TOKİ 13 yılda 135 milyar liralık proje yaptı! 25-10-2015

Toplu Konut İdaresi 2002-2015 yılları arasında 135 milyar liralık inşaat yaptı. TOKİ, 2016'da ise 60 bin konut inşa edecek. İdare yönetimi 2023 hedefini 1 milyondan 1 milyon 200 bin konuta çıkardı.

TOPLU Konut idaresi (TOKİ) 1984 yılında dar gelirli kesimi ev sahihi yapmak amacıyla kuruldu. Kurulduğu tarihten 2002 yılına kadar 43 bin konut yapan TOKİ. asıl sıçramasını 2002 yılında iktidara gelen AK Parti döneminde yaşadı. Hükümet inşaat sektörüne özel önem verince bu işin lokomotif görevi de TOKİ'ye düştü. Kurum 2002'den 2015 yılına kadar 681 bin konut yaptı. 2002 yılından itibaren her yıl ortalama 50 bin konut yapıp teslim etti. Konutların aylık taksitleri 220 ile 400 TL arasında değişiyor. Şu anda yapımı devam eden ve proje aşamasında olan projelerin değeri 71.7 milyar TL. TOKl'nin 2002 yılından bugüne kadar yaptığı projelerin toplam değeri ise 135 milyar TL'ye ulaştı.

TOKİ Tanıtım Filmi

Mehmet Ergün Turan, TOKİ Başkanlığı'na bir buçuk yıl önce geldi. Kurum şimdilerde yeni başkanın liderliğinde yepyeni hedefler belirlemiş durumda. 2023'te 1 milyon konut üretimine ulaşmak vardı. Bu hedef çoktan revize edilmiş, hedef doğrultusunda yeni projeler yapılmaya başlanmış. Turan'uı verdiği bilgiye göre, bu hedef 1 milyon 200 bine çıkarılmış. Turan, "2016 TOKİ'nin rekor yılı olacak. Tüm zamanların rekorunu kıracağız. Ortalama 45-50 bin konut üretimi yapıyorduk, önümüzdeki yıl 60 bin konut üreteceğiz. Bunun yatırım karşılığı 7.5 milyar TL" diyor. TOKl'nin Halkalı'daki merkezinde sorularımızı yanıtlıyor. Mehmet Ergün Turan ile hem kurumun hedeflerini ise hem de yeni projelerini konuştuk...

Bugüne kadar kaç konut ürettiniz. Bundan sonraki hedefleriniz nedir?

TOKİ kurulduğu 1984'ten 2002'ye kadar 43 bin konut üretmiş. 2002'den 2015'e kadar yaptığı konut ise 680 bin. 18 yılda 43 bin konut yapılmışken 2002 yılından sonra her yıl ortalama 45-50 bin konut yapılmış. 2002'den sonra yepyeni bir formata geçilmiş. TOKl'nin 2023 yılı hedefi 1 milyon konut idi. Bunu 1 milyon 200 bin olarak revize ettik. 2015-2023 yılına kadar ki sekiz yılda 500-550 bin konut daha yapacağız. Evsiz kimse kalmayacak.

İnşa edilecek bu konutlar hangi gelir grubuna dönük olacak?

TOKİ'nin yaptığı konutların yüzde 85'i alt ve orta gelir grubuna dönüktür. Yüzde 15'i ise üst gelir grubuna üretilir. Yüzde 10 peşinat (10-15 bin TL) vererek 220-450 TL arasında aylık taksitle insanları ev sahibi yapıyoruz. Sadece İstanbul'da 550 TL. civarında taksitlerimiz var. En önemlisi ise konut sahibi evi teslim alıp yerleştikten sonra taksitlerini ödüyor. Taksit artışları da memur zamları, TÜFE, TEFE'den hangisi düşük ise o baz alınarak belirleniyor. Kira öder gibi ev sahibi olunuyor. Alt ve orta gelirin ev sahibi olabileceği yegane yerdir TOKİ.

Peki gelir paylaşımlı projelerde sistem nasıl işliyor?

