Vakıflar Yönetmeliği!
Vakıflar Yönetmeliği 27 Eylül 2008 tarihinde 27010 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik kapsamında, Vakıf Uzmanlığı ve Uzman Yardımcılığı ile ilgili görev, yetki ve sorumlulukların düzenleniyor...
VAKIFLAR YÖNETMELİĞİ
Resmî Gazete: 27.9.2008/27010
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik; yeni vakıfların kuruluşu, vakıfların yönetimi, faaliyetleri, denetimlerine ilişkin usûl ve esaslar ile Vakıflar Meclisi, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, Vakıf Uzmanlığı ve Uzman Yardımcılığı ile ilgili görev, yetki ve sorumlulukların düzenlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Vakıflar Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akar: Vakıf amaç ve faaliyetlerinin yerine getirilmesi için gelir getirici şekilde değerlendirilmesi zorunlu olan taşınır ve taşınmazları,
b) Baştabiplik: Bezm -i Âlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi Baştabipliğini,
c) 1936 Beyannamesi: Cemaat vakıflarının mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince verdikleri beyannameyi,
ç) Bölge Müdürlüğü: Vakıflar Bölge Müdürlüklerini,
d) Cemaat vakfı: Vakfiyeleri olup olmadığına bakılmaksızın mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince tüzel kişilik kazanmış, mensupları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Türkiye'deki gayrimüslim cemaatlere ait vakıfları,
e) Esnaf vakfı: Mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanununun yürürlüğünden önce kurulmuş ve esnafın seçtiği yönetim kurulu tarafından yönetilen vakıfları,
f) Galle fazlası: Mazbut ve mülhak vakıflarda, hayrat ve akarlarının onarımından ve vakfiyelerindeki hayrat hizmetlerin ifasından sonra kalan miktarı,
g) Garip: Hayatta kimsesi olmayan ve aynı zamanda fakir olan kişiyi,
ğ) Genel Müdür: Vakıflar Genel Müdürünü,
h) Genel Müdürlük veya Denetim Makamı: Vakıflar Genel Müdürlüğünü,
ı) Hastane: Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı sağlık kuruluşlarını,
i) Hayrat: Mazbut, mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıfların, doğrudan toplumun istifadesine bedelsiz olarak sundukları mal veya hizmetleri,
j) İcareteynli vakıf: Değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını,
k) İhtiyat akçesi: Vakfın akar ve hayratlarının onarımı için brüt gelirinden ayrılan payı,
l) İntifa hakkı: Mazbut ve mülhak vakıflarda, vakfiyelerindeki şartlara göre ilgililere bırakılmış galle fazlaları ve hakları,
m) Kanun: 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Vakıflar Kanununu,
n) Mazbut vakıf: Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıfları,
o) Meclis: Vakıflar Meclisini,
ö) Mukataalı vakıf: Zemini vakfa, üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını,
p) Müfettiş: Vakıflar Genel Müdürlüğünde görev yapan başmüfettiş, müfettiş ve yetkili müfettiş yardımcılarını,
r) Mülhak vakıf: Mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilmiş vakıfları,
s) Şube: Vakıf faaliyetlerinin yürütülebilmesi için yeni vakfa bağlı olarak açılan, tüzel kişiliği olmayan ve bünyesinde organları bulunan alt birimi,
ş) Taviz bedeli: Mukataalı ve icareteynli taşınmazların serbest tasarrufa terki için alınan bedeli,
t) Temsilcilik: Vakıf faaliyetlerinin yürütülebilmesi için yeni vakfa bağlı olarak açılan, tüzel kişiliği ve bünyesinde organları bulunmayan alt birimi,
u) Vakfiye: Mazbut, mülhak ve cemaat vakıflarının malvarlığını, vakıf şartlarını ve vakfedenin isteklerini içeren belgeleri,
ü) Vakıflar: Mazbut, mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıfları,
v) Vakıf kültür varlığı: 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3 üncü maddesinde kültür varlıkları olarak tanımlanan varlıklardan Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği vakıflara ait olanları,
y) Vakıf senedi: Mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi ile 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre kurulan vakıfların, adını, amacını, bu amaca özgülenen mal ve hakları, vakfın örgütlenme ve yönetim şekli ile yerleşim yerini içeren belgeyi,
z) Vakıf yöneticisi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili kişi veya yetkili organlarda görev alan kişileri,
aa ) Vakıf yönetimi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili organı,
bb ) Yeni vakıf: Mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre kurulan vakıfları,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Vakıflarla İlgili Düzenlemeler
BİRİNCİ BÖLÜM
Yeni Vakıfların Kuruluşu, Yönetimi ve Diğer Düzenlemeler
Yeni vakıfların kuruluşu
MADDE 4 – (1) Yeni vakıf kurma iradesi, noterde düzenleme şeklinde hazırlanan resmi senetle veya ölüme bağlı tasarrufla açıklanır. Vakıf, yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.
Resmi senetle kuruluş
MADDE 5 – (1) Gerçek veya tüzel kişilerin vakıf kurma iradesi, noterde düzenleme şeklinde hazırlanan resmi senetle açıklanır. Noter, resmi senedin bir örneğini yedi gün içinde Genel Müdürlüğe gönderir.
(2) Mahkemeye başvurma, resmi senedin düzenlenmesinden sonra vakfeden tarafından yapılır. Resmi senetle vakıf kurma işleminin temsilci aracılığıyla yapılması halinde, temsil yetkisinin noter tarafından düzenlenmiş temsilcilik belgesi ile verilmiş olması, bu belgede vakfın amacı ile özgülenecek mal ve hakların belirlenmesi zorunludur. Kurucular arasında tüzel kişi bulunması halinde; bu tüzel kişinin vakıf kurabileceğine ve vakfa mal varlığı tahsis edebileceğine dair hüküm bulunan kuruluş statüsünü veya yetkili organ kararını da vakıf senedi ile mahkemeye verirler.
