Ulaştırma Bakanlığı 231 milyonluk işe 658 milyon TL mi ödedi?

Sözcü gazetesinden Ali Ekber Ertürk'ün haberine göre, Ulaştırma Bakanlığı'nın milyonluk ihalelerinde kayırma olduğu ortaya çıktı. Sayıştay raporuna göre bakanlık projeleri maliyetinin çok üzerinde bedel ve gecikmelerle tamamlanıyor. Sayıştay, bu şekilde verilen bir projede maliyetin 231.8 milyon TL olmasına rağmen firmaya 658.5 milyon TL ödendiğini ortaya çıkardı. Bakanlık, “Takdir bizim” derken Sayıştay'ı ise “mantıksızlıkla” suçladı. Sayıştay raporuna göre olay şu şekilde işliyor:

“Birim fiyat teklifli ihalelerde, istekliler bazı iş kalemlerine aşırı yüksek fiyat teklifi veriyorlar. İşin önemli bölümü oluşturan iş kalemlerine ise aşırı düşük teklif verip, toplam fiyat teklifini düşük seviyeye çekiyorlar. İmalat aşamasında ise aşırı yüksek teklif verilen işler yapılıyor, düşük fiyat teklif edilen kısımlar ise yapılmadan iş teslim ediliyor.”

GERÇEK MALİYETİN 22 KATI

Sayıştay, bulgusuna dayanak olarak, isim vermeden bakanlığın bir projesine atıfta bulunarak şu tespitleri yaptı:

– Yüklenici tarafından güzergah kazı işleri için verilen birim fiyat teklifi, maliyet hesabındaki birim fiyatın 9 katı, güzergah dolgu işleri için verilen birim fiyat teklifi ise 22 katıdır. Bu oranlar öylesine yüksek ve toplam teklif bedeli üzerinde o kadar etkilidir ki, yüklenicinin ihaleyi alabilmesi için projenin yüzde 90'ını oluşturan kalemler için aşırı düşük fiyat teklif etmesi gerekmiştir.

– Yaklaşık maliyetteki ağırlığı yüzde 12 olan güzergah işlerinin yüklenicinin toplam teklifindeki ağırlığı yüzde 94'tür. Bir başka deyişle, yüklenici vermiş olduğu teklifle yaklaşık maliyeti 84 milyon TL olan güzergah işlerini 517 milyon TL'ye yapmayı, yaklaşık maliyeti 627 milyon TL olan projenin geri kalan kısmını ise 31 milyon TL'ye yapmayı taahhüt etmiştir.

– Yaklaşık maliyeti 711 milyon TL olan proje, 549 milyon TL'ye ihale edilmiştir. İşin devamı sırasında düşük fiyat teklif edilen menfez, altgeçit, köprü, viyadük, tünel, güzergah kazı ve dolgu işi miktarları artırılmıştır. Böylece yüklenici teklifinin yüzde 94'ünü oluşturan güzergah kazı işleri bedeli toplam imalatın yüzde 99'una (650 milyon TL) çıkmış, bir kısım diğer imalatlarla birlikte sözleşme bedeli tamamlanmıştır.

2 KATI ÖDEME YAPILDI

Sayıştay'ın raporunda ihalelerdeki imalatların değerleri ve ödemeleri ayrıntılı bir şekilde yer aldı: “Yükleniciye yapılan KDV ve fiyat farkı hariç 658.5 milyon TL hakediş ödemesi karşılığında gerçekleştirilen imalatların maliyet değeri 231 milyon TL'dir ve bu imalat karşılığında 658 milyon TL (2.8 katı) ödeme yapılmıştır. İdarenin, ihalenin yapılması ve işin yürütülmesi sırasında gerekli önlemleri almaması nedeniyle, sadece bu yapım işinde maliyetinin (658.524.794,51 TL – 231.865.978,14 TL) 426.658.816,37 TL üzerinde ödeme yapılmasına neden olunmuştur.”