Buralarda arsalar bize ait. Müteahhit kat karşılığı yapıyor. Belirlenen fiyattan TOKİ'ye düşen payı ödüyor. TOKİ bütçeden pay almaz. Projelerini bu gelir paylaşımlı projelerden elde ettiği gelir ile finanse ediyor. Bir noktada zenginden alıp alt gelir grubuna ev yapıyoruz.

Gelecek yıl rekor kıracağız dediniz. Yeni projelerinizden bahseder misiniz?

İki büyük projenin hazırlıklarını yapıyoruz. Gaziantep'te 60 bin konutluk bir projeye başlıyoruz. 350 bin kişinin yaşayacağı bir şehir inşa edeceğiz. Proje gelecek yıl başlayacak. Denizli'de çok ciddi bir talep var. Denizli Büyükşehir Belediyesi talepleri topluyor. 25 bin konullıık bir talep olabileceği konuşuluyor. Biz toplam 8.5 milyon metrekarelik iki araziyi Hazine'den devraldık. Biri Ankara yolu üzerinde, diğeri ise Honaz'da. Teknik çalışmaları başladı. Talepleri toplayıp ona göre projelendireceğiz. 5-6 bin konutluk kısmı gelecek yıl başlar. Manisa'da 6 bin konutluk bir projemiz var. Bin 500 konutluk kısmının ihalesi yapıldı. Bittikçe devam edecek. İstanbul'da Kayabaşı'nda projelerimiz devam ediyor. Anadolu'nun her yerinde irili ufaklı projelerimiz var. Hepsi de sosyal konut olarak yapılıyor.

Emekliler için yüzde 25 kontenjan ayırıyorsunuz. Talep geliyor mu emeklilerden?

İnanılmaz bir ilgi gördü. 200-250 TL taksitlerle emeklileri ev sahibi yapıyoruz. Burada iki yol izliyoruz. İllerin valilikleri ve emekli dernekleri ile birlikte proje yürütüyoruz. Valiliklerle görüşmelerimiz devam ediyor. Tek başına emeklilerin talebi yeterli olur ise sadece onlara özel yapıyoruz. Değil ise mevcut projelerimizden yüzde 25 kontenjan ayırıyoruz. Batman'da sadece emekliler için bin 300 konut yapıyoruz. Kastamonu, Karabük, İsparta valilikleri ile görüşmelerimiz sürüyor. Beş yılda 150 bin emekliyi ev sahibi yapmayı hedefliyoruz.

Şimdiye kadar 3 binin üzerinde şantiyeniz olmuş. Sistem nasıl işliyor? Hak edişleri vaktinde ödüyor musunuz? Müteahhitlerle ilişkileriniz nasıl?

İnşaatlarımızı müteahhitlere yaptırıyoruz. Tamamı ihale ile müteahhitlere veriliyor. Açık ihale sistemi uygulanıyor. TOKİ en çok ihale yapan kurumdur. Şartları önceden bellidir. İyi fiyat veren müteahhit işi alır. Taşeronlarına karışmayız. 740 aktif şantiyede 300 civarında müteahhit ile çalışıyoruz. Şantiyeleri sürekli denetliyoruz. Ben de her hafta şantiye gezer, kontrol ederim. Biz işin kontrolünü yapıyoruz. Bana göre başkasına ciro edilemeyecek tek şey kontroldür. Bizzat kendimiz denetleriz. Bizde hak edişler günlük ödenir. Hak edişini kazanan müteahhit aynı gün parasını kuruşuna kadar alır. Taşeronlarla olan ilişkilerine ise biz karışmıyoruz. Herkes basiretli tüccar gibi davranmak zorunda.

Anadolu'nun her yerinde ev yapıyorsunuz. Evleriniz tek tip mi?

Yeni dönemde yatay mimariyi tercih ediyoruz. Türkiye'nin her yerinde yöreye özgü mimari projeler yapmaya çalışıyoruz. Evlerin iç dizaynları da bölgelere göre farklılık gösteriyor. Kimi mutfak geniş olsun ister, kimi balkon, kimi salon... Kiler olsun diyenler de oluyor. Yörelerdeki tercihe göre şekillendiriyoruz. Bu talepleri dinliyoruz. Türkiye'nin her yerinde farklı mimari özellikli binalar göreceksiniz. Biz bir yaşam alanı inşa ediyoruz. Caddesi, alışveriş mekanları, restoranları, camisi, okulu, hastanesi bulunan mekanlar inşa ediyoruz. Yaşanabilir şehirler kuruyoruz.