(3) Resmi senetle kurulan vakıflarda vakfedenin ölmesi halinde mirasçılardan birisi tarafından tescil talebinde bulunulabilir. Vakıf senedinin düzenlenmesini takip eden üç ay içinde vakfedenin veya ölümü halinde mirasçılardan birisi tarafından tescil talebinde bulunulmamış veya vakfeden tüzel kişiliği haiz olup ta bu süre içinde sona ermiş ise vakfın tescili hususundaki başvurma Genel Müdürlük tarafından yapılır. Yetkili mahkemeye başvurulması üzerine, yapılacak harcamalar, ilgili vakıftan alınmak kaydıyla Genel Müdürlükçe karşılanır.
Ölüme bağlı tasarruf ile kuruluş
MADDE 6 – (1) Ölüme bağlı tasarruf yoluyla vakıf, vakfedenin ölümünden sonra tescil edilmek üzere kurulabilir. Bu yolla kurulan vakıflarda sulh hâkimi vakıf kurulmasına esas belgenin bir örneğini yedi gün içinde Genel Müdürlüğe gönderir.
(2) Ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıflarda mahkemeye başvuru, ilgililerin veya sulh hâkiminin bildirimi üzerine ya da Genel Müdürlükçe resen yapılır. Yetkili mahkemeye başvurulması üzerine, yapılacak harcamalar ilgili vakıftan alınmak kaydıyla Genel Müdürlükçe karşılanır.
(3) Ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakfın miras bırakanın borçlarından sorumluluğu, özgülenen mal ve haklarla sınırlıdır. Vakfedenin mirasçıları ile alacaklılarının, bağışlamaya ve ölüme bağlı tasarruflara ilişkin hükümler uyarınca dava hakları saklıdır.
Tescil ve mahkeme işlemleri
MADDE 7 – (1) Mahkeme, dosya üzerinde Genel Müdürlüğün görüşünü almak, gerekirse vakfedeni dinlemek ve bilirkişi incelemesi yaptırmak suretiyle vakfın tesciline karar verir.
(2) Mahkeme, mal ve hakların korunması için gerekli önlemleri resen alır.
(3) Mahkeme, tescile veya tescil isteminin reddine ilişkin olarak verdiği kararı, resmi senetle birlikte Genel Müdürlüğe resen tebliğ eder.
(4) Tüzel kişilik kazanan vakıf, yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan, vakfeden ile vakıf adının, yerleşim yerinin, organlarının, amaç ve bu amaca özgülenen mal ve haklarının gösterildiği sicil defterine tescil edilir.
(5) Tescil kararı, başka bir mahkemece verilmiş ise ilgili belgelerle birlikte tescil için vakfın yerleşim yeri mahkemesine gönderilir.
Temyiz ve iptal
MADDE 8 – (1) Mahkemenin vakfın tesciline veya tescil isteminin reddine ilişkin kararlarına karşı, tebliğ tarihinden başlayarak bir ay içinde, başvuran ya da Genel Müdürlük tarafından temyiz yoluna gidilebilir.
(2) Genel Müdürlük veya ilgililer, vakfın kurulmasını engelleyen sebeplerin varlığı halinde iptal davası açabilirler.
Merkezi sicile tescil ve ilan
MADDE 9 – (1) Vakıf, yerleşim yeri mahkemesinin yapacağı bildirim üzerine Genel Müdürlükte tutulan merkezi sicile kaydolunur.
(2) Merkezi sicile kaydedilen vakıf, Resmî Gazete'de ilan edilir. İlanda; vakfedenin ve vakfın adı, yerleşim yeri, amacı, mal ve haklarının neler olduğu, varsa taşınmazlarının tapu bilgileri, vakfın organları ile kuruluş senedinin tarih ve sayısı, tescil kararının tarih ve sayısı ile hangi mahkemece verildiği belirtilir. İlan için yapılacak harcamalar vakıftan alınmak üzere Genel Müdürlük tarafından karşılanır.
Noksanlıklar
MADDE 10 – (1) Vakıf senedinde vakfın amacı ile bu amaca özgülenen mal ve haklar yeterince belirlenmiş ise, diğer noksanlıklar vakfın tüzel kişilik kazanması için yapılan başvurunun reddini gerektirmez.
(2) Bu tür noksanlıklar, tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlattırılabileceği gibi kuruluştan sonra denetim makamının başvurusu üzerine, imkan varsa vakfedenin görüşü de alınarak, vakfın yerleşim yeri mahkemesi tarafından tamamlattırılır.
(3) Tescili istenen vakfa ölüme bağlı tasarrufla özgülenen mal ve haklar amacın gerçekleşmesine yeterli değilse; vakfeden aksine bir irade açıklamasında bulunmuş olmadıkça bu mal ve haklar, denetim makamının görüşü alınarak hakim tarafından benzer amaçlı bir vakfa özgülenir.
Özgülenen mal ve hakların vakfa geçmesi
MADDE 11 – (1) Vakfa özgülenen malların mülkiyeti ile haklar tüzel kişiliğin kazanılmasıyla vakfa geçer.
Taşınmazların tapuya tescili
MADDE 12 – (1) Tescile karar veren mahkeme, vakıf senedinin bir örneğini de ekleyerek vakfedilen taşınmazın vakıf tüzel kişiliği adına tescil edilmesini tapu idaresine bildirir.
(2) Tapu idaresi bu bildirim üzerine, vakıf adına tescili yapar. Bu tescil işleminden de vakıf yöneticileri sorumludur.
Yeni vakıfların yönetimi
MADDE 13 – (1) Yeni vakıfların yönetim organı vakıf senedine göre oluşturulur. Yöneticilerin çoğunluğunun Türkiye'de yerleşik bulunması zorunludur.
