Taşınmaz kültür varlıklarının grupları nasıl belirlenir?
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 18 inci maddesine dayanılarak hazırlanan yönetmelik gereğince, taşınmaz kültür varlıkları gruplandırılıyor. Peki, taşınmaz kültür varlıklarının grupları nasıl belirlenir?
Taşınmaz kültür varlıklarının grupları nasıl belirlenir?
Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Yapı Esasları ve Denetimine Dair Yönetmelik, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının gruplarının belirlenmesi, bakımı, onarımı, yapı esasları ile yapıya ilişkin proje ve uygulamaların denetim esaslarını düzenliyor.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 18 inci maddesine dayanılarak hazırlanan yönetmelik gereğince, taşınmaz kültür varlıkları gruplandırılıyor. Peki, taşınmaz kültür varlıklarının grupları nasıl belirlenir?
Taşınmaz kültür varlıklarının gruplarının belirlenmesi
Yapı grupları, koruma bölge kurulunca Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararlarında belirtilen kriterler doğrultusunda belirlenir.
Koruma bölge kurulu re’sen veya maliklerinin müracaat tarihinden itibaren üç ay içinde gruplandırmayı yapar. Gruplandırılan taşınmaz kültür varlıkları, tapu kütüğünün beyanlar hanesine kaydedilir. Gruplandırılma yapılmadıkça, onarım ve yapı esasları belirlenmez.
Taşınmaz kültür varlıklarının yapı esasları ve denetimine ilişkin ilkeler
Taşınmaz kültür varlıklarının bakım, onarım ve yapı esasları ile proje uygulamaları Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları ve koruma bölge kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda yürütülür.
Yıkılma tehlikesi bulunan yapılar
Yıkılacak şekilde tehlike yaratan korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları belediyeler veya il özel idaresinin talebi üzerine valilikler tarafından boşaltılır. Gerekli güvenlik önlemleri alındıktan sonra konu koruma bölge kuruluna iletilerek alınacak karara göre işlem yapılır.
Tadilat ve tamirat
Taşınmaz kültür varlıklarının tadilat ve tamiratlarına ilişkin uygulamalarda aşağıdaki hususlar geçerlidir.
Tadilat ve tamiratlar özgün biçim ve malzemeye uygun olarak, bünyesinde KUDEB kurulmuş idarelerin, ilgili idarelerin bünyesinde KUDEB bulunmaması halinde ise koruma bölge kurulunun izin ve denetiminde 11/6/2005 tarihli ve 25842 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları ile Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğe göre gerçekleştirilir.
Taşınmaz kültür varlıklarında esaslı onarım
Esaslı onarımlarda, tescilli yapı için hazırlanacak rölöve, restitüsyon, restorasyon projeleri ve diğer belgeler koruma bölge kuruluna sunulur. Koruma bölge kurulunun onayladığı proje ve koşullarda uygulama gerçekleştirilir. Uygulamalara ilişkin denetleme; Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları ile Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğe göre yapılır.
Yapıların fen ve sağlık şartlarına uygunluğu
İlgili idareler; taşınmaz kültür varlığı parselinde ek veya eklenti suretiyle yapılacak yapılar, sit alanı veya koruma alanı içinde yeni inşa edilecek yapılar ve taşınmaz kültür varlıklarının restorasyonu ile ilgili olarak koruma bölge kurulu tarafından onaylanmış projelerde değişiklik yapamazlar. Ancak, inşa edilecek yapının fen ve sağlık şartlarının mevzuata uygunluğunu kontrol ederler.
Koruma bölge kurulunca değerlendirilmesi gerekli projeler, öncelikle ilgili imar yönetmeliğine uygunluğu açısından ilgili idarece incelenerek görüşleriyle birlikte koruma bölge kurulu müdürlüğüne gönderilir.
Sit alanı içinde veya korunma alanında kalan ve parsel ölçeğinde olup koruma bölge kurulunca onaylı projesiyle yapılaşma izni alan uygulamaların denetimi; Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları ile Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilir. Uygulama sonucu belgeler ile birlikte koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletilir.
İlgili idareler, yapıların fen ve sağlık şartlarına uygun tasarlanmadığını ya da hazırlanan restorasyon projelerinde sağlık şartlarına uygun olmayan hususlar bulunduğunu belirlediğinde, gerekli düzeltmelerin yapılması için gerekçeli kararını proje müellifine bildirir ve gerekli düzeltmeleri yapması istenir. İstenen değişiklikler taşınmaz kültür varlıklarının koruma bölge kurullarınca onaylı restorasyon projelerinde değişiklik gerektiriyorsa, proje müellifince gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra tekrar koruma bölge kurulu onayı alınır.
