TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi, 20 milyon TL değere sahip!
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi"ni Kavacık"tan Beyoğlu"na taşımak için servet harcayan Türker İnanoğlu, birikimini gelecek nesillere aktarmak amacıyla bu müzeyi kurduğunu söylüyor
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi"ni Kavacık"tan Beyoğlu"na taşımak için servet harcayan Türker İnanoğlu, birikimini gelecek nesillere aktarmak amacıyla bu müzeyi kurduğunu söylüyor. Türk sinemasının geçmişine ait belge, fotoğraf, afiş, cihaz, film ve balmumu heykellerin bulunduğu müze için Türkan şoray"ın da heykeli yapılacak.
* Yeşilçam filmleri yuvaya döndü diyebilir miyiz
Tabii, doğduğu yere geldi. Bu müzeyi kurmaya 18 yıl önce karar verdik. Benim birikimlerim ve 18 yıldan beri müzayedelerden, sahaflardan sekiz tane adamımın topladığı eserleri bir araya getirdik. Devletin elinde bile olmayan büyük bir arşiv temin ettik. Türkiye"ye gelen ilk elle çevrilen sinema makinesi bizde. Muhsin Ertuğrul"un 1938"de çektiği ilk sesli filmin kamerası bizde. çok değerli eserlerimiz var.
* TÜRVAK"ın Beyoğlu"na geliş hikayesini anlatır mısınız
Avrupa yakasında olmak tatminkar değildi bizim için. Ziyaretçi grupları geliyordu ama kültür ve sinema Beyoğlu"nda. çok yer aradık. En sonunda bu binayı satın aldım.
* Ne kadar masraf yaptınız
Binayı 13 milyon 200 bin dolara aldım. İçine 56 milyon harcadım.
* İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı"nın katkısı ne oldu
Depreme karşı güçlendirdiler ve asansörü yaptılar.
* Ziyaretçi sayısında nasıl bir artış bekliyorsunuz
Açıldığı gün yaklaşık bin 200 kişi geldi. Ertesi gün bin 700 küsur oldu sayı. Diğer yakadayken bir ayda gelmiyordu 700 kişi.
* Kütüphaneden kitap ödünç almak mümkün mü
Kitapları dışarıya vermiyoruz. Cumhuriyet döneminde çıkan dergilerin olduğu 60 bin kitapla çok değerli bir kütüphanemiz var çünkü. Rahmetli Ulvi Uraz"ın ve Muhsin Ertuğrul"un eşinin bağışladığı kitaplar... Kitaplığın adını Ulvi Uraz Kitaplığı" koyduk. Züğürt Ağa"nın yapımcısı Kadri Yurdatap"ın ve Naki Turan Tekinsav"ın kitapları da buraya devredildi. Tek tek getiren onlarca kişi var. Bu memlekette bu tarz işlere katkı yapacak çok insan var. Ama karşısındakine güvenmek istiyorlar. Bana güvendiler, eksik olmasınlar.
* Sinema salonunda ne sıklıkta gösterimler yapılacak
92 kişilik bir salonumuz var. Burada etkinlikler yapılacak. Kemal Sunal Haftası, Siyah Beyaz Haftası, İlk Renkliler Haftası gibi. İKSV"nin da sinemayla ilgili basın toplantıları burada olacak. n Afife Jale Salonu ise tiyatro sevenleri mutlu edecek.
Burayı sinema müzesi yapacağımı duyurunca tiyatroculardan çok kaynak aktı. çünkü Türkiye"de sinemanın başlangıcında tiyatrocular var. Türkiye"ye sinemayı getiren Muhsin Ertuğrul"un ailesi başta olmak üzere birçok aile katkıda bulundu. Onlara borcumu ödemek için bu bölümü kurdum. Ama bu kat küçük geldi. Yan katı kiraladık. Tiyatro bölümü daha geniş olacak.
* Müzede fotoğrafı olan sanatçıların arasında 90 doğumlu isimler de var.
İlk katta vefat etmiş kişiler var. Yaşayan oyuncuların fotoğrafları yukarı doğru alfabetik sırayla yer alıyor.
