Genel

Tarih baronları villalarda oturuyor!

Polis, tarihi eser kaçakçılığı yapan çeteye içlerine yerleştirdiği muhbirlerle darbe vurdu. Yakalananlar arasında Aziz Telliağaoğlu Fuat Üzülmez ve Fuat Aydıner gibi ünlü kaçakçılar var

Daha önce Elmalı ve Karkamış defineleri gibi paha biçilmez tarihi eserleri yurtdışına kaçıran Cumhuriyet tarihinin en büyük tarihi eser kaçakçılığı çetesi Emniyet'in 15 ay süren operasyonu sonucunda çökertildi. Büyük bir gizlilik içinde yürütülen operasyon sonucunda yakalanan eski eser kaçakçılığı konusunda uzmanlaşmış 35 kişi hakkında cürüm işlemek amacıyla örgüt kurmak suçundan işlem yapıldı. Yakalananlar arasında Interpol tarafından kırmızı bültenle aranan Edip Telliağaoğlu'nun yeğeni Aziz Telliağaoğlu ile Fuat Üzülmez ve Fuat Aydıner gibi ünlü tarihi eser kaçakçıları bulunuyor. Beynelmilel faaliyet gösteren çetenin içine yerleştirilen muhbirlerin verdiği bilgiler ve teknik takip sonucunda yakayı ele veren uluslararası suç organizasyonunun elemanları arasında çalıntı eserleri yurtdışında pazarlayan Musevi ve Bulgaristan uyruklu kişiler de bulunuyor. SABAH Özel İstihbarat Bölümü'nün ulaştığı polis fezlekesine göre çete elemanları diş macunu ve kozmetik krem gibi malzemelerin içine sikke kamufle ederek havalimanından yurtdışına kaçırma gibi ilginç yöntemlerin de aralarında bulunduğu sayısız yöntemle ABD ve Almanya başta olmak dünyanın çeşitli ülkelerine tarihi eser kaçırdı. İstanbul Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, iki yıl içinde sürdürülen muhtelif operasyonlarda çökertilen çetenin kaçırmaya çalıştığı eserlerin de aralarında bulunduğu piyasa değeri 500 milyon TL olan 1700 tarihi eser ele geçirdi.

ORGANİZASYON ŞEMASI
Mali polis, kaçırdıkları sikke, değerli çömlek ve heykel gibi yüzlerce eseri, bir dış ticaret şirketi gibi başta ABD ve Almanya olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerine ihraç eden çeteyi yakalamak için aksiyon filmi senaryolarına ilham verecek bir operasyon planı yaptı. Yaklaşık iki yıl önce çetenin içine muhbir yerleştiren polis, önce grubun organizasyon şemasını çözdü. Mali polisin tespitlerine göre eserlerin, bulundukları aşamadan itibaren Kapalıçarşı'ya ulaştırılması, yurtdışına çıkarılması, yurtdışında pazarlanması ve satılması safhalarında çetenin -her biri kendi alanında uzmanlaşmış- isimleri ayrı ayrı devreye giriyordu. Emniyet'e çalışan tarihi eser uzmanı muhbirler, ilk istihbaratları İstanbul Emniyet Müdürlüğü Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü'ne Mart 2009'da bildirmeye başladı. Gelen ilk bilgilere göre Türkiye'den Dubai'ye kaçırılan ve Birleşik Arap Emirlikleri görevlileri tarafından yakalandıktan sonra Türkiye'ye iade edilen tarihi eserleri yurtdışına çıkaran Manisalı Hüseyin Yılmaz, yurt içinden topladığı eserleri İstanbul Kapalıçarşı'daki deposunda ve evinde saklayıp konteynırların gizli bölmelerinde kargoyla yurtdışına kaçırıyordu. Daha sonra gelen bir başka istihbaratta da Aziz, Ediz ve Alpay Telliağaoğlu'nun, Hüseyin Yılmaz ve Bilal Keleş ile işbirliği içinde Türkiye'nin dört bir yanından tarihi eser toplayıp yurtdışına kaçırdığı bildirildi. Emniyet'in muhbirleri ayrıca Aziz Telliağaoğlu'nun Almanya'da yaşayan 'Büyük Fuat' lakaplı Fuat Üzülmez ile birlikte hareket ettiğini ve çetenin, eserleri yurtdışına kaçırırken Atatürk Havalimanı kargo bölümünde çalışan Alpaslan Kılıç'tan yardım aldığını da haber verdiler. Muhbirlerin verdiği bir başka istihbaratta da İzmir Menemen'de ikamet eden Kürt Apo lakaplı Abdullah adlı kişinin define avcılığı yaptığı ve bulduğu eserleri İstanbul'daki Atilla Anakök'e sattığı belirtildi. Muhbirin aktardığı bilgilere göre Anakök ise Abdullah'tan aldığı sikkeleri diş macunu tüpü ile kozmetik kremlerin içinde saklayarak İstanbul Atatürk Havalimanı'ndan yurtdışına kaçırıyor ve ABD'deki alıcı olan Erick adlı kişiye ulaştırıyordu.

