Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin Kurulması ve Yönetilmesi Hakkında Yönetmelik!
Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin Kurulması ve Yönetilmesi Hakkında Yönetmelik 20 Mart 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin Kurulması ve Yönetilmesi Yönetmeliği'nin tam metni...
ULUSAL COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİNİN KURULMASI VE YÖNETİLMESİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmelik; Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulması ve
yönetilmesine; coğrafi veri temaları kapsamındaki coğrafi verilerin veri tanımlamasının
yapılmasına ve sorumlu kurumlarca bu tanımlara uygun olarak üretilmesine; coğrafi verilerin,
coğrafi veri setlerinin, coğrafi veri servislerinin ve bunlara ait metaverilerin paylaşılmasına;
coğrafi verilerle ilgili iş ve işlemler için kurumlar arası koordinasyonun gerçekleştirilmesine
ve diğer hususlara ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci
maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ve 13 üncü maddesi ile 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı
İmar Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) Birlikte çalışabilirlik: Farklı işlevsel birimler arasında, bu birimlerin benzersiz
karakteristiği hakkında bilgi sahibi olmadan ya da en az bilgiyle, iletişim kurabilme, program
yürütebilme, veri gönderebilme ve alabilme yeteneğini,
c) Coğrafi veri: Bir nesneye veya konumla ilişkilendirilebilen bir olaya ait niteliksel ve
niceliksel detayları belirten ölçülebilir özellikler bütününü,
ç) Coğrafi veri portalı: Fiziksel olarak farklı ortamlarda bulunan coğrafi verileri,
coğrafi veri setlerini ve coğrafi veri servislerini hakların yönetimine uygun olarak metaveriler
aracılığıyla bulmak, görüntülemek, istenilen içerik ve formata uygun olarak dönüştürmek ve
indirmek için kullanılan internet sitesini,
d) Coğrafi veri servisi: Coğrafi veri setlerini oluşturan veya ilişkili metaverilerle
erişilen coğrafi veriler için bir uygulama yazılımı ile icra edilen işlemleri,
e) Coğrafi veri seti: Nizami bir şekilde hazırlanmış coğrafi veri topluluğunu,
f) Coğrafi veri teması: Coğrafi veriyi üreten ve kullanan sektörler ile ortak uygulama
alanları gözetilerek tanımlanmış ve temel coğrafi veri teması ve tematik coğrafi veri teması
olarak gruplandırılmış coğrafi veri setlerini,
g) Genel Müdürlük: Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünü,
ğ) Hakların yönetimi: Coğrafi verilere, coğrafi veri setlerine ve coğrafi veri
servislerine erişilmesi ve bunların kullanılması ve paylaşılması ile ilgili olarak üreticisi
tarafından tanımlanmış şartları, iş modelini ve politikaları,
h) Kent bilgi sistemi standartları: Kent bilgi sisteminin kurulum ve işletimi için gerekli
olan ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,
ı) Koordinatör sorumlu kurum: Sorumlu olduğu coğrafi veri temasının kapsamına
giren ve farklı kurum ve kuruluşlarca üretilen coğrafi verilerin, coğrafi veri setlerinin ve
coğrafi veri servislerinin bu Yönetmelikte belirlenen esaslara uygun olarak üretilmesi,
güncelleştirilmesi ve paylaşılması için gerekli koordinasyonu yapan kamu kurum ve
kuruluşunu,
i) Kurum ve kuruluşlar: Coğrafi veri üreten, paylaşan ve kullanan kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerini,
j) Metaveri: Veri hakkındaki tanımlayıcı ve açıklayıcı bilgileri,
k) Sorumlu kurum: Görev alanına giren konulardaki coğrafi veri temalarının üretimini,
güncelleştirilmesini ve paylaşılmasını bu Yönetmelikte belirlenen esaslara uygun olarak
sağlayan kamu kurum ve kuruluşunu,
l) Tematik veri teması: Bakanlıkça belirlenen ve temel veri temaları dışında kalan
coğrafi veri temalarını,
m) Temel veri teması: Referans olma niteliği ve paylaşımındaki ihtiyaç gözönünde
tutularak adres, arazi örtüsü, bina, hidrografya, idari birim, jeodezik tesisler, ortofoto, tapu
kadastro, topografya ve ulaşım gibi Bakanlıkça belirlenen coğrafi veri temalarını,
n) Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi: Coğrafi verilere, veri setlerine ve veri servislerine