(2) Bu vakıfların organlarında ölüm, istifa ya da herhangi bir nedenle eksilme olduğu takdirde vakıf senedindeki hükümlere göre eksiklik tamamlanır. Vakıf senedinde hüküm bulunmaması halinde; öncelikle senet değişikliği yapılmak suretiyle eksiklik giderilir. Ancak;
a) Vakıf senedi değişikliğine yetkili organında eksilmeler nedeniyle karar yeter sayısının sağlanamaması halinde vakıf senedi değişikliğine yetkili organın karar yeter sayısı gözetilmeden aldığı karar,
b) Vakıf senedi değişikliğine yetkili organın bulunmaması veya hiçbir üyesinin kalmaması halinde ise icraya yetkili organın kararı,
c) İcraya yetkili organdaki eksilmeler nedeniyle karar yeter sayısının sağlanamaması halinde ise karar yeter sayısı gözetilmeden alınan karar,
ile mahkemeye başvurulur. Mahkemece, Genel Müdürlüğün yazılı görüşü alınarak organlardaki eksiklik tamamlanır.
(3) Mahkeme kararını müteakip, organlardaki eksilmelerin tamamlanması hususunda gerekli senet değişikliği yapılır.
İdare şeklinin değiştirilmesi
MADDE 14 – (1) Haklı sebepler varsa mahkeme, vakfın yönetim organı veya Genel Müdürlüğün istemi üzerine diğerinin yazılı görüşünü aldıktan sonra vakfın örgütünü, yönetimini ve işleyişini değiştirebilir.
(2) İstihdam edilenlere ve işçilere yardım vakıflarında, vakıf senedinin, faydalananların vakıftan faydalanma şartlarına ve idareye iştiraklerine dair hükümlerinde yapılacak değişikliklerin vakıf senedinde bu hususta yetkili olduğu belirtilen organın kararı üzerine, Genel Müdürlüğün yazılı düşüncesi alındıktan sonra mahkeme tarafından kararlaştırılır.
(3) Türk Ticaret Kanununun 468 inci maddesi gereğince kurulan vakıflardan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi hükümlerine tabi olanların vakıf senetlerinde yapılacak değişiklik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının uygun görüşünden sonra, Genel Müdürlüğün yazılı görüşü alınarak yerleşim yeri mahkemesi tarafından kararlaştırılır.
Adres ve vakıf yöneticilerinin değişikliği
MADDE 15 – (1) Senet değişikliğini gerektirmeyen aynı yerleşim yeri içerisinde yapılacak adres değişikliğinin değişiklik tarihinden itibaren; yönetim organına seçilenlerin isimleri ile tebligata esas adreslerinin ise seçim tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.
Vakıf varlıklarının değerlendirilmesi
MADDE 16 – (1) Vakıflar, varlıklarını, ekonomik kural ve riskleri gözetmek suretiyle değerlendirirler, paralarını Türkiye'de kurulu bankalara yatırırlar.
Yeni vakıfların şube ve temsilcilik açması
MADDE 17 – (1) Yeni vakıflar, vakıf senedinde hüküm bulunmak kaydıyla amaçlarını gerçekleştirmek üzere şube veya temsilcilik açabilirler. Bu vakıflar, yetkili organlarınca alınacak kararı müteakip şube ve temsilciliği açmadan önce Ek-1'deki beyannameyi vakıf merkezinin bulunduğu bölge müdürlüğüne vermek ve elektronik ortamda göndermek zorundadırlar. Vakıf tarafından şube veya temsilciliğin kapatılması durumunda da 30 gün içinde aynı usulle bölge müdürlüğüne beyanda bulunulur.
(2) Şube ve temsilciliklerde görev alan yöneticilerin, Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen suçlardan mahkûm olmaması ve çoğunluğunun Türkiye'de yerleşik bulunması zorunludur.
Şube ve temsilciliklerin vakfı temsili ve çalışma usulleri
MADDE 18 – (1) Şube ve temsilcilikler, faaliyetlerini vakıf adına yürütürler ve bulundukları yerde vakfı temsil ederler.
(2) Şube ve temsilciliklerin çalışma usul ve esasları vakıf merkezince düzenlenir.
(3) Şube ve temsilcilikler;
a) Vakfın amacına katkı sağlamak üzere vakıf senedine ve mevzuata uygun faaliyette bulunurlar.
b) Genel Müdürlük ile yazışmalarını merkezleri aracılığıyla yaparlar.
Vakfın sona ermesi
MADDE 19 – (1) Amacının gerçekleşmesi imkânsız hale gelen ve değiştirilmesinde de olanak bulunmadığı takdirde, vakıf kendiliğinden sona erer. Vakfın yönetim organı veya Genel Müdürlük vakfın amacının gerçekleşmesinin imkânsız hale geldiği kanısına varırsa dilekçe ile mahkemeye başvurarak durumun mahkeme siciline tescilini ister. Mahkeme, gereğine göre Genel Müdürlüğün veya vakfın yönetim organının yazılı düşüncesini alarak vakfın dağılması ve tasfiye kurulu oluşumu istemini karara bağlar ve mahkeme dağılma kararını sicile tescil eder. Sona eren vakfın kişiliği, ehliyeti tasfiye amacıyla sınırlı olmak üzere tasfiye sırasında da devam eder.
Vakfın dağıtılması
MADDE 20 – (1) Vakfın amacı, Türk Medeni Kanununun 101 inci maddesinin son fıkrası hükmüne girdiği takdirde Genel Müdürlükçe vakfın dağıtılması için yetkili asliye hukuk mahkemesine başvurulur.
Vakfın sona ermesinin ilanı
MADDE 21 – (1) Vakfın sona ermesi merkezi sicile kaydedilir ve Genel Müdürlük tarafından Resmî Gazete'de ilan olunur.