TOKİ'de kaç kişi çalışıyor? Yaptığınız konutların yıllık yatırım tutarı ne düzeyde?

TOKİ'nin merkezi Ankara. Şimdi İstanbul ofisini de güçlendirdik. 650 kişi devlet memuru statüsünde çalışıyor, 150 kişi de sözleşmeli olarak. TOKİ'nin toplam kadrosu 800 kişi. Şantiyelerimizde sigortalı çalışan sayısı ise 50 binin üzerinde. Bunlar müteahhit ve taşeronlara ait. Ama direkt bizim şantiyelerimizde çalışıyorlar. TOKİ'nin 2002'den bu yana yaptığı projelerin değeri 135 milyar TL. TOKİ konutta uzman ama son dönemlerde stadyum, okul, hastane gibi projelerde de karşımıza çıkıyor.

Konut dışında ne tür işleriniz var?

TOKİ'nin 81 ilde şantiyesi var. Hepsi konut şantiyesi değil tabii ki. Sağlık Bakanlığı'na hastane, sağlık ocakları yapıyoruz. Son üç yılda 266 hastanenin inşaatına başlandı. Bunların 150'ye yakını teslim edildi. Bu ay 5-10 hastane teslim edeceğiz. İçlerinde 850 yataklı hastane de var, sağlık ocağı da. İl ve ilçe merkezlerinde yapıyoruz. Türkiye'nin önümüzdeki 50 yıllık hastanesi yapılıyor. Spor salonları, stadyumlar yapıyoruz. 18 stadyum inşaatı vardı. Telekom Arena ve Mersin teslim edildi. Antalya, Sivas ve Trabzon projeleri bitmek üzere. Eski statların yerlerini devir alıyoruz. Bunların bir kısmına inşaat yapıyoruz, bir kısmını da farklı projelerde kullanıyoruz. Bin okul inşa ettik. Üniversite kampüsleri yapıyoruz. 22 üniversitenin kampüs inşaatı devam ediyor. Askeri ve emniyet tesisleri yapıyoruz. Bunların rakamlarını telaffuz etmiyoruz. Türkiye'nin yurtdışında yardım amaçlı yaptığı tesislerin hepsini TOKİ yaptı. Somali, Sri Lanka gibi ülkelerde hastane, konut ve afet konutları yaptık. Devletin yardım maksatlı işlerini yapıyoruz. Ticari amaçlı değil, yardım amaçlı.

Türkiye genelinde çok büyük projeler yapıyorsunuz. Diğer projeler konutu geçti mi? Konut dışındaki projelerin payı nedir?

Geçen yıl yüzde 40 konut, yüzde 60 diğer projelerdi. Bu yıl yüzde 55 konut, yüzde 45 diğer projeler olacak. Gittikçe konuta, asli fonksiyonumuza dönüyoruz. İhtiyaç nedeniyle diğer işlere yönelmiştik.

"Bizde stok olmaz, çünkü talep patlaması var"

Piyasada balon var mı yok mu sorularına biz de çok muhatap oluyoruz. Balon var mı bilmem ama bizde talep patlaması var. Yaptığımız projeler alt segmente dönük. Hepsine büyük ilgi var. Elimizde satılmamış bir ev olmaz. Genelde yapılan projelerde 80-100 daire kalabilir. Üç daire kalan yerler var. Hiçbir zaman bin 500 konuttan daha fazlası elimizde olmaz. 600 bin konut üretmişiz. Bu kadar da normaldir. Birçok projemiz kura ile sahiplerini buluyor. Bizde konut stoku olmaz. Dolayısıyla bizim cephede talep patlaması var. Yaptığımızı satıyoruz.

