Tuğra Gönden Cityscape ve Expo'yu değerlendirdi!

Geçtiğimiz hafta, 1998'den beri her yıl Ekim ayında Münih'te gerçekleşen uluslararası gayrimenkul fuarı Expo Real'a katıldık. 3 gün süren fuarda 70'den fazla ülkeden 1.600’e yakın katılımcı ve 36.000 den fazla ziyaretçi vardı. Cushman & Wakefield ise standında 100’den fazla şirket temsilcisi ile ziyaretçilerini ağırladı. Avrupa'nın en önemli gayrimenkul fuarlarından biri olan Expo Real’e Avrupa ve Amerika'nın yanı sıra Orta Doğu ve Uzak Doğu bölgelerinden de yatırımcılar katıldı. 

Önceki hafta Dubai'de katıldığımız Cityscape fuarından farklı olarak halka açık değil, daha çok şirketler arasında yani B2B şeklindeydi. Stantlarda projelerden ziyade şirket tanıtımı ön plandayken, katılımcılar arasında geliştiricilerden çok fonlar, finans kurumları ve hizmet şirketleri ön plandaydı. Türkiye’den katılım bu yıl geçen yıllara nazaran daha az oldu. Expo Real Fuarı’nın Kurban Bayramı'na denk gelmesi bir etken olmuş olabilir ancak geçen yıllarda da Türk yatırımcı ve gayrimenkul geliştiricilerinin ilgisinin daha düşük olduğunu izlemiştik. Bunun nedenleri arasında Cityscape’deki gibi sıcak satışın olmaması, temasların işe dönmesinin nispeten daha uzun süre alması ve ilk etapta daha fazla networking amaçlı olması sayılabilir. Ancak Cityscape gibi bir fuar formatı önemli olsa da Expo Real veya benzer kurumsal formatlar son derece önem taşıyor. Türk gayrimenkul sektörünün halen yurtdışında tanıtıma, lobi faaliyetlerine ve düzenli bilgilendirmeye ihtiyacı var. Örneğin Kobani’deki son gelişmelerin algısı olumsuz yorumlara yol açtı ancak bölgeye uzak olan yatırımcılara detaylı şekilde izah edildiğinde farklı şekilde değerlendirmelerini sağlayabiliyoruz.

Bu konuda bilhassa Türkiye'de yatırım yapmış olan yabancı yatırımcılar ve yabancı fonlarla çalışan Türk geliştiriciler önem kazanıyor. Uzun soluklu yatırım modeli izleyen geliştirici ve yatırımcıların, gelecekte çok daha başarılı olacağından şüphemiz yok, çok iyi örnekler mevcut. Türk yatırımcıların yurtdışına açılması konusunda bu fuar çok büyük önem taşıyor. Bu anlamda bizim de bazı çalışmalarımız oldu. Daha önce yayınladığımız kentsel dönüşüm raporumuzda dikkat çektiğimiz, önümüzdeki 15-20 yıl boyunca gereken yaklaşık 400 milyar dolar kaynak sadece bu yılın, küresel gayrimenkul satış işlemlerin ancak  yarısına tekabül ediyor. Toplu satın almalardan oluşan 788 milyar dolar olan toplam küresel gayrimenkul işlem hacmi, geliştirmek üzere satın alınan arsaları kapsamadığına da ayrıca dikkat çekmek isterim. Şahıs ve aile ofisleri gibi yatırımcılar mutlaka var, ancak bu yatırımcıların çoğunluğu gayrimenkul yatırım ve emeklilik fonları gibi kurumsal yatırımcılar dan oluşuyor. Bu bağlamda Cushman & Wakefield'in her yıl yayınladığı, hangi şehirler de ne kadar işlemin gerçekleştiğine dair , nedenleri ve trendleri irdeleyen "Büyüyen Şehirlerde Kazanmak" (Winning in Growth Cities) başlıklı raporun tanıtımı da Expo Real’de yapıldı.Bu raporu süre içinde Türkiye'de de yayınlıyor olacağız.