Sona eren veya dağıtılan yeni vakıfların mal ve hakları
MADDE 22 – (1) Sona eren yeni vakıfların borçlarının tasfiyesinden arta kalan mal ve haklar, vakıf senedinde yazılı hükümlere göre, senetlerinde özel bir hüküm bulunmayanlarda ise Genel Müdürlüğün ve devredilecek vakfın görüşü alınarak mahkeme kararıyla benzer amaçlı bir vakfa; dağıtılan yeni vakıfların borçlarının tasfiyesinden arta kalan mal ve haklar ise Genel Müdürlüğe devredilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Mülhak Vakıf Yöneticiliği ve Sorumlulukları
Mülhak vakıf yöneticiliği
MADDE 23 – (1) Mülhak vakıflar, vakfiye şartlarına göre Meclis tarafından atanacak yönetici eliyle yönetilir ve temsil edilir. Vakfiyedeki şartları taşımamaları nedeniyle kendilerine yöneticilik verilemeyenler bu şartları elde edinceye, küçükler ile kısıtlılar fiil ehliyetlerini kazanıncaya veya boş kalan yöneticilik yenisine verilinceye kadar, vakıf işleri Genel Müdürlükçe temsilen yürütülür.
Yöneticide aranacak şartlar
MADDE 24 – (1) Yönetici olarak atanacak kişide aşağıdaki şartlar aranır:
a) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak,
b) En az ilkokulu mezunu olmak,
c) Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen suçlardan birinden mahkûm olmamak.
Yönetici atamasında istenen belgeler ve başvuru
MADDE 25 – (1) Yöneticiliğe atanmak isteyenler, dilekçe ekinde aşağıda belirtilen belgelerle birlikte ilgili bölge müdürlüğüne başvurur.
a) Vakfiye şartlarına göre yönetici olabileceğine dair yetkili asliye hukuk mahkemesinden alınan kesinleşmiş mahkeme kararı,
b) Öğrenim belgesi,
c) Adli sicil belgesi,
ç) Sağlık raporu.
(2) Bölge müdürlüğü, başvuru dilekçesi ve eklerini Genel Müdürlüğe gönderir. Genel Müdürlükçe gerekli inceleme yapılarak oluşturulan dosya, atama yapılmak üzere Meclise sunulur.
(3) Birden çok yöneticilik talebi olması halinde Meclis; öncelikle vakfiye şartlarını dikkate alarak, batın tertibi, vakfın iş ve işlem kapasitesi, atanacak kişinin öğrenim durumu, adayların yerleşim yeri gibi hususları dikkate alarak karar verir.
Yönetici yardımcısında aranacak şartlar
MADDE 26 – (1) Yöneticiler, kendilerine aşağıdaki şartları haiz yardımcı tayin edebilirler ve Genel Müdürlüğe iletilmek üzere bölge müdürlüğüne bildirirler.
a) Türkiye'de yerleşik olmak,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak,
c) En az lise mezunu olmak,
ç) Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen suçlardan birinden mahkûm olmamak.
Yöneticilerin görev ve sorumlulukları
MADDE 27 – (1) Yöneticiler; Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen sorumluluklarının yanında;
a) Öncelikle vakıf kültür varlıkları olmak üzere vakfa ait akar ve hayratı gözetmek, onarılması gerekenleri onarmak,
b) Fiilen ve hukuken yerine getirilmesine imkân kalmayan vakfiye şartlarının değiştirilmesi teklifinde bulunmak,
c) Vakfın gelirlerinde değişiklik olması durumunda hayır şartlarındaki parasal değerleri güncel vakıf gelirlerine uyarlamak için teklifte bulunmak,
zorundadır .
Mülhak vakıflarda hasım gösterilme
MADDE 28 – (1) Mülhak vakıflarda mülkiyet ve intifa hakkı iddiasına ait vakfa karşı açılan davalarda, vakıf yönetimi ile Genel Müdürlük birlikte hasım gösterilir.
(2) Bu tür davalarda yargılama giderleri vakıf tarafından karşılanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Cemaat Vakfı Yöneticilerinin Seçimi
Seçim çevresi
MADDE 29 – (1) Cemaat vakfı hayratının bulunduğu ilçe, o vakfın seçim çevresidir. Ancak, vakfın müracaatı üzerine bölge müdürlüğünce yapılan araştırma sonucuna göre; cemaat vakfının bulunduğu ilçede yeterli cemaatin bulunmaması hallerinde vakfın bulunduğu il, vakfın bulunduğu il mücavir alanında yeterli cemaatin bulunmaması halinde ise cemaati en fazla olan çevre il Genel Müdürlükçe seçim çevresi olarak ilan edilebilir.
Yönetim kurulunun oluşturulması ve seçim süresi
MADDE 30 – (1) Cemaat vakıflarının yönetim kurulu seçimlerinde;
a) Vakfın yönetim kurulu seçimine, vakıf veya hayratından yararlanan cemaat mensupları katılır.
b) Her vakıf için ayrı bir yönetim kurulu seçilir ve yönetim kurulu seçimleri dört yılda bir yapılır. Cemaat vakfı yönetim kurulu yedi üyeden oluşur. Ancak, cemaat sayısının yetersizliği durumunda yönetim kurulu en az üç üyeden oluşturulabilir. İstifa, ölüm, görevden alma ve benzeri nedenlerle boşalan yönetim kurulu üyelikleri yedek üyelerle tamamlanır. Ancak üye sayısının üçten aşağı düşmesi halinde, yeni yönetim kurulu seçimi üç ay içerisinde yapılır. Vakfın işleyişi açısından yediden fazla üyeye ihtiyaç duyulması halinde ise yapılacak seçim tarihinden iki ay önce Genel Müdürlüğün olumlu görüşü ile yönetim kurulu üye sayısı artırılabilir.
