Türkiye’nin ilk akredite laboratuvarı kuruluyor!

Gemilerin egzoz emisyonları (baca gazları) artık Türkiye’de de ölçülebilecek. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve İstanbul Kalkınma Ajansı işbirliği ile eylül ayında başlatılan ‘İstanbul’da Gemi Emisyonları Ölçümünde Hizmet Verecek Akredite Bir Laboratuvarın Geliştirilmesi ve BİT Destekli Eğitim Projesi’ kapsamında Türkiye’nin ilk akredite laboratuvarı kuruluyor.

İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Selma Ergin’in yürüttüğü projede 6 kişilik ekip yer alıyor. Yaklaşık 800 bin liraya mal olacak proje, 9 aylık çalışmanın ardından 2014 Mayıs ayında tamamlanacak ve Türkiye’de üretilen gemi motorları ve Türk gemilerinin emisyon ölçümleri Türkiye’de yapılabilecek. Ergin, yaptıkları çalışmayla dünyanın en büyük 15 konteyner gemisinin 1 yılda yaydığı egzoz gazı salınımının 780 milyon aracınkine eşit olduğunu tespit ettiklerini belirterek, proje kapsamında oluşturulacak laboratuvarda yapılacak çalışmalarla bu motorların daha verimli ve daha çevreci motorlar olması için çalışmalar yapılacağını aktardı.   

    Yılda 50 bin geminin geçtiği Türk boğazlarından yayılan gazların etkisi geçtiğimiz yıllarda İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’nden Doç. Dr. Tayfun Kındap ve Doç. Dr. Alper Ünal’ın yürüttüğü çalışma ile ortaya konmuş ve Boğazlardan geçen tek bir tankerin, 100 aracın yaydığı emisyona eşdeğer bir hava kirliliğine yol açtığı tespit edilmişti. Sadece İstanbul Boğazı’ndan yıllık geçen gemi sayısı 92 bin ila 95 bin arasında değişiyor. Türk Boğazlarından geçen gemi sayısı geçtiğimiz yıllara oranla düşse de tonajlarında ciddi artış yaşanıyor. Uzmanlar, her bir tanker ve yük gemisinin 100 aracın yaydığı egzoza eşit emisyon oluşturduğunu belirterek,  İstanbul Boğazı’ndan geçen gemilerin baca gazı tesirinin yaklaşık 9 milyon araca denk olduğuna dikkat çekiyor.

    Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, gemi emisyonları sebebiyle yılda 280 akciğer kanserine bağlı ve 4 bin 200 kardiyovasküler hastalıklara bağlı erken yaşta ölüm meydana geldiğine dikkat çekiliyor.

    Proje kapsamında İstanbul’da kurulacak akredite Gemi Emisyonları Laboratuvarı’nda, gemilerin bacalarından yayılan NOX, SOX, CO, CO2, HC ve PM emisyonları Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) belirlediği standartlarda ölçülebilecek. GEMİSYON projesinde, ayrıca gemi kaynaklı hava kirliliğinin kontrolü konusunda ölçümler yapan kamu kurumlarına da eğitimler verilecek. Prof. Dr. Ergin, “Laboratuvar sayesinde Türkiye’de üretilen gemi motor ve motor parçalarına biz de onay verebileceğiz.” dedi. Ergin, “Bu laboratuvar sayesinde çevreye yayılan azot gazı ve diğer partiküllerle ilgili araştırmaları daha kolay yapabileceğiz.” dedi.

Ömrümüzden 2 yıl çalıyor

ABD’de, Doğu ve Güneydoğu Asya’da gemi emisyonları yüzünden yılda 60 bin kişi hayatını kaybediyor. Avrupa Birliği’nin yaptığı çalışmada gemi baca gazları yüzünden ortalama ömür süresinin 2 yıl azaldığı hesaplandı. Öyle ki ABD’de kaliteli yakıt kullanmayan gemiler karaya 150 km’den daha fazla yaklaşamıyor. Özellikle Los Angeles Limanı bu konuda çok ciddi önlemler alıyor. Gemilerin rölantide çalıştığı zamanlardaki emisyonların azaltımı için enerji limandan elektrik hatları ile sağlanıyor. İstanbul’un bu anlamda dünyadaki en riskli bölgelerden biri olduğuna dikkat çeken Ergin, “Gemiler İstanbul Boğazı’ndan geçerken 12 kez manevra yapıyor ve burada hızlarını düşürüyor. Bu sırada gemilerden çıkan egzoz gazlarının salınımı artıyor. Çevreye ve insan sağlığına verdikleri zarar kat be kat artıyor.” diye konuştu. Türkiye’nin henüz dünyada uygulanan Emisyon Kontrol Alanı Sözleşmesi’ne imza atmadığını belirten Ergin, bir an önce altyapının oluşturularak bu sözleşmenin Türk boğazlarında uygulanması gerektiğinin altını çiziyor.

Zaman