erişimi ve paylaşımı kolaylaştırmak amacıyla ulusal kaynakların verimli bir şekilde
kullanılması, bilgi teknolojilerinden istifade edilmesi ve süreç, koordinasyon ve takip
mekanizmalarının işletilmesi için gerekli düzenlemelerin ve planlamanın yapılması ve
bunların icra edilmesini,
o) Uygulama esasları: Kurum ve kuruluşların coğrafi veri altyapıları arasındaki uyumu
ve Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminden azami düzeyde yararlanmasını sağlamak üzere veri
tanımlaması, metaveri, veri ve servis paylaşımı, ağ servisleri, birlikte çalışabilirlik ve
koordinasyon ve izleme faaliyetleri konularında bu Yönetmelik ile belirlenen hükümler ve
Bakanlıkça bu Yönetmelik hükümlerine göre çıkarılan düzenlemeleri,
ö) Veri tanımlaması: Bir coğrafi veri setinin üretilmesi, paylaşılması ve kullanılması
ile ilgili bilgileri de içerecek şekilde detaylı tanımlamasının ve tarifinin yapılmasını,
p) Veri uyumlaştırılması: Coğrafi verilerin birlikte çalışabilirliğinin ve coğrafi veri
servisleri aracılığıyla erişilebilirliğinin sağlanması için önceden üretilmiş olan verilerin veri
tanımlamasına uygun hale getirilmesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Koordinasyon Kurulu, Teknik Komite ve Çalışma Grupları
Koordinasyon Kurulu
MADDE 4- (1) Koordinasyon Kurulu; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarının
başkanlığında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı,
İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Millî
Savunma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik
ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarlarından oluşur. Başkan tarafından toplantının gündemine
göre, ilgili bakanlık ve kurumların müsteşarları ile Harita Genel Komutanı, Seyir, Hidrografi
ve Oşinografi Dairesi Başkanı, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı ile Türkiye Belediyeler
Birliği Başkanı da toplantıya çağrılıp görüşleri alınabilir.
(2) Koordinasyon Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi kapsamında politika belirlemek, stratejik kararlar
almak ve bunların uygulanmasını izlemek.
b) Koordinatör sorumlu kurumlar ile sorumlu kurumlar arasındaki koordinasyonu
sağlamak.
c) Coğrafi veri ve veri setlerinin üretiminde, arşivlenmesinde ve paylaşımında
karşılaşılan sorunları değerlendirmek.
ç) Üyelerinden, Teknik Komiteden ve Genel Müdürlükten gelen önerileri
değerlendirmek.
(3) Kurul, her yıl Ekim ayında olağan olarak toplanır, ihtiyaç olması durumunda
Başkanın çağrısı üzerine olağanüstü toplanır.
Teknik Komite
MADDE 5- (1) Teknik Komite; Genel Müdürün başkanlığında, koordinatör sorumlu
kurumların Genel Müdürleri, Başkan ve/veya yetkili temsilcileri ile Kalkınma Bakanlığının
ilgili genel müdüründen oluşur. Başkan tarafından toplantının gündemine göre, sorumlu
kurumların, diğer kurum ve kuruluşların, üniversitelerin ve sivil toplum kuruluşlarının yetkili
temsilcileri ve uzmanları da toplantıya çağrılıp görüşleri alınabilir.
(2) Teknik Komitenin görevleri şunlardır:
a) Coğrafi verilerin Bakanlık tarafından yapılmış veri tanımlamasına uygun olarak
uyumlaştırılmasını ve üretimini izlemek ve bu konudaki eşgüdüm faaliyetlerini yürütmek.
b) Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi kapsamındaki konularda araştırma, projelendirme ve
değerlendirme faaliyetlerini yürütmek üzere konunun uzmanlarından oluşan çalışma
gruplarını oluşturmak.
c) Çalışma gruplarının çalışmalarını izlemek.
ç) Çalışma gruplarından gelen raporları değerlendirerek Koordinasyon Kuruluna
sunmak.
(3) Teknik Komite yılda en az üç kez toplanır.
Çalışma grupları
MADDE 6- (1) Çalışma grupları, çalışma konusuna göre koordinatör sorumlu ve
sorumlu kurum temsilcilerinden oluşur. Gerektiğinde konusuna göre ilgili diğer kamu kurum
ve kuruluşları, üniversiteler, mahalli idareler ile özel sektör kurum ve kuruluşlarından temsilci
alınabilir. Genel Müdürlük her çalışma grubuna üye verir.
(2) Çalışma grupları, Teknik Komite tarafından belirlenen usul ve esaslara göre çalışır
ve ihtiyaç duyulan konularda alt çalışma grupları oluşturabilir.