Seçmenlik şartları
MADDE 31 – (1) Seçmenlerin;
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması,
b) On sekiz yaşını doldurması,
c) Seçim çevresinde ikamet etmesi,
şarttır .
Seçileceklerde aranılan şartlar
MADDE 32 – (1) Vakıf yönetim kuruluna seçilecek kişilerin 31 inci maddede belirtilen şartlara ek olarak aşağıdaki şartları da taşıması gerekir:
a) En az ilkokul mezunu olmak,
b) Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen suçların birinden mahkûm edilmemiş olmak.
Seçim usulleri
MADDE 33 – (1) Cemaat vakıflarının seçimleri aşağıdaki usuller çerçevesinde yapılır:
a) Mevcut yönetim kurulu; seçmen listelerini, seçim tertip heyetinin kimlerden oluştuğunu, seçim tarihini, oy kullanma yerini ve hangi saatler arasında yapılacağını, oy sandığının nereye konulacağını, seçim tarihinden en az on beş gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne bir dilekçe ile bildirir. Mevcut yönetim kurulunun görev süresinin sona ermesine rağmen yönetim kurulu seçimine gidilmemesi durumunda, ilgili bölge müdürlüğünce cemaat mensupları arasından belirlenen seçim tertip heyeti, seçim işlerini yürütür.
b) Yönetim kurulu seçimi bir gün içinde sonuçlandırılır.
c) Seçmen listelerinde ve oy pusulalarında, vakıf ismi başa gelmek suretiyle, "...vakfı yönetim kurulu seçimi" tabirinden başka isimler kullanılamaz.
ç) Seçim tertip heyetince, seçmen listelerinde semt, mahalle, cadde ve sokak temelinde gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra seçmen listesi seçim yapan vakfın merkezine asılır. Seçmen listelerinin askıdan indirileceği tarih cemaat gazeteleri veya diğer mahalli gazetelerden birinde ilan edilebilir.
d) Seçmen listeleri on beş gün süre ile askıda kalır. Bu süre içinde yapılacak itirazlar tertip heyetince karara bağlanır.
e) Cemaat vakfı yönetim kurulu seçimlerinde seçim tertip heyetince seçim tasnif kurulu oluşturulabilir.
f) Seçmen, oyunu bizzat kullanır.
g) Cemaat vakfı seçimleri noter huzurunda gizli oy ve açık tasnif usulü ile yapılır. Tertip heyetince seçim tarihinden iki ay önce Genel Müdürlüğün olumlu görüşü alınarak seçimler noter huzurunda yapılmayabilir. Adaylar aldıkları oy sayısına göre sıralanarak, vakıf yönetim kurulunun asıl ve yedek üyeleri düzenlenen seçim tutanağı ile belirlenir.
ğ) Cemaat vakıflarının yönetim kurulu seçimlerinin güvenliği ilgili valilik veya kaymakamlıkça sağlanır.
h) Seçim işlemleri tamamlandıktan sonra on gün içerisinde, seçilenlerin isim listesi, nüfus cüzdanı suretleri, ikametgah belgeleri ve seçim tutanağının bir suretinin bölge müdürlüğüne verilmesi ile seçim tertip heyetinin görevi sona erer.
ı) Seçim giderleri ilgili vakfın bütçesinden karşılanır.
i) Seçim işlemleri ile sonuçlarının ve seçilen kişilerin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadıkları hususunda bölge müdürlüğünce araştırma yapıldıktan sonra, yeni seçilen vakıf yönetim kurulu üyelerine yetki belgesi verilir.
j) Seçim sonuçları ve yetki belgesi verilen yönetim kurulu üyeleri, bölge müdürlüğünce Genel Müdürlüğe ve ilgili valiliğe bildirilir.
(2) Cemaat vakıflarının seçim çevreleri ve seçimleri hakkındaki bilgiler, seçimden önce bölge müdürlüğü tarafından ilgili valiliğe bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Vakıflarda Beyanname ve Bildirim
Beyanname verme yükümlülüğü
MADDE 34 – (1) Vakıf yöneticileri, Ek-2'deki beyannameyi eksiksiz doldurup her takvim yılının ilk altı ayı içerisinde bölge müdürlüğüne vermek ve elektronik ortamda göndermek zorundadırlar.
(2) Yeni vakıflar; şubelerinin muhasebe hesap planının vakıf merkezinin hesap planına uygun olmasını, yıl içindeki gelir ve giderlerini, yeni yıla devredecek makbuz bilgilerini ve mevcut paralarını gösteren yılsonu hesap durumlarını her yıl vakıf merkezine gönderilmesini, yıl sonunda şubenin mali tabloları ile vakıf merkezinin mali tablolarının konsolide edilmesini sağlarlar.
Bağış ve yardımlar
MADDE 35 – (1) Vakıflar; yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan alacakları nakdi bağış ve yardımlar ile yurtdışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere yapacakları nakdi bağış ve yardımları banka aracılığı ile yaparak bir ay içerisinde bölge müdürlüğüne bildirirler.
(2) Yurtdışından bağış ve yardım alan vakıflar Ek-3'teki formu, yurtdışına bağış ve yardım yapan vakıflar ise Ek-4'deki formu iki nüsha olarak doldurup bir ay içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne verirler.
(3) Bildirim formuna yetkili organın karar örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgelerin örnekleri de eklenir.
(4) Bildirimin bölge müdürlüğü tarafından onaylı bir örneği ilgili bankaya verilmek üzere başvuru sahibine verilir.
(5) Alınan bildirim ve eklerin birer adedi bölge müdürlüğünce Genel Müdürlüğe gönderilir.