"Doğu ve Güneydoğu'ya 18.3 milyar TL'lik yatırım yapıyoruz"

TOKİ eliyle DAP ve GAP illerimize yaklaşık 18.3 milyar TL'lik yatırım yapıyoruz. Bunun 11.2 milyar TL si DAP, 7.1 milyarı ise GAP kapsamında. Şu ana kadar Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri'nde toplamda 136 bin 771 konut başlattık. Bu konutların 116 bin 89'unu teslim ettik. Yani buralarda yaklaşık 70 bin ailenin ikamet edeceği, yuz bin nüfuslu yedi şehir büyüklüğünde konut ürettik ve üretmeye de devam ediyoruz.

"Yerinde dönüşüm yapacağız"

53 vilayette aktif kentsel dönüşüm yürütüyoruz. Niğde, Çankırı, Muş, Nevşehir, Kırşehir, Denizli Karahayıt, Sapanca gibi birçok yerde dönüşüm yapacağız. Kentsel dönüşümdeki yegane kuruluş biziz. Malatya ve Trabzon'da milyar TLlik proje yaptık. Uşak'ta 580 konut yaptık. Tabakhane binalarını yıktık 420 milyonluk proje yapıyoruz. Kentsel dönüşüm olmazsa olmazımız. Deprem kuşağındaki illere öncelik veriyoruz. Kentsel dönüşüm zor bir süreçtir. Başarılı olduğumuz yerler var. Kamu binalarının tamamını neredeyse yeniledik. Hastane ve okullar yenilendi. Bunu kamuoyu bilmiyor. Şimdi sıra evlere geldi.

İstanbul'da Güngören, Bağcılar, Küçükçekmece, Başakşehir, Beyoğlu, Üsküdar'da hazırlık yapıyoruz. Birkaç ay içinde projeler ortaya çıkar. Bu yeni bir durum. Buralarda yerinde dönüşüm olacak. Üsküdar'da bir boş alan vardı. Belediye ile protokol yapıp burayı aldık. Rezerv konut alanı olacak. Satışa konu olmayacak. İhalesini yaptık. Rezerv konutlar bitince karşı mahalledeki insanları buraya taşıyacağız. İster bu konutlardan alın, ister geçici burada evleriniz yapılıncaya kadar konaklayın diyeceğiz. TOKİ kar amacı gütmez.

Para

Haber Sabah Emlak'ta şöyle yer aldı;

TOKİ, 2023 hedefini revize etti. İdare, 2002'de milyon olan konut hedefini 1 milyon 200 bine ıMükseltti. Başkan M. Ergün Turan, "2023'te 5.5 milyon kişi TOKİ konutlarında oturacak" dedi TOKI Başkanı Ergün Turan, "Ülkemiz, 2023 hedefleri doğrultusunda sağlıktan eğitime, altyapı yatırımlarından sanayiye, büyük bir kalkınma hamlesi içinde gelişimini sürdürüyor. Toplu Konut İdaresi (TOKİ) olarak, vatandaşlarımızın en temel gereksinimi olan barınma ihtiyacını karşılamak için 2023 hedefimizi 1 milyon 200 bin konuta çıkardık" açıklamasında bulundu.

2002 yılından bu yana geçen 13 yıllık süreçte, yaklaşık 700 bin konul ve 8 bine yaklaşan sosyal donatı üretim rakamlarına ulaşıldıklarını söyleyen Turan, "2002 baz alınarak, 2023'te bir milyon konut hedefimiz vardı. Biz bunu 200 bin yukarı revize ettik. Önümüzdeki 8 yıl için 500 bin konut üretme hedefimiz var. İnşallah 2023'te 1 milyon 200 bin hedefine varacağız. Bu hedefle 2023 yılında 5-5.5 milyon vatandaşımız TOKİ'nin yapmış olduğu konutlarda yaşayacak" dedi.