(3) Bakanlıkça yapılacak veri tanımlaması çalışmalarının ilgili kurum ve kuruluşlarla
uyum içinde yapılmasını sağlamak üzere tüm coğrafi veri temaları için bir tema çalışma grubu
Bakanlıkça oluşturulur. Tema çalışma gruplarının başkanlığı o temanın koordinatör sorumlu
kurumu tarafından yürütülür.
(4) Kurum ve kuruluşlar tarafından gelen talepler doğrultusunda ve ihtiyaç duyulan
diğer konularda da Bakanlıkça çalışma grupları oluşturulabilir.
(5) Çalışma grupları; teşkiline esas konularda çalışmalar yapmak, bu konular ile ilgili
planladığı, yürüttüğü ve gerçekleştirdiği faaliyetler hakkında rapor hazırlamak ve Teknik
Komiteye sunmakla görevlidir.
Sekretarya, kararların alınması ve duyurulması
MADDE 7- (1) Koordinasyon Kurulu ve Teknik Komitenin sekretarya hizmetleri
Genel Müdürlük tarafından yürütülür.
(2) Kurul ve Komite en az üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve oy
çokluğuyla karar alır. Bu kararlar, Genel Müdürlük tarafından toplantıyı takip eden en geç on
gün içinde üyelere ve ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir ve Bakanlığın internet sayfasında
yayınlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Metaveri, Coğrafi Veri, Coğrafi Veri Setleri, Coğrafi Veri Servisleri ve Kurum ve
Kuruluşların Sorumlulukları
Metaveri
MADDE 8- (1) Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi metaveri profili, ilgili ulusal ve
uluslararası standartlar ve kullanıcı gereksinimleri dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir ve
gerektiğinde güncellenir.
(2) Coğrafi veri temaları kapsamında kalan ve paylaşılmak istenen diğer coğrafi veri,
coğrafi veri seti ve coğrafi veri servislerine ait metaveriler, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi
metaveri profiline uygun olarak üretici kurum ve kuruluş tarafından hazırlanır ve coğrafi veri
portalına bedelsiz olarak kaydedilir.
(3) Kurum ve kuruluşlar, üreticisi oldukları coğrafi verilerin, coğrafi veri setlerinin ve
coğrafi veri servislerinin metaverisinin tam, güncel ve doğru olmasını sağlarlar.
Coğrafi veri ve veri setleri
MADDE 9- (1) Coğrafi verilerin, coğrafi veri setlerinin ve coğrafi veri servislerinin
doğruluğundan, güncelliğinden ve içeriğinden üreticisi kurum ve kuruluş sorumludur.
(2) Coğrafi veri temalarına ilişkin veri tanımlama dokümanları, kurum ve kuruluşların
gereksinimlerine, uluslararası standartlara uygun olarak ve tema çalışma gruplarının görüşleri
doğrultusunda Bakanlıkça hazırlanır ve güncellenir.
(3) Coğrafi veri ve coğrafi veri setleri, Bakanlıkça belirlenen birlikte çalışabilirlik
esaslarına uygun olarak üretilir.
(4) Kurum ve kuruluşlar, coğrafi verilerden ve coğrafi veri setlerinden coğrafi veri
temaları kapsamında kalanları, Bakanlık tarafından belirlenen veri tanımlamasına uygun
olarak üretmekle yükümlüdür.
(5) Coğrafi veri temalarının üretilmesi ile ilgili sorumlu kurum ve koordinatör sorumlu
kurumlar ihtiyaçlara ve veri tanımlaması çalışmalarına dayalı olarak Koordinasyon Kurulu
tarafından belirlenir.
(6) Koordinatör sorumlu kurum, ilgili olduğu coğrafi veri temasının üretimi ve
uyumlaştırılması ile ilgili konularda kurum ve kuruluşlar arasındaki uyumu temin eder.
(7) Koordinatör sorumlu kurum, sorumlu kurumlarla işbirliği yaparak coğrafi veri
temaları kapsamındaki coğrafi verileri ve coğrafi veri setlerini uyumlaştırabilir ve Ulusal
Coğrafi Veri Portalından paylaşabilir.
(8) Coğrafi veriler ve coğrafi veri setleri, hakların yönetimine uygun olarak paylaşılır.
(9) Bir coğrafi veriden veya coğrafi veri setinden kısmi veya tamamen kopyalama
yoluyla veya türetilerek oluşturulan veri veya veri setinin kullanılması ve paylaşılması
hakların yönetimine uygun olarak yapılır.
