TOKİ bin 89 göçmen aileye ödeme yapacak
Bulgaristan'dan 1989-1995 döneminde zorunlu göçle gelen, parasını yatırıp, devletten konut almak için ortalama 17 yıldır bekleyen ailelere yönelik ikinci ödeme listesi yayımlandı.
İdare, daha önce, çıkarılan kanun çerçevesinde, geçen ay 577 kişiye ödeme yapılmasını sağlayan ilk listeyi yayımlamıştı. İkinci liste ile birlikte toplam bin 666 kişiye ödeme yapılmış olacak.
Bulgaristan'dan 1989-95 döneminde göçe zorlanan Türklerin konut sorununu çözmek üzere, "göçmenlere yönelik konut edindirme uygulaması" başlatılmıştı.
Göçmen vatandaşlardan, dönemin parası ile 2,5 milyon liradan 14 milyon liraya kadar peşinat alınarak, devlet eliyle iskan konutları yaptırıldı ve bu vatandaşlara 10 yıla varan taksitlerle satıldı. Bu kapsamda inşa edilen göçmen konutlarına 44 bin 452 göçmen başvururken, bunlardan 23 bin 495'ine konut, 3 bin 975'ine de arsa verildi. Ancak, geri kalan yaklaşık 17 bin göçmen vatandaş, parasını yatırdığı hale konut sahibi olamazken, toplanan paraların iadesi de sorun oldu.
Devlete para verdiği halde konut sahibi olamayan göçmen vatandaşların paralarının iadesi için 2006 yılında İskan Kanunu'nda değişiklik yapılarak, paraların yatırıldığı dönemden ödendiği tarihe kadar "yasal faiz" uygulanarak
değerlendirilmesi ve tutarın 1 yıl içinde vatandaşa ödenmesi öngörüldü. Ayrıca, uygulama konusunda da TOKİ yetkilendirildi. TOKİ'nin yaptığı hesaplamada, yasal faizin çok düşük olması nedeniyle, para yatıran vatandaşların iade halinde oldukça büyük mali kayba uğrayacağı ve alacakları paranın konut edinmek için
oldukça anlamsız kalacağı belirlendi. Yasadaki bazı hükümlerin Anayasa'ya aykırılığının belirlenmesi ve göçmen vatandaşların da zarara uğratılmaması için, TOKİ, sorunun çözümü amacıyla geçen yıl İskan Kanunu'nda yeni bir değişiklik yapılmasını sağladı.
Geçen yıl Aralık ayında çıkarılan İskan Kanunu'nda değişiklik yapan kanun uyarınca, Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye'ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilere yaptırılan konutlardan almak üzere müracaat ederek para yatıranlardan konut sahibi olamayanlara, bir yıl içerisinde başvurmaları
halinde yatırmış oldukları bedel, yatırıldığı tarihten ödeneceği tarihe kadar Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) esas alınmak suretiyle hesaplanarak TOKİ tarafından göçmen konutları hesabından ödenecek. Bu durumda olan göçmenlere ayrıca, TOKİ'nin başvuru şartlarını taşımaları kaydıyla, herhangi bir kura şartına tabi
olmaksızın, geri ödenecek parayı peşinat veya anapara ödemesine mahsup etmek suretiyle alt gelir grubu ile yoksullara yönelik yapılan sosyal konut projelerinden konut alma imkanı da getirildi. Süresi içerisinde başvurmayan
göçmenlerin yatırmış oldukları bedel, göçmen konutları hesabına gelir kaydedilecek. Ödemeler uyarınca göçmen konutları hesabından karşılanamayan tutar için Maliye Bakanlığınca ödenek aktarılacak.
Yapılan belirlemeye göre, 17 bin göçmen vatandaşa ödeme yapılması için yaklaşık 40 milyon lira gerektiği hesaplanırken, göçmen konutları hesabında ancak 13 milyon TL bulunuyor. Vatandaşlara ödenecek paranın 27 milyon lirası Hazine tarafından karşılanacak.
TOKİ, söz konusu kanun uyarınca, para iade talebine ilişkin 577 kişiyi kapsayan birinci ödeme listesini Şubat 'ta yayımlamıştı. Listede ismi olan soydaşların, nüfus cüzdanları ve adreslerini gösteren adına kayıtlı fatura yada
ikametgah ilmühaberi ile birlikte adreslerine en yakın Vakıflar Bankası şubesine başvurmaları halinde ödeme yapılıyor.
Bu durumdaki vatandaşlar, isterlerse ve şartları taşıyorlarsa, alacakları parayı, TOKİ'nin alt gelir ve yoksul grubuna yönelik konutları satın almak için peşinat olarak mahsup ettirebilecek. Konut almak isteyen vatandaşların da 31
Mart'a kadar başvurması gerekiyor. Bu vatandaşlar, konut alımında kuraya tabi
olmayacak. TOKİ'nin göstereceği konutu beğenmeyen vatandaşa, isterse yine parası
iade edilecek.
TOKİ'nin hesaplamalarına göre, 1991 yılı Haziran ayında 2,5 milyon lira yatıran bir göçmen, TÜFE ile değerlendirildiğinde, 2008 yılı Aralık ayı
itibariyle 2 bin 132,22 lira para alabilecek. Yine 1992 yılı temmuz ayında 5 milyon lira yatıran bir göçmen de geçen yıl sonu itibariyle 2 bin 545,9 lira alabilecekti. 1991 yılı Haziran ayında 14 milyon lira yatıran bir göçmenin
alacağı para ise 11 bin 975 lira olarak hesaplandı. Bu rakamlar, paranın yatırıldığı tarih ve ödeneceği tarihe göre TÜFE'ye istinaden değişecek.
İade ödemeleri Vakıfbank aracılığı ile yapılacak. Para iadesi alacak göçmenlerin, 5 Aralık 2009'a kadar TOKİ'ye başvurması gerekiyor.