Taşınmaz mal bildirimleri
MADDE 36 – (1) Vakıflar, iktisap ettikleri veya değiştirdikleri taşınmazlarla ilgili bilgileri tapuya tescilden itibaren bir ay içerisinde Ek-5'deki formu doldurarak bölge müdürlüğüne vermekle yükümlüdürler.
İktisadi işletme ve şirket kurulması
MADDE 37 – (1) İktisadi işletme ya da şirket kuran veya kurulmuş herhangi bir şirkete iştirak eden vakıflar, Ek-6'daki formu doldurarak bir ay içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne gönderirler. Herhangi bir şirket hissesini satan ve şirket ortaklığından ayrılan veya şirketini tasfiye eden vakıflar, bölge müdürlüğüne bildirimde bulunurlar.
Beyanname ve bildirimlerin incelenmesi
MADDE 38 – (1) Yapılan tebligata rağmen, vakıflardan istenen beyanname ve bildirimlerin verilmemesi veya eksik verilmesi hallerinde Kanunun 11 inci maddesi gereğince idari para cezası uygulanır. Bölge müdürlüğünce beyanname ve bildirimlerin birer örneği Genel Müdürlüğe gönderilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Vakıflarda Denetim
Vakıfların denetimi
MADDE 39 – (1) Vakıf yöneticileri, yıl sonundan itibaren altı ay içerisinde yapılacak iç denetim rapor ve sonuçlarını Ek-7'deki forma uygun olarak düzenleyerek rapor tarihini takip eden iki ay içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne göndermekle yükümlüdürler.
(2) Yeni vakıflar şube ve temsilciliklerini de denetleyerek her yıl verecekleri raporlarda bu alt birimlerle ilgili bilgilere yer verirler.
(3) Vakıfların, şube ve temsilciliklerinin amaca ve yasalara uygunluk denetimi ile iktisadî işletme ve iştiraklerinin faaliyet ve mevzuata uygunluk denetimi Genel Müdürlükçe yapılır. Genel Müdürlük Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca vakıfların;
a) Vakfiye ve vakıf senedinde yazılı amaç doğrultusunda faaliyette bulunup bulunmadıkları,
b) Yürürlükteki mevzuata uygun yönetilip yönetilmedikleri,
c) Mallarını ve gelirlerini vakfiye, 1936 beyannamesi ve vakıf senedindeki şartlara uygun kullanıp kullanmadıkları,
ç) Vakıf iktisadi işletmeleri ile iştiraklerinin iş ve işlemleri ile gerektiğinde vakıflara ait diğer iştiraklerinin iş ve işlemleri,
denetlenir .
Şube ve temsilciliklerin denetimi
MADDE 40 – (1) Şube ve temsilciliklerce yürütülen faaliyetlerden vakıf yönetimi ile birlikte şube yönetimi ve temsilci de sorumludur.
(2) Şube ve temsilciliklerin denetimi sonucunda; vakıf amacının gerçekleştirilmesine yeterince katkı sağlamadığı, vakıf senedine aykırı işlem yaptığı tespit edilenler ile beyanda bulunulmadan şube ve temsilciliğin faaliyete geçirilmesi halinde şube ve temsilciliğin kapatılması vakıf merkezine bildirilir.
İç denetimin amacı
MADDE 41 – (1) İç denetim, vakıf faaliyetlerinin mevzuata ve vakfın stratejik planına uygun olarak yürütülmesini; kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını; bilgilerin güvenilirliğini, bütünlüğünü ve zamanında elde edilebilirliğini sağlamayı amaçlar.
(2) İç denetim vakfın risk yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirerek sistemli ve disiplinli bir yaklaşımla vakfın amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.
İç denetimin kapsamı
MADDE 42 – (1) Vakfın tüm iş ve işlemleri iç denetim kapsamındadır.
(2) İç denetim faaliyeti;
a) Vakfın vakfiye, 1936 Beyannamesi ve vakıf senedinde yazılı şartlara ve yürürlükteki mevzuata uygun yönetilip yönetilmediği,
b) Vakfın mallarının ve gelirlerinin vakfiye, 1936 Beyannamesi ve vakıf senedinde belirtilen şartlara uygun bir şekilde etkin ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığı,
c) İşletme ve iştiraklere sahip olan vakıflarda bu işletme ve iştiraklerin sınai , iktisadi ve ticari esas ve gereklere uygun tarzda idare edilip edilmedikleri, rasyonel bir şekilde işletilip işletilmedikleri,
ç) Vakfın denetime tabi tüm birimlerinin işlem, hesap ve mali tablolarının genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ile Genel Müdürlükçe belirlenen usul ve esaslara uygun olup olmadığı,
hususları dikkate alınarak defter, kayıt ve belgeleri üzerinden ve gerektiğinde işlem yapılan üçüncü şahıslarla hesap mutabakatı sağlanarak yürütülür.
İç denetimi yapabilecekler
MADDE 43 – (1) Vakıf senetlerinde denetim organına yer veren vakıflarda iç denetim bizzat bu organları eliyle yapılabileceği gibi bağımsız denetim kuruluşlarına da yaptırılabilir.
(2) Vakfın yetkili organı ya da bağımsız denetim kuruluşu, iç denetimi, ancak denetçi sertifikasına sahip kişiler marifetiyle yapar veya yaptırabilir.
Sertifika alabilme şartları
MADDE 44 – (1) Denetçi sertifikası alabilmek için; 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre serbest muhasebeci mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik ruhsatına sahip olanlar ile Genel Müdürlükte avukatlık, müdürlük ve şube müdürlüğü görevlerinde en az 5 yıl çalışmış olanların Genel Müdürlükçe yapılacak sertifika eğitimi sonunda düzenlenecek sınavda başarılı olmaları şarttır.