VİLLALARDA OTURUYORLAR
Çetenin son dönemde kaçırdığı değerli eserler arasında Yunan ve Roma dönemine ait paha biçilemez sikkeler, Helenistik döneme ait pişmiş topraktan Afrodit heykelleri, tabak, vazo, heykel başı, cam büst, mermer heykel gibi eserler bulunuyor. Polisin tespitlerine göre çete üyeleri tarihi eserlerin imitasyonlarını da üretip pazarladı. Çetenin tarihi eser envanterindeki orijinal yapıtların görselleri ise dijital ortamda saklandı. Polisin yaptığı operasyonlarda çetenin kaçırmayı planladığı eserlerin fotoğraflarının bulunduğu laptoplar ve harici hard diskler ele geçirildi. Fotoğraflardaki eserlerle yabancı ülkelerde internette pazarlanan tarihi eserlerin eşleştiği saptandı. Yunan ve Roma dönemlerine ait bronz sikkeler, kulplu koku şişesi, madeni para gibi eserlerin sahteleri de üretilip yurtdışında internet sitelerinde pazarlanarak satıldı. Bu sayede sattıkları eserlerle zengin olan çete üyelerinin villalarda oturdukları saptandı. Polis, bu villaların önünde aylarca teknik takip yaptıktan sonra bir dizi operasyon gerçekleştirdi.

Hüsnü Telliağaoğlu
Elmalı Hazinesi'ni kaçıran Telliağaoğlu ailesinin ileri gelenlerinden biri.

Aziz Telliağaoğlu
Örgütün lideri olduğu ileri sürülüyor. Tarihi eserlerin kaçırılması ve satılmasını organize ediyor. İstanbul Kapalıçarşı'da toplanan eserleri yurtdışına gönderiyor ve satıyor.

Fuat Üzülmez
Avrupa sorumlusu ve yöneticisi olduğu belirtiliyor. Kırmızı bültenle aranıyor, Almanya Münih'te ikamet ediyor. Türkiye'den gelen tarihi eserleri müzayede evlerine satıyor.

Fuat Aydıner
Üç numaralı adam. Eserlerin incelenmesi-ekspertizi satınalınması-nakliyesi-yurtiçinde satılması ve örgütün yöneticisiyle yurtdışında bağlantıları sağlıyor.

İşbölümüyle çalışıyorlardı

SABAH'ın ulaştığı belgelere göre 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na aykırı davrandıkları için haklarında kamu davası açılan şüpheliler şunlar: Fuat Üzülmez (Almanya'da yaşıyor, firari.) Aziz Telliağaoğlu, Fuat Aydıner, Bilal Keşel, Mustafa Karlankıç, Murat Yetke, Ediz Telliağaoğlu, Marsel Moiz Behmoaram, Alpay Telliağaoğlu, Hüseyin Yılmaz, Kamer İşsever, Sami Güneri Gülener, Ömer Kurhan, İhsan Acar, Arif Doğangüneş, Nihat Keleş, Mehmet Nevfel Mendi, Atilla Anakök, Levent Bayır, Hüseyin Taç, Ayhan Külekçi, Ali Çabuk, Bülent Yılmaz, Zahir Keleş, Harun Yadigar Savman, Ercan Yıldız, Ethem Topçu, İbrahim Emre Aydıner, Piort Dmitrievich Vornicov, Sezair Oktay, Zeynel Çimen, Murat Kılıç, Mehmet Muhsin Karsu, Mehmet Faruk Erdemir ve Yücel Akkaya.

Tarihi eser A.Ş. nasıl çökertildi

Çete elemanlarını teknik takibe alan polis, telefonda şifreli konuşmalarla eser kaçırma işlerini planlayan çeteyi sekiz ayrı yemleme operasyonu ile çökertti. Böylece çete üyeleri 15 ay süren operasyon sonucunda polisin titizlikle ördüğü ağın içine düştüler. Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürü tarafından yönetilen operasyonlarda biri emniyet amiri, ikisi başkomiser ve biri komiser olmak üzere 20 kişilik özel ekip görev aldı. Bu ekipte, çeteyi dinleyip görüşme kayıtlarını sıcağı sıcağına çözümleyen altı kişilik teknik takip timi de vardı. Çete elemanları telefonda kod isimlerle andıkları eserleri nasıl kaçıracaklarını şifreli yöntemlerle anlatıyorlardı. Heykele "kuzu", sikkeye "bebe" diyen çete üyeleri, Beyazıt Çınaraltı'nda buluşmak üzere sözleşmek için "Yalova Çınarcık'ta buluşalım" diyorlardı.
Sabah/ABDURRAHMAN ŞİMŞEK