Ucuz konut 5 yıl daha hayal
Arsa fiyatları yüzünden ucuz konut projeleri askıya alınacak, kentsel dönüşüm projeleri hız kazanacak.
Arsa fiyatları yüzünden ucuz konut projeleri askıya alınacak, çok katlı rezidans ve kompleks projelerin sayısı artacak,kentsel dönüşüm projeleri hız kazanacak, 100 metrekarenin altındaki lüks dairelere ağırlık verilecek, yeni projeler Anadolu Yakası'nda ağırlık kazanacak, gayrimenkul kuruluşları rotayı yurtdışına çevirecek, 31 milyar dolar olan kredi portföyü 5 yılda, 100 milyar dolara ulaşacak..
5 yıl içinde konutlar küçülecek yaşam rezidanslarla yükselecek
Bu hafta, gayrimenkul kuruluşlarının önümüzdeki 5 yıla yönelik planlarını tek tek inceledik. "İstanbul'da hangi bölgeler ön plana çıkacak?", "Ne tür projeler gözde olacak?", "Yatırımlar nerelere kayacak?", "Hangi projeler rafa kalkacak?", "Faizlerin seyri sektörü nasıl etkileyecek?" gibi beyinlerde oluşan sorulara yanıt aradık. İşte, önümüzdeki 5 yıla yönelik sektörün yol haritasını oluşturan sonuçlar:
Arsa fiyatlarının aşırı artması özel sektörün alt gelir grubuna yönelik ucuz konut projelerini askıya almasına yol açacak.
Ağırlıklı olarak çok katlı rezidans ve kompleks projeler uygulamaya konulacak.
Kentsel dönüşüm projeleri hız kazanacak. Bu projelerde özel sektörün rolü artacak.
Konutlar küçülecek. 100 metrekarenin altındaki lüks dairelere ağırlık verilecek.
İnşaat firmaları yeni konut projelerine Anadolu Yakası'nda ağırlık verecek. Kartal'ın yıldızı iyice parlayacak.
Gayrimenkul kuruluşları rotayı yurtdışına çevirecek. Türkiye'de gerçekleştirilen projelerin benzerleri Avrupa, Ortadoğu ve Rusya'da uygulamaya konulacak.
Siyasi istikrarla birlikte konut kredi kullanımı artacak. 31 milyar dolar olan kredi portföyü 5 yılda, 100 milyar dolara ulaşacak.
Sektörle birlikte entegre hizmet sektörü de gelişecek. Yaşamın başladığı projelerde tüm ihtiyacı karşılayan kuruluşlara müteahhit firmalar da katılacak.
Alışveriş merkezi yatırımları ise İstanbul'dan diğer illere kayacak.
SON dört yıl içinde bir anda yıldızı parlayarak en gözde sektörler arasına girmeyi başaran gayrimenkulde yaşanan daralmaya rağmen inşaat firmaları önümüzdeki 5 yıldan oldukça umutlu. Ancak, konut sahibi olmak isteyenlerin hızla değişen beklenti ve ihtiyaçları, gayrimenkul kuruluşlarının da önümüzdeki döneme yönelik yol haritalarını yeniden gözden geçirmek zorunda bırakıyor. Bazı projeler rafa kalkarken bazıları raflardan indiriliyor. Yatırımlar için alternatif bölgeler ön plana çıkarken, projeler de talep doğrultusunda yeniden şekillendiriliyor.
