaptırıldı.

Yapımına 2014 yılında başlanan caminin açılışı 11 Kasım’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Belarus Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez ve Avrasya bölgesinden dini temsilcilerin katılımıyla yapılacak.

Aslına uygun olarak projelendirilen cami Tatar mimarisine göre yapıldı. Türkiye Diyanet Vakfı  tarafından Ankara’da yaptırılan mihrap, minber, kürsü ile halı, tezyinat çalışmaları ise klasik Osmanlı izlerini yansıtıyor. 

Minsk Camisi, sosyal ihtiyaçlara da karşılık verecek şekilde tasarlandı. Giriş katında konferans salonu, sergi salonu-fuaye ve bilgisayar odaları bulunan camide 2 bin 500 kişi aynı anda ibadet edebilecek.

- “Minsk Camii Türkiye’nin Belarus Müslümanlarına hediyesi”

Türkiye Diyanet Vakfı Genel Müdürü Mustafa Tutkun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık 100 bin Müslümanın yaşadığı Belarus’a Türkiye tarafından bir hediye olarak inşa edilen caminin tarihinin 15. yüzyıla dayandığını belirterek, "İlk başta ahşap olarak inşa edilen caminin 1890 yılında mevcut görünümünde yığma olarak yapıldığını, rejim değişikliği ve tarihi süreçte faklı amaçlar için kullanılan caminin, yerine otel yapılması maksadıyla 1962 yılında yıkıldığını anlattı.

Sovyetler Birliği’nin dağılması üzerine Belarus’un 1991 yılında bağımsızlığını kazandığını, ardından ülkede 1994 yılında Müslüman Birliği kurulduğunu hatırlatan Tutkun, bölge Müslümanlarının talebi doğrultusunda yıkılan caminin yeniden yapılması için girişimlerin 2003 yılında başladığını kaydetti.

15 bin yerli Tatar Müslüman dahil toplam 100 bin Müslüman’ın yaşadığı Belarus’ta caminin yapımına Türkiye Diyanet Vakfı olarak 2014 yılında başladıklarını vurgulayan Tutkun, şöyle devam etti;

"Camiyi aslına uygun olarak projelendirdik. Ayrıca camiye bir kat daha ilave ederek Müslümanların ihtiyacını karşılayacak bir merkez olarak tasarladık. Konferans salonu, İslam eserlerinin sergilendiği bir salon, Ramazan aylarında program yapmaya uygun şekilde tüm donanımları ile inşa ettik. Caminin giriş katında konferans salonu, sergi salonu-fuaye, abdesthaneler, bilgisayar odaları mevcut. Caminin mimarisi Tatar izlerini taşırken, Diyanet Vakfı iştiraklerinden KOMAŞ A.Ş tarafından Ankara’da yapılan mihrap, minber, kürsü ile halı, tezyinat çalışmaları da klasik Osmanlı izlerini yansıtmaktadır. Camii külliyesi toplam inşaat alanı olarak yaklaşık 2 bin 800 metrekaredir. Cami 2 bin 500 kişilik cemaat kapasitesine sahiptir. Yapımı tamamlanan cami yaklaşık 7 milyon dolara mal oldu." 

Belarus Müftüsü Ebubekir Şabanoviç ise cami inşaatındaki katkılarından ötürü Türkiye'ye ve Türk halkına teşekkür etti.

Şabanoviç, cami inşaatının Balkan Savaşları sırasında esir düşerek Minsk'e getirilen 220 kadar Türk'ün mezarlanının da yer aldığı Müslüman mezarlığının yanında yer aldığını, bu kişiler anısına anıt dikilebileceğini ifade etti. 

Müftü, cami içerisinde büyük bir İslami kütüphane bulunacağını, ayrıca Kur'an kursu ve imam eğitimlerinin de burada gerçekleşeceğini söyledi. 

AA

Haber Habertürk'te şöyle yer aldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 Kasım’da gerçekleşecek Belarus ziyaretinde Minsk Camisi’nin açılışını yapacak. Minsk şehrinin sembolleri arasında yer alan cami, 1949’da kapatılmış, 1962’de yıkılmıştı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 29 Temmuz'da yapması planlanan, ancak 15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle ertelenen Belarus ziyaretini 11 Kasım'da gerçekleştirecek. Günübirlik ziyarette Erdoğan mevkidaşı Alexander Lukashenko ile başkent Minsk'te görüşecek. Baş başa ve heyetler arası görüşmelerde iki ülke arasındaki 398 milyon dolar olan ticaret hacminin geliştirilmesi konusu ele alınacak. İki lider ayrıca Türkiye-Belarus İş Forumu'nda iki ülkenin işadamlarına hitap edecek, üçüncü ülkelerde birlikte iş yapma çağrısı yapacak. Erdoğan'a ziyaretinde 100'ün üzerinde işadamı da eşlik edecek. Erdoğan ve Lukashenko, ayrıca bölgesel meselelerle ilgili görüş alışverişinde bulunacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaklaşık 100 bin Tatar Müslüman'ın yaşadığı Belarus'ta bir cami açılışı da yapacak. Türkiye Diyanet Vakfı tarafından aslına uygun olarak başkentte yapılan Minsk Camisi, Erdoğan'ın katılacağı törenle ibadete açılacak. Camide 2 bin 500 kişi ibadet edebilecek. Mihrabı, minberi ve kürsüsü Ankara'da yapılan cami, Tatar mimarisinin izlerini taşırken, ayrıca Osmanlı ve Selçuklu motiflerini de barındırıyor.

MİNSK'İN SEMBOLLERİNDEN

Büyük kubbeli, yüksek ve çok katlı minaresi ile Minsk Camisi, 20. yüzyıl başına ait kart postallarda Minsk şehrini temsil eden semboller arasında yer almış. Cami 1930'larda dini yapılara karşı başlatılan ortadan kaldırma politikasından kurtulmuş, ancak 1930 ile 1941 arasında depo olarak kullanılmış. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra camide dini törenler düzenlenmiş. Savaşın ardından 28 Temmuz 1949'da Minsk Kent İşçi Temsilcileri Konseyi Yürütme Kurulunca Müslümanlar dağıtılmış, caminin kapatılması ve Donanma Gönüllü Destek Topluluğuna devredilmesi kararı verilmiş. Cami, 1962'de tamamen yıkılmış. Minsk'te yaşayan Müslümanlar, başka bir arazide camiyi aslına uygun olarak yapmak için çalışma başlatmış. Ancak, bir türlü tamamlanamayınca, 2014'te Türkiye Diyanet Vakfı, 7 milyon dolarlık yatırımla camiyi tamamladı. Camide konferans salonu, sergi salonufuaye, bilgisayar odaları da bulunuyor.