Soykırım mezarlığının üzerine kilise yapılacak!
Bosna"daki savaş sırasında 1995 Temmuz ayında Srebrenitsa"da katledilenlerin defnedildiği Potoçari"deki şehitliğin üst kısmına Ortodoks kilisesi inşaatı başlatıldı
Bosna"daki savaş sırasında 1995 Temmuz ayında Srebrenitsa"da katledilenlerin defnedildiği Potoçari"deki şehitliğin üst kısmına Ortodoks kilisesi inşaatı başlatıldı. Boşnakların büyük
tepkisine neden olan inşaat, belediye tarafından izinsiz olduğu gerekçesiyle
durduruldu.
Avrupa"nın İkinci Dünya Savaşı"ndan sonra en büyük trajedisinin
yaşandığı, Avrupa Parlamentosu ile Lahey"deki mahkemenin soykırım olarak tanıdığı
Srebrenitsa"da katledilen 8 bin erkeğin toplu mezarlarda bulunan cenazeleri, her
yıl geniş katılımlarla düzenlenen anma törenlerinde Potoçari"deki şehitler
mezarlığına defnediliyor.
Adeta uçsuz bucaksız 'beyaz zambaklar diyarı' haline getirilen
Potoçari"deki mezarlığa yaklaşık 200 metre mesafedeki tepede arazisi bulunan Sırp
ailesi tarafından bir süre önce kilise inşaatı başlatıldı. Kısa sürede temeli
tamamlanan kilisenin inşaatının bulunduğu alana büyükçe bir haç da dikildi.
Doğum tarihleri farklı, ancak mezar taşlarındaki ölüm tarihlerinin tamamı
'11 Temmuz 1995' yazılı 7 binin üzerinde mezarın bulunduğu şehitliğin üst
kısmına yaptırılan kiliseyi 'provokasyon' olarak nitelendiren Srebrenitsa
kurbanlarının yakınları, inşaatı durdurmak için girişim başlattı.
Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç ve kurbanların
diğer yakınları, aralarında imza toplayarak, kilisenin 'soykırımın sembolü'
olan Potoçari"deki mezarlığın yakınına inşa edilmemesi için Türkiye, ABD, Fransa,
Almanya ve Rusya"nın Saraybosna"daki büyükelçilikleri ile Bosna-Hersek"in
Dinlerarası Konseyi, AB"nin Bosna Hersek"teki Yüksek Temsilciliği (OHR), Bosna
Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik ve Bosna-Hersek Federasyonu Başbakanı
Mustafa Muyezinoviç"e dilekçe gönderdi.
Kurbanların yakınları, Srebrenitsa Belediyesine de kilise inşaatının
durdurulması için başvurdu. Belediye ekipleri, kilisenin izinsiz yapıldığı
gerekçesiyle inşaatının durdurulmasına karar verdi.
Srebrenitsa Belediyesi Başkanı Yardımcısı çamil Durakoviç, yaptığı
açıklamada, Potoçari"deki şehitliğin Boşnaklar için 'kutsal' bir yer olduğunu
belirterek, kilise yapma girişimini bir provokasyon olarak nitelendirdi. Arazinin
sahipleri olan aileyle görüştüklerini, ancak ortak bir sonuca varamadıklarını
ifade eden Durakoviç, kilisenin gerekli izinler alınmadan inşasına başlandığının
tespit edildiğini, bu nedenle inşaatın durdurulduğunu kaydetti.
-'TÜRK İş ADAMLARINA EN ANLAMLI çAÄRI'-
Eşini, iki oğlunu ve akrabaları arasında bulunan bütün erkekleri Temmuz
1995 yılında kaybeden Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç,
konuyla ilgili AA muhabirine yaptığı açıklamada, Potoçari"deki şehitliğin, sadece
orada yakınları bulunanların değil, bütün Müslümanların sahip çıkması gereken
'kutsal bir mekan' olduğunu söyledi.
