Üretici fiyatları endeksi nasıl hesaplanır?
Kira artış oranlarında baz alınan üretici fiyatları endeksi, aylık ya da yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılıyor. Peki üretici fiyatları endeksi nasıl hesaplanır? İşte ÜFE hesaplamaları...
Üretici fiyatları endeksi nasıl hesaplanır?
Üretici fiyatları endeksi (ÜFE) belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurtiçine satışa konu olan ürünlerin,üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksi olarak tanımlanıyor.
Aylık ya da yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılan üretici fiyatları endeksi, her ay TÜİK'in sayfasında yayımlanıyor.
Ürün sepetinin ve ağırlıklarının güncellemesi, her yılın sonunda yapılmakta ve zincirleme Laspeyres formülü ile seri devam ettirilmektedir. Her yıl Aralık ayı itibarı ile yeni maddeler endekse dahil edilmekte ve yeni ağırlıklar endeks hesabında kullanılmaktadır. Cari fiyatların, “yeni fiyat referans dönemi (Po)” olan bir önceki Aralık ayının fiyatlarına bölünmesiyle, endeks hesaplanmakta ve Aralık ayı endeksi ile çarpılarak zincirleme işlemi yapılmaktadır.
Üretici fiyatları endeksi hesaplama:
Üretici fiyatları endeksi hesaplamalarına ilişkin bilgiler, TÜİK'in sayfasında yer alıyor. Hesaplama bilgilerine göre, temel dönem 2003 yılı olarak belirlendi.
Temel fiyat endekslerinin hesaplanması: Fiyatların ağırlıklı aritmetik ortalaması alınmaktadır.
Ağırlıkların güncellenme sıklığı: Her yıl.
Cari ağırlıkların ait olduğu dönem: t-2
Mevsimsel maddeler: Tarım ve balıkçılık ürünleri için değişken ağırlıklar
kullanılmaktadır.
Mevsimsel düzeltme: Yapılmamaktadır.
ÜFE'de kapsanan sektörler
Gayrisafi millî hasıla (GSMH) içinde yer alan iktisadî faaliyet kollarından, Tarım,avcılık,ormancılık-Balıkçılık Sanayide; Madencilik ve taş ocakçılığı-İmalat sanayii-Elektrik,gaz ve su sektörleri
ÜFE'de kapsanmayan sektörler
ÜFE'de kapsanan 5 ana sektör dışında kalan inşaat,toptan ve perakende ticaret, otel ve lokantalar,ulaştırma,depolama,haberleşme,malî aracı kuruluşların faaliyetleri,eğitim,sağlık işleri, ve sosyal hizmetler gibi ticaret ve hizmet faaliyetlerinde yer alan sektörler endekste kapsanmamaktadır.