(2) Ayrıca Genel Müdürlükte; Müfettiş, İç Denetçi, Vakıf Uzmanı, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Bölge Müdürü kadrolarında en az 5 yıl görev yapmış olanlar ile süreye bağlı olmaksızın Genel Müdür, Vakıflar Meclisi Üyesi, Genel Müdür Yardımcısı, Rehberlik ve Teftiş Başkanı, I. Hukuk Müşaviri kadrolarında görev yapmış olanlara talepleri halinde sınav şartına bağlı olmaksızın denetçi sertifikası verilir.
Bağımsız denetim kuruluşundan hizmet alımı
MADDE 45 – (1) Denetimi yapacak bağımsız denetim kuruluşu denetlenen vakfın yetkili karar organlarınca seçilir.
İç denetim raporu
MADDE 46 – (1) İç denetim raporu, denetim sonucunda denetçinin de görüşünün açıklandığı metindir. Bu raporun ekinde mali tablolar da yer alır.
(2) Rapor, Ek-7'deki forma uygun olarak denetimi yapan organ ya da bağımsız denetim kuruluşunu temsil ve ilzama yetkili olanların imzasını taşıyan bir yazı ekinde vakıf yönetimine sunulur.
(3) Rapor; doğruluk, açıklık, ölçülebilirlik, yapıcılık, uygunluk, tamlık ve kararlılık temel ilkeleri çerçevesinde;
a) Denetçi kanaatini taşıyacak,
b) Doğru, tarafsız, açık, özlü ifadelere yer verilecek,
c) Daha önce rapor edilmiş tespit ve önerileri kapsayacak,
ç) Yapılan denetimler esnasında tespit edilen iyi uygulama örneklerini gösterecek,
şekilde düzenlenir.
(4) Denetçi kanaatinin oluşmasına dayanak teşkil eden belgeleri rapora ekler.
(5) İşletme esasına göre defter tutan vakıfların denetimlerinin sertifikalı denetçiler tarafından yapılması zorunlu değildir. Ancak yapılacak denetim neticesinde düzenlenecek raporun Ek-7'deki rapor formuna uygun olması zorunludur.
İç denetimin geçerliliği
MADDE 47 – (1) Yapılan denetimin geçerli olabilmesi için; bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar ile genel kabul görmüş denetim standartlarına uygun olarak yapılması zorunlu olup, Genel Müdürlüğün denetim ve inceleme yetkisi saklıdır.
Bağımsız denetçi sertifika sınavı
MADDE 48 – (1) Denetçi sertifika eğitiminin içeriği, sınavının başvuru ve uygulama şekli ve esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek resmi internet sitesinde duyurulur.
Uygulanacak diğer hükümler
MADDE 49 – (1) Yapılacak bağımsız denetimlerde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, vakıflar mevzuatına aykırı olmamak üzere, bağımsız denetime ilişkin mevzuat hükümleri ile uluslararası denetim standartları uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Vakıfların Muhasebesi
Vakıfların muhasebesi
MADDE 50 – (1) Yeni vakıflar ile mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları, muhasebe kayıtlarını Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde yayımlanacak Vakıflar Tek Düzen Hesap Planına uygun olarak tutarlar, bilânço ve gelir tablolarını da bu plan ekindeki örnek tablolara göre düzenlerler.
(2) Yıllık brüt geliri 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 177 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan ve her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarının üzerinde bulunan vakıflar ile vergi muafiyeti, işletmesi, iştiraki, şube ve temsilciliği olan vakıfların bilanço esasına göre defter tutmaları zorunludur.
(3) Bilanço esasına göre defter tutmayı gerektirmeyen vakıflar, işletme esasına göre defter tutabilirler.
(4) Vakıflar muhasebe kayıtlarını ve belgelerinin tevsikini 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen hükümlere uygun olarak yaparlar.
(5) Mülhak vakıflar, ayrıca Ek-8'deki yıllık hesap cetvellerini düzenleyerek her takvim yılının ilk altı ayı içerisinde bölge müdürlüğüne vermek zorundadırlar. Mülhak vakıf yöneticisinin ibraz ettiği belgeler ve vakfiyede belirtilen hayır şartları esas alınarak, kesin hesap bölge müdürlüğünce kontrol edildikten sonra onaylanmak üzere Genel Müdürlüğe gönderilir.
Tutulacak defterler
MADDE 51 – (1) Vakıflar;
a) İşletme hesabı esasında; karar defteri, işletme hesabı defteri ile bağış makbuzu kayıt defterini,
b) Bilanço esasında ise; karar defteri, yevmiye defteri, büyük defter, envanter defteri ile bağış makbuzu kayıt defterini,
tutmak zorundadırlar.
Belgelerin saklanma süresi ve bağış makbuzları
MADDE 52 – (1) Vakıflar tarafından tutulması gereken defterler ile kullanılan bağış makbuzları, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, ilgili bulundukları mali yılı takip eden takvim yılından başlayarak 10 yıl süreyle saklanır.
(2) Vakıflar, kullanacakları bağış makbuzları ile gerekli görülen belgeleri Genel Müdürlükten temin ederler.
YEDİNCİ BÖLÜM
Mazbut ve Mülhak Vakıflarda Galle Fazlası
Başvuru şekli
MADDE 53 – (1) Vakıf evlatları veya ilgilileri dilekçe ile vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğunu ve galle fazlası almaya hak kazandığını gösteren mahkeme kararıyla;
a) Vakıf evladı veya ilgilisi olduğu mülhak vakıf yöneticisine,
b) Vakfiyesinde galle fazlası ödenmesine ilişkin şart bulunan mazbut vakıflar ya da Genel Müdürlükçe temsilen yönetilen mülhak vakıflarda ise ilgili bölge müdürlüğüne,
başvuru yaparlar.
