Türkiye’nin en büyük veri merkezi inşa ediliyor!

Bir zamanlar bilgi teknolojilerine dair taleplerimiz çok basitti. Finans işlemleri için bankaya gider, alışveriş için mağaza gezer, mektup yazmak için kâğıt kalem kullanırdık. Bugün tüm bu işlemleri ve çok daha fazlasını sadece bir cep telefonuyla yapabiliyoruz. Bir zamanlar analog olan her şey dijitalleşti. Günlük hayatımızın bir parçası haline gelen bu teknolojilerin arkasında, verinin elektronik ortamda bir yerden bir başka yere hızlı şekilde transferi yatıyor. Resmi ve özel kuruluşlar kendileri için hayati öneme sahip dijital verileri toplamak, depolamak, işlemek, dağıtmak ve erişim sağlamak için veri merkezleri kuruyor. Bu veri merkezleri sayesinde en karmaşık işlemleri bile, bir ekranın karşısına geçip birkaç saniyede yapabiliyoruz.

Veri merkezleri bir kuruluşun beyni gibi. Boyutları kuruluşun büyüklüğüne göre küçük bir ofis odasından yüz binlerce metrekarelik alana kadar değişebiliyor. Bir kuruluşun dijital veriyle ne kadar çok işi varsa, veri merkezi de o kadar büyük ve karmaşık. Dünyanın en büyük aktif veri merkezi ABD’nin Nevada eyaletinde. Switch SuperNAP adlı merkez 204 bin  m²’lik bir alana sahip. 2016 yılında bu unvan Çin’e geçiyor. Langfang şehrinde inşası yapılan merkezin büyüklüğü 600 bin m².

Veri merkezi tasarım ve yönetimi ise oldukça karmaşık bir işlem. Mimari ve elektronik altyapının yanında, güvenlik ve doğal felaketlere dayanıklılık gibi farklı unsurların da dikkate alınması şart. Resmi veya özel kuruluşlar kendi veri merkezlerini kurduğu gibi, kiralama yoluna da gidebiliyor.

İngiltere menşeli “Zenium Technology Partners” giderek artan veri merkezi ihtiyacına çözüm bulmak için İstanbul’da bir merkez kurma hazırlığında. “İstanbul One” adlı merkez, 160 milyon dolarlık yatırımla Dudullu Organize Sanayi Sitesi’nde Mayıs 2015’te faaliyete geçecek. 12 bin m²’lik teknik alana sahip olacak merkezde, minimum 500 m²’lik veri merkezi alanı kiralamak mümkün.

Yatırım planlarını konuştuğum Zenium Türkiye Genel Müdürü Aslıhan Güreşçier, alışıldık anlamda bir veri merkezi işi yapmayacaklarını vurguluyor: “Türkiye’de veri merkezi hizmeti sunan şirketler, küçük kapasiteli alan veya hizmet kullanımı sunuyor. Zenium olarak biz teknik mülk tasarlayan, yapan ve işleten bir firmayız. Türkiye’de sıfırdan yeni bir sektör oluşturacağız. Büyük alanları yenilikçi bir anlayışla tasarlayıp, uzun dönemli kiralama hizmeti sunuyoruz.”

Büyük veri merkezlerine ihtiyaç duyan resmi veya özel kuruluşlar, İstanbul One’da üzerlerine adlarını yazabilecekleri bir yere sahip olacak. Zenium, teknik mekân yanında enerji, güvenlik, soğutma, giriş çıkış kontrolü gibi çeşitli hizmetler sunacak. İstanbul One’ın potansiyel müşterileri arasında büyük finans kuruluşları ve sistem entegratörleri bulunuyor. Daha küçük çaplı şirketler ise merkezdeki büyük şirketlerin çatısı altında hizmet alabilecek. KoçSistem, bu merkezde yer alacağını duyuran ilk şirket oldu.

Mevcut veri merkezleri demode

Peki bu merkezde yer almanın maliyeti nedir? Aslıhan Güreşçier’e göre fiyatlar şirketlerin talebine göre değişecek: “Elbette her şeyin ucuzu var, ama deprem güvenliği, yedekli ve güvenli enerji, çoklu fiber altyapı, ağır yüke dayanıklı mimari ve tesis yönetim hizmeti gibi farklı unsurları koyduğunuzda bizim sunduğumuz hizmet çok daha avantajlı. Ancak 3 bin m²’den daha büyük veri merkezi inşaatı yapacaksanız o zaman kiralamayla başa baş gelebilir.”

 Bir veri merkezi inşaatı klasik bir bina inşaatından çok farklı bir süreç. İnşaat aşamasında enerji, güvenlik, soğutma, iletişim altyapısı gibi farklı unsurları düşünmek şart. Bu nedenle İstanbul One’ın inşaatında çalışmış olan ekibin tamamı Zenium’a özel olarak yurtdışından gelmiş. “Çok spesifik bir inşaat yapan bu insanlardan dünyada çok az sayıda var, butik bir ekip.” diyen Aslıhan Güreşçier, ekibin tamamının yabancı olması sebebiyle şantiye alanında Türkçe konuşmayı özlemiş.

Zenium’un Dynamics Markets adlı araştırma şirketine hazırlattığı bir rapor, veri merkezi sektörüne yönelik ilginç veriler sunuyor. Rapora göre, Türkiye ve İngiltere’deki bilgi teknolojileri profesyonellerinin yüzde 94’ü kurum içinde veri merkezi yapılandırılmasının teknolojik açıdan demode olduğunu düşünmekte. Katılımcıların sadece 100’de 5’i, mevcut veri merkezlerinin teknolojik açıdan önde ve rekabetçi olduğu kanısında.

 “Türkiye’deki mevcut veri merkezleri bazı güvenlik standartlarına sahip değil.” diyen Güreşçier’in vurgu yaptığı bir diğer husus ise deprem tehlikesi: “Bilim insanları yıllardır Marmara Bölgesi’nde büyük çaplı bir deprem riski olduğunu söylüyor. İstanbul One’ı, Dudullu gibi riskin nispeten düşük olduğu bir yerde, 8 şiddetinde depreme dayanacak şekilde inşa ettik. Ancak İstanbul ve çevresinde yoğunlaşan birçok veri merkezi büyük risklere davetiye çıkarmakta. Allah korusun bir gün böyle bir felaketle karşı karşıya gelirsek, büyük kuruluşlar deprem güvenliğine uygun bir yerde hayatlarını nasıl sürdürebileceklerini şimdiden düşünmeliler.”

Zaman / DENİZ ERGÜREL