Srebrenitsa"da Temmuz 1995"te Avrupa"nın gözleri önünde büyük bir
soykırım yaşandığını belirten Mehmedoviç, söz konusu soykırımın simgesinin ise
Potoçari"deki şehitlik olduğunu kaydetti. Kendilerinin kiliseye değil, kilisenin
inşa edildiği alana karşı çıktıklarını ifade eden Mehmedoviç, şunları kaydetti:
'Kilise, şehitliğin tam üzerine yapılmak isteniyor. Biz bunu inşa etmek
isteyenlerin niyetlerini çok iyi biliyoruz. Bizim erkeklerimizi öldürdüler,
evlerimizi yaktılar, ancak bizler yine de topraklarımıza döndük. şimdi bizi bu
tür baskılarla buradan uzaklaştırmak istiyorlar. şunun iyi bilinmesi lazım;
Srebrenitsa"da bizler Müslüman olduğumuz, "Türklerin torunları" olduğumuz
gerekçesiyle öldürüldük. Ancak burasını biz Boşnaklar için ve bütün Müslümanlar
için kutsal bir mekan olarak hazırladık. Srebrenitsa adeta "Medine", Potoçari ise
"Mekke" oldu. Biz buraya sahip çıkmak zorundayız. Bu konuda yalnız olmadığımızı
da bilmek istiyoruz.'
Haitce Mehmedoviç, Türk iş adamlarına da Srebrenitsa"ya yatırım
çağrısında bulundu. Srebrenitsa"da zor koşullar altında yaşam mücadelesi
verdiklerini, her gün kendilerine yapılan taciz ve aşağılama girişimlerine
aldırış etmediklerini belirten Mehmedoviç, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Ancak buraya dönen gençlerimiz iş bulamıyor. Srebrenitsa"da bulunan
fabrikaların çoğu Sırplara ait ve onlar da Boşnak gençleri istihdam etmiyor.
Gençlerimiz iş bulamadıkları için kenti terk etmek zorunda kalıyor. şu anda
Srebrenitsa"da yaşayan Boşnakların çoğu yaşlı. Yaşanan ağır travmalardan dolayı
da buradaki Boşnaklar arasında erken yaşta ölümler sıkça görülüyor.
Türk iş adamlarından burada istihdama yönelik yatırım yapmalarını rica
ediyoruz. çünkü eğer istihdam olmazsa bu kutsal beldede Boşnak kalmayacak. İşte o
zaman buradaki şehitlerimiz sahipsiz kalacak. Savaş zamanında sahipsiz kaldığımız
dönemde Türklerin bize yaptıkları yardımları unutmadık. Ancak şu anda savaş
zamanındaki yardımdan belki de daha fazla istihdama yönelik yatırıma ihtiyacımız
var.'
Srebrenitsa"da 11 Temmuzda düzenlenen 15. anma yıl dönümü törenlerine
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan"ın yanı sıra Sırbistan Devlet Başkanı Boris
Tadiç"in de aralarında bulunduğu birçok lider katılmıştı. Hatice Mehmedoviç,
törene katılan Tadiç"in elini sıkarak 'intikam peşinde' olmadıklarını ve
bölgedeki Sırplarla barış içinde yaşamak istediklerini söylemişti. Başbakan
Erdoğan da törendeki konuşmasında, Mehmedoviç"in bu davranışından övgüyle
bahsederek, şu ifadeleri kullanmıştı:
'Bu hanım kardeşimin gözlerinde metanet gördüm, onur gördüm, ama nefret
ve kin görmedim. çünkü o, asaletinin gereğini yerine getiriyordu. Onun için
takdir ediyorum, onun için tebrik ediyorum. İşte dünya barışının buna ihtiyacı
var, bu annelere ihtiyacı var.'
-KAçAK KİLİSE HALA YIKILMADI-
Bu arada, Srebrenitsa yakınlarındaki Konjevic Polje köyünde evinin
bahçesine kaçak olarak yaptırılan kilisenin yıkılması için 12 yıldır hukuk
mücadelesi veren Fata Orloviç, mahkemeyi kazanmasına rağmen halen bahçesindeki
kilise yıkılmadı. Fata Orloviç, evinin bahçesindeki kiliseye ayine gelenlerle
tartışmasından dolayı sık sık karakola götürülüyor ve polisten şiddet görüyor.
Öte yandan, Bosna-Hersek"in güneyinde bulunan, Hırvat nüfusun yoğun
olarak yaşadığı Livno kenti yakınlarındaki Sturba köyünde ise savaş zamanında
terk etmek zorunda kaldıkları evlerine dönen Boşnaklarca yaptırılan cami, geçen
Ramazan ayında izinsiz olduğu gerekçesiyle yıkılmıştı.
AA