* Balmumu heykellerin sayısı artacak mı
Toplam 24 heykel olacak. Yaşayanlardan balmumu yapmayı düşünmüyoruz, kırgınlık olur. Yalnızca Türkan şoray gibi, Tarık Akan gibi, Cüneyt Arkın gibi zirveye çıkan kişilerin heykelini yapabiliriz.
* Ara Güler edebiyatın isimlerini bugüne nasıl taşıdıysa, siz de Türk sinemasının kaybolan isimlerini yaşatıyorsunuz.
Benim zaten amacım bu. 20 yaşında girdim bu işe. Türkiye"de geleceğim noktanın en tepesindeyim. Giderken bir şeyler bırakmak istiyorum. Benim bütün amacım bu. TİM"i de o maksatla yaptım.
* Türk sinemasını yarınlara taşımak nasıl bir duygu
çok güzel bir duygu. Gelenler çok mutlu oluyor. Esas bu bina mühim değil; içindeki eşyalar, fotoğraflar paha biçilmeyecek değerde. 124 bin fotoğraf var. Yeşilçam"ı geleceğe taşıyor.
iSTANBUL"UN NEşESi RUMLARDI
* İstanbul"da sinemanın gözdesi neresiydi
Elhamra Sineması vardı benim çocukluğumda. Bu sinemadaki galalara kadınlar uzun tuvaletlerle, erkekler smokinlerle giderdi. Daha sonra Yeni Melek yapıldı. Orası da şaşaalı günler yaşadı.
* Beyoğlu"nun eski günlerinden unutamadığınız simalar kimlerdi
Gece hayatı, eğlencesi, sineması, tiyatrosu, randevu evleri, kabadayısı, iti kopuğuyla benim ömrüm Beyoğlu"nda geçti. Eskiden Beyoğlu"nda Rus İhtilali"nden kaçan Beyaz Ruslar vardı. Bunlar saraylı asil insanlardı. şimdi Garanti Bankası"nın olduğu yer Nisuaz Pastanesi"ydi. Onun kapısının önünde beline kadar sakalları olan bir Rus akordeon çalardı. Kadınlar çiçek satardı. Dilenmiyorlardı. Gece kulüplerinde keman çalarlardı.
* Devrimin ardından İstanbul"a kaçan Rusların dramı Yeşilçam"a neden yansımadı
Üst seviyeden kişilerdi, halk değildi onlar. Dramlarına fazla girersen Türkleri kötülemiş olursun. Türkler onları kötü yola düşürdü. Hepsi gitti. Birkaç tane kalmıştır.
* Eğlence" deyince o günlerden ilk aklınıza gelen nedir
İstanbul"un esas neşesi Rumlardı. Beyoğlu"na, Kurtuluş"a, Bomonti"ye gittiğinde her yerden musiki sesi gelirdi. Gençler göremedi onları. Görselerdi daha başka olurdu. İyi tiyatro izleyicisiydiler. Ama onlar gidince tiyatrodan ziyade eğlence salonları, gazinolar boşaldı. Dans etmeyi, neşeyi, eğlenceyi, Zeki Müren"i izlemeyi severlerdi.
MÜZEDEN NOTLAR
* Balmumundan heykeli olan vefat etmiş oyuncular arasında Adile Naşit, Kemal Sunal, Öztürk Serengil, Sadri Alışık, Belgin Doruk gibi yıldızlar yer alıyor. Yaşayan oyuncuların heykeli henüz yok.
* Binin üzerinde cihaz, 4 bin 200 film kopyası, 6 binin üzerinde yerli film afişi, 10 binin üzerinde sinema, tiyatro ve lobi fotoğrafları bulunuyor.
* 60 bin kitabın olduğu kütüphanede İstanbul"u anlatan 3 bine yakın kitap var.
* Bina iki bodrum ve çatıyla beraber toplamda dokuz katlı.
* Sürekli olarak film müzikleri yayınlanıyor.
* İsteyen istediği filmi 15 gün önceden talep etmesi halinde seyretme imkanına sahip.
*Erler"e ait filmlerin DVD, CD ve afişleri satışa sunulacak.
*Mart sonu itibariyle bodrum katta bar, çatıda restoran olacak.
* Giriş ücreti öğrenci 5, Tam 10 TL.
NEşE MESUTOÄLU/Milliyet