Hürriyet Emlak Yaşam Gazetesi olarak biz de bu hafta, firmaların çizdiği bu yeni yol haritasını gözler önüne sermek istedik. Önümüzdeki 5 yıl içinde gayrimenkul sektöründe yaşanacak gelişmeleri sektörün önde gelen temsilcilerine tek tek sorduk. Yaptığımız araştırmadan çıkan sonuçlara göre, önümüzdeki dönemde çok katlı rezidans ve kompleks projelerin inşası hız kazanırken, özel kuruluşlar alt gelir gruplarına yönelik hazırladıkları ucuz konut projelerini yeniden rafa kaldıracak. Bunda da, İstanbul'da toplu konuta uygun arsa sıkıntısının had safhaya ulaşması ve mevcut arsalarda yaşanan fiyat artışlarının maliyetleri önemli oranda yükseltmesi etkili oluyor. Ucuz konut yine kamuya kalıyor. Özel sektör, şehir merkezlerinde dikine yapılaşmaya yönelerek, çok katlı rezidans projelerine ağırlık verecek. Bu projelerde de daire büyüklükleri 100 metrekareden aşağıya çekilecek. Konut tipleri ise genellikle 1+1 ve 2+1 ağırlık kazanacak.
Çok katlı projeler
Önümüzdeki yıllarda, arsa sıkıntısı ve yüksek arsa maliyetleri sektörde inşa edilen yapılara yön verecek. Bu dönemde, konut, ofis ve alışveriş merkezlerinin bir arada bulunduğu kompleks ve daha az alanda, daha çok dairenin yer aldığı çok katlı rezidans projelerine ağırlık verilecek. Yüksek arsa maliyetlerinden şikayet eden gayrimenkul kuruluşları ofis ve konut projelerinde fiyat avantajını dikine yaşamla yakalamaya çalışacak. Arsa maliyetleri, kentsel dönüşüm projelerinin de hız kazanmasını sağlayacak.
Sektörde güvenlik, temizlik, teknik destek, evcil hayvan bakımı, resepsiyon-vale hizmetlerini dışardan alan konut projelerinde, önümüzdeki yıllarda bu hizmetlere projeyi gerçekleştiren firmalar da kuracakları yeni şirketlerle katılacak. Sektör temsilcileri başta Kartal olmak üzere Anadolu Yakası'nda gerçekleştirecekleri projelere ağırlık verecek. Alışveriş merkezi projeleri ise doygunluğa ulaşan İstanbul'un yerine, Anadolu şehirlerine kayacak.
Projeler yurtdışına açılıyor
Gerçekleştirdikleri nitelikli konut projeleriyle tanınan firmalar, önümüzdeki beş yıl içinde projelerini Türkiye sınırları dışına da taşıyacak. Türk firmaları başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, Ortadoğu, Rusya ve Türki Cumhuriyetler'de proje gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Teknik Yapı, bu dönemde Ortadoğu ve Avrupa'da iki proje yapmayı hedeflerken, Dumankaya, Umman ve Dubai'den gelen proje tekliflerini değerlendiriyor. Aşçıoğlu, Atina'ya ağırlık vermeyi planlarken Dap Yapı'nın Avrupa'da proje hedefi bulunuyor. KKG Grup da yurtdışına açılmayı planlayan firmaların arasında geliyor. Hektaş İnşaat ise İdealist GYO olarak yurt dışından yabancı ortaklar çekmeye çalışırken Sinpaş GYO da yurtdışından yabancı firmalardan Türkiye'de ortak proje geliştirme yönünde teklifler alıyor.
Kredi kullanımı artacak
Konut kredisi kullanımı önümüzdeki beş yılda yukarı doğru bir seyir izleyecek. Kredi faiz oranları yurtiçinde ve uluslararası piyasalardaki gelişmelere göre değişkenlik gösterse de, istikrar yakalandığı takdirde konut kredi kullanımında artış yaşanacağı belirtiliyor. Şu anda 31 milyar dolar seviyelerinde olan konut kredisi büyüklüğünün önümüzdeki yıllarda 100 milyar dolara kadar çıkması bekleniyor. Bunda da, ekonomik ve siyasi açıdan istikrar yakalanacağını düşünen konut alıcısının, faiz oranlarını göz ardı edip kredi alması etkili olacak. Faizler hakkında 5 yıllık bir süre için tahminde bulunmanın doğru olmayacağını aktaran yetkililer, enflasyon oranlarında düşüş yakalanması halinde faizlerin düşeceğini söylüyor. Bu süre içinde vade sürelerinin de azalması bekleniyor.
Meltem KARA / hurriyetemlak.com