(10) Yerel yönetimler, görev alanına giren konulardaki coğrafi verileri ve coğrafi veri
setlerini Bakanlıkça belirlenen kent bilgi sistemi uygulama esaslarına uygun olarak üretir.
Coğrafi veri servisleri
MADDE 10- (1) Kurum ve kuruluşlar, coğrafi veri ve coğrafi veri setlerini, ağ
servisleri ile aşağıda belirtilen kategorilerde kullanıma sunarlar:
a) Coğrafi veri temaları kapsamı dışında kalıp metaverileri Ulusal Coğrafi Veri
Portalına kaydedilenler.
b) Coğrafi veri temaları kapsamı dışında kalıp metaverileri Ulusal Coğrafi Veri
Portalına kaydedilen ve çağırma servisi ile çağrılabilenler.
c) Ulusal Coğrafi Veri Portalında dönüşüm servisleri ile dönüştürülebilecek nitelikteki
birlikte çalışabilir olanlar.
ç) Veri tanımlamasına uygun olarak üretilmiş veya uyumlaştırılmış olanlar.
(2) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentleri kapsamındakiler, Bakanlıkça belirlenen
birlikte çalışabilirlik esaslarına uygun olarak kullanıma sunulur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ağ Servisleri ve Ulusal Coğrafi Veri Portalı
Ulusal Coğrafi Veri Portalı
MADDE 11- (1) Ulusal Coğrafi Veri Portalı Bakanlıkça kurulur ve işletilir.
(2) Coğrafi verilerin ve coğrafi veri setlerinin Ulusal Coğrafi Veri Portalı aracılığıyla
aranması, görüntülenmesi, çağrılması ve indirilmesi ile ilgili ağ servislerine dair uygulama
esasları Bakanlıkça belirlenir ve güncellenir.
(3) Kurum ve kuruluşlar, coğrafi veri temaları kapsamında sorumlu oldukları coğrafi
verileri ve coğrafi veri setlerini, kanunen gizlilik arz edenler hariç olmak üzere Ulusal Coğrafi
Veri Portalından hakların yönetimine uygun olarak paylaşmakla yükümlüdür.
(4) Coğrafi verilerini ve coğrafi veri setlerini Ulusal Coğrafi Veri Portalından
sunamayan kurum ve kuruluşlar Bakanlık tarafından sağlanan altyapıyı kullanarak sunar. Söz
konusu altyapı yerel yönetimlere kent bilgi sistemi işlevlerini de içerecek şekilde sağlanır.
(5) Coğrafi verilerin ve coğrafi veri setlerinin Ulusal Coğrafi Veri Portalından ücretli
olarak görüntülenmesi veya indirilmesi durumunda, hakların yönetimine uygun olarak
e-ticaret servisleri kullanılır. Bu servisler, hakların yönetimine uygun olarak hazırlanan
internet tabanlı elektronik veya basılı lisanslama ile sağlanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Birlikte çalışabilirlik
MADDE 12- (1) Birlikte çalışabilirliğe ilişkin uygulama esasları, kullanıcı
gereksinimleri, mevcut uygulamalar, uluslararası standartlar ve ulusal düzeyde birlikte
çalışabilirliğe yönelik kabul görmüş esaslar ile bu esasların uygulanabilirliği ve fayda ve
maliyet analizlerine dayalı olarak Bakanlık tarafından belirlenir ve güncellenir.
(2) Kurum ve kuruluşlar, coğrafi veri temaları arasında birlikte çalışabilirliğin ve
uyumluluğun sağlanabilmesi için, Bakanlık tarafından belirlenen birlikte çalışabilirlik
esaslarını sorumlu oldukları coğrafi veri, coğrafi veri seti ve coğrafi veri servisleri için
uygularlar.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Sorumlu kurumlar, temel veri temaları kapsamında kalan ve
bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce üretilmiş olan coğrafi verileri, coğrafi veri setlerini
ve bunlara ait metaverileri üç yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak
uyumlaştırmak zorundadırlar.
(2) Sorumlu kurumlar, tematik veri temaları kapsamında kalan ve bu Yönetmeliğin
yürürlük tarihinden önce üretilmiş olan coğrafi verileri, coğrafi veri setlerini ve bunlara ait
metaverileri dört yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak uyumlaştırmak
zorundadırlar.
(3) Bakanlık birinci ve ikinci fıkralarda yer alan süreleri bir defaya mahsus olmak
üzere bir yıl uzatmaya yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.