İNSANI ODAK ALDIK

2023 hedeflerinin sadece bina inşa etmek olmadığını vurgulayan Turan "2023 yılına kadar tamamlayacağımız bir 'Mega Proje' olan "Yeni Yerleşimler Yenilenen Şehirler" projesini hayata geçirdik" dedi. TOKİ olarak sadece bina inşa etmediklerini vurgulayan Turan, "Konut üretim süreçlerimizi insanı odağa alan yeni disiplinlerle, bir üst ölçekte ele aldık. Geçmiş yıllardaki tecrübeler ve milletimizin beklentisi doğrultusunda yürüttüğümüz çalışmayla, konut ihtiyacını karşılamanın ötesinde yeni yerleşim alanları, yeni şehirler oluşturuyoruz. Şehirlerimizde, kent kimliği ve merkezi niteliklerle güçlü bağları olan, halkımızın beklentilerine yanıt veren, güçlü fiziki, sosyal altyapısı bulunan ve 2023 yılına kadar tamamlayacağımız yeni yerleşim alanları kuruyoruz" sözlerini kaydetti. Planlı üretim disiplinleri yle 2023 yılına kadar Anadolu'nun pekçok şehrinde 10 binlerle ifade edilen, yüksek yaşam kalitesine sahip yeni yaşam alanları oluşturacaklarını belirten Turan, ilk etapta 2016-2019 yılları arasında Türkiye genelinde 259 bin 220 konut yapımını planladıklarını söyledi.

YATAY YAPILAR OLACAK

Yeni şehirleri inşa ederken bir medeniyet algısını, geleneği ve yerel olanı yansıtmak istediklerini aktaran Turan, "Tarih ve coğrafyamızın bize sunduğu mimari zenginliği "TOKİ Yerel Mimari Uygulama" adıyla projelendirdik. Modern ile yöresel mimarinin izlerini buluşturma amacıyla, şehirlerimizi yerel değerleriyle, 2023 Türkiyesi'ne hazırlıyoruz" dedi. Birincil hedeflerinin alt ve orta gelir gruplarına yönelik nitelikleri artırılmış sosyal konut üretimi olduğunu belirten Turan, "2023 giden yol haritamızdaki en önemli unsurlardan biri 64. Hükümetimizin programında da yer aldığı üzere, başta kadim şehirlerimiz olmak üzere tüm projelerimizde dikey değil yatay bir yapılaşma olacaktır. Huzur bulduğumuz bu geleneksel yaşam kültürünün modern şehirlerimizde hayat bulması için, TOKİ olarak artık, sosyal ihtiyaçlara cevap verecek, mahalle kültürünün oluşmasına imkân tanıyan projeler üretiyoruz" açıklamasında bulundu.

ÖNCELİK SOSYAL KONUT

Temel üretim disiplinlerinden bir diğerinin ise "Mutlak Kalite" yaklaşımının olduğunu söyleyen Turan, "Kalitesi ve nitelikleri artırılmış sosyal konut üretimi idaremizin öncelik sıralamasında birinci sıradadır. Kalite kavramım, TOKİ olarak 2023 vizyonuna ulaşabilmemizin temel koşulu olarak kabul ediyoruz" ifadelerini kullandı.

6.5 milyon konutu dönüştüreceğiz

2023 yılına kadar yaklaşık 6.5 milyon konutun dönüştürülmesinin hedeflendiğini belirten Turan, "Sürdürülebilir, planlı, çevre kalitesini, yapı kalitesini, verimliliği ve sonuçta insanın yaşam kalitesini artıracak bu projeler ayna zamanda şehirlerin tarihi, kültürü ve doğal çevresini de titizlikle koruyarak ve geliştirerek sürdürülecektir" dedi. Kentsel dönüşümde önceliklerinin Türkiye'nin deprem haritası olduğuna da vurgu yapan Turan, "Deprem gerçeğinin oluşturduğu risk, nüfus artışı ve hızlı kentleşme Türkiye'nin üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor. Toplu Konut İdaresi (TOKİ) olarak, deprem kuşaklarına göre kapsamlı bir kentsel dönüşüm programı hazırladık. Bu çalışmamızda deprem riski yüksek şehirlerimizin barındırdığı tehlikeyi esas alarak, kentsel dönüşümde önceliğimizi deprem kuşakları olarak tespit ettik ve kentsel dönüşüm çalışmalarını devam ettiriyoruz" diye konuştu.

Sabah Emlak