Türkiye'de deprem ezberleri bozuluyor: İç Anadolu da dahil pek çok risksiz yer aslında deprem tehlikesinde!
Deprem uzmanlarının eksik ve hatalı olduğunu belirttikleri "Deprem Risk Haritası'; Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK tarafından güncelleniyor. Uzmanlar, İç Anadolu da dahil pek çok risksiz ve sarı olarak gösterilen yerin, yeni haritada kırmızıya döneceğini belirtti.
Son günlerde Türkiye'nin dört bir yanından peş peşe deprem haberleri geliyor. En son dün Çanakkale'de önce 4.6, ardından da 3.8 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi.
Bunların yanı sıra deprem bilimcilerin, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından sık sık gündeme taşıdıkları "Türkiye Diri Fay Haritasının" güncellenmesine ilişkin bir adım atıldı. Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK arasında "Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi" konusunda işbirliği protokolüne imza atılırken, 2 sene sürmesi planlanan çalışmalar tamamlandığında deprem tehlike haritasının yenilenmesi hedefleniyor.
Haber Global'den Mert İnan'ın haberine göre; uzmanlar, deprem haritasının güncellenme çalışmasının seneler sürebileceğinin altını çizerken, mevcut haritadaki eksikler ve deprem riskine ilişkin de önemli açıklamalarda bulundular.
Deprem uzmanı Ramazan Demirtaş, konuya ilişkin açıklamasında "AFAD’ın 2018 yılında hazırladığı 'Türkiye Deprem Tehlike Haritasından' hangi evin altından hangi fayın geçtiğine bakılabildiği gibi yanlış inanışlar bulunuyor. Mevcut haritada Türkiye’nin tamamın kaya zemin şeklinde kabul ediliyor. Söz konusu harita parsel yani binaların zemin şartlarını kapsamadığından, büyük mühendislik yapılarının tasarımında mevcut haritanın dikkate alınmaması gerekiyor. Belediyeler ve vatandaşlar, 'Deprem Tehlike Haritası'na göre inşaat işlerine girişiyorlar" ifadelerini kullandı ve haritanın 1/2 milyon ölçekli olması sebebiyle, burada 1 cm'nin 20 kilometreye eşit olduğunu belirtti.
Yereş zemin şartlarını içermeyen bir haritadan parsel bazında ivme değerlerinin anlaşılamayacağını dile getiren Demirtaş, "Örneğin haritada Aksaray kenti için ivme 0.1 G gibi çok düşük bir değer aktarılıyor. Fakat bölgede 200 kilometre uzunluğa sahip Tuz Gölü fayı bulunuyor" diyerek açıklamasını tamamladı.
Jeoloji Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan, mevcut haritada bazı yerlerde en yüksek değerin 0.75 g ivme değerinde olduğunu, asrın felaketinde ise ivme değerlerin daha yüksek olduğunu belirtti ve "Bazı sismografik verilerin düşük kaldığını dikkate alarak 2019 yılındada davacı olmuştuk. Haritadaki ivme değerlerin düşük, iptal edilerek yeniden tasarlanmasını istesek de Danıştay bu talebimizi kabul etmemişti. Dava için Tuz Gölü fayı da örnek olarak veriemişti. 'Türkiye Diri Fay Haritasının' güncellenmesi olumlu bir proje" diyerek, en kısa zamanda tamamlanmasını umduklarını söyledi.
Jeoloji Uzmanı Erdal Şahan da mevcut haritadaki ivme değerlerinin çoğu yerde hata verdiğinin altını çizdi ve son iki depremde 0.5 veya 0.7 ivme değerlerinin 2 katına çıktığının görüldüğünü dile getirdi.
Şakan, konuya ilişkin açıklamasında "AFAD haritası kaya değerleri üzerinden veri sağladığından yapıların oturduğu alanları çok doğru yansıtmıyor. İç Anadolu'da haritaya bakarak 0.1 ivme görülen bölgelerde, sarsıntı olunca binalar etkileniyor. Biz, bu yapılara deprem güvenli diyemiyoruz. Binalar mutlaka yerinde ölçüm gerçekleştirilerek tasarlanmalı" diye konuştu ve İç Anadolu'nun da tehlike yokmuş gibi sarı olduğunu, ancak öyle olmadığını bildiklerinin altını çizdi.
Diğer taraftan İTÜ bünyesinde hayata geçirilen Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (MATAM), başta Marmara Bölgesi olacak şekilde Türkiye’deki aktif fayların neden olduğu tehlike ve risklere ilişkin makina öğrenmesi ve yapay zeka destekli dinamik risk haritalama teknikleri de oluşturulacak.
MATAM Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cenk Yaltırak, merkezde ilk 3 sene 25 yüksek lisans ve doktora öğrencisi ile araştırıcının görev yapacağını dile getirdi ve "İnsanların yaşadıkları yapılara takılabilecek ivme ölçerler tasarlıyoruz. Bunu Marmara Bölgesinde isteyen herkesin binasına yerleştireceğiz. 4-6 arası depremlerde binaların yer aldığı zeminde oluşan ivme kaydedilecek. Bu kayıtlar sayesinde vatandaşlar, oturdukları binanın depreme dayanıklı olup olmayacağını öğrenebilecek" açıklamasında bulundu.
Emeklilere çifte müjde! Bayram öncesi 10 bin TL verilecek!