(2) Vakıf evladı veya ilgilisi olduğunu kesinleşmiş mahkeme kararı ile ispat edenlerin, vakfiye şartı gereği galle fazlası almaya hak kazanan çocuklarından ayrıca mahkeme kararı istenmez, vukuatlı nüfus kaydı esas alınarak işlem yapılır.
(3) Vakfiyede batın tertibi veya bunun gibi herhangi bir şart mevcut ise, bu şartın mahkeme kararı ile ispatı gerekir.
Galle fazlasının hesabı
MADDE 54 – (1) Mahkeme kararı ile galle fazlası almaya hak kazanan vakıf evladı veya ilgilisi bulunan vakıflarda; % 15 ihtiyat akçesi, hayır şartı giderleri, yönetim ve temsil payı, tevliyet ücreti ile vakıf için yapılan diğer giderler, vakfın gerçekleşen gayri safi gelirinden düşüldükten sonra vakıf evlatlarına veya ilgililerine ödenecek galle fazlasının miktarı belirlenir.
(2) Galle fazlasının hesaplanmasında o yıla ait gelirin tamamı dikkate alınır.
(3) Vakfın onarıma ihtiyacı olan taşınmazı varsa, o yıl için gerçekleşen gayri safi gelirinden yönetim ve temsil payı veya tevliyet ücreti ile kanuni giderler ayrıldıktan sonra kalan miktar onarıma ayrılır.
Galle fazlasının ödenmesi
MADDE 55 – (1) Vakıf evladı veya ilgililerinin galle fazlasını almaya hak kazandıkları tarih ilk derece mahkemesi karar tarihi olup, galle fazlasına ilişkin ödeme mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra yapılır.
(2) Galle fazlası, mazbut vakıflarda Genel Müdürlük onayından, mülhak vakıflarda ise kesin hesabın tasdikinden sonra 15 gün içerisinde yıllık olarak ödenir.
(3) İntifa hakkı ödemeleri yapıldıktan sonra ilk defa başvuranlara o yıl ödeme yapılmaz. Ancak hak kazandığı yılın veya yılların evlat hissesi, mahkeme kararının kesinleşmesini müteakip ödenir.
Galle fazlasının izleneceği hesaplar
MADDE 56 – (1) Galle fazlasına ilişkin ilk derece mahkemesi kararının ilgili bölge müdürlüğüne ya da mülhak vakıf yöneticiliğine tebliğ edilmesi halinde, galle fazlası karar tarihinden itibaren ilgililerine ödeninceye kadar emanet hesaplarda izlenir.
(2) Vakfın; yıllık gayri safi gelirinden kesilen ihtiyat akçesi, vakfa ait ayrı bir hesapta izlenir.
(3) İhtiyat akçesi oranı Meclis kararıyla değiştirilebilir.
Galle fazlasının talep edilmemesi
MADDE 57 – (1) Emanet hesabına alınan galle fazlaları, alacağın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içerisinde talep edilmemesi halinde vakfının hesabına gelir kaydedilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hayrat Taşınmazların Tahsisi ve Hayır Hizmetleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Hayrat Taşınmazların Tahsisi
Tahsisi yapılabilecek hayrat taşınmazlar
MADDE 58 – (1) Medrese, sıbyan mektebi, darüşşifa, bimarhane , imaret, kütüphane gibi hayrat binalar ile üzerindeki kültür varlığı çeşitli nedenlerle yıkılarak arsa haline gelmiş taşınmazlar ve üzerine yapılan binalar tahsis edilebilir.
Hayrat taşınmazların tahsisi
MADDE 59 – (1) Hayrat taşınmazların tahsisine Meclis yetkilidir.
(2) Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait hayrat taşınmazlara öncelikle Genel Müdürlükçe vakfiyeleri doğrultusunda işlev verilir.
(3) Bu taşınmazlar vakfiyeleri doğrultusundaki işlevlerde kullanılmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarına, benzer amaçlı vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere tahsis edilebilir.
(4) Onarım ve restorasyon ihtiyacı varsa tahsis onarım ve restorasyon karşılığı yapılır.
(5) Genel Müdürlükçe değerlendirilemeyen veya işlev verilemeyen hayrat taşınmazlar fiilen asli niteliğine uygun olarak kullanılıncaya kadar geçici süreyle kiraya verilebilir.
(6) Üzerindeki kültür varlığı çeşitli nedenlerle yıkılarak arsa haline gelmiş taşınmazlar imar durumları dikkate alınarak vakfiye doğrultusunda ihya edilmek üzere tahsis edilebilir.
Tahsis süresi
MADDE 60 – (1) Hayrat taşınmazların tahsis süresi taşınmazın onarım ve restorasyona ihtiyacının olup olmadığı ve tahsis amacı dikkate alınarak Genel Müdürlük tarafından belirlenir.
Tahsis talebi ve yapılacak işlemler
MADDE 61 – (1) Tahsis talepleri taşınmazın bulunduğu bölge müdürlüğüne yapılır. Başvuru üzerine tahsisi talep edilen taşınmazın, tapu kayıtları, vakıf kütük kayıtları, halihazır durumu, onarıma ihtiyacının bulunup bulunmadığı, vakıf kültür varlığı olup olmadığı tespit edilerek, taşınmazın son durumunu gösterir içten ve dıştan çeşitli açılardan çekilmiş fotoğrafları ile birlikte krokisi ve teknik elemanlarca hazırlanacak ayrıntılı rapor Genel Müdürlüğe gönderilir.
(2) Genel Müdürlükçe tahsis talebi, vakfiye şartları açısından değerlendirilir. Talebin uygun görülmesi halinde tahsis işlemleri başlatılır.
Tahsis işlemleri ve kullanım bedeli
MADDE 62 – (1) Tahsis işlemleri aşağıdaki şekilde yapılır.
a) Taşınmazın onarımı ve restorasyonu için bölge müdürlüğünce tahmini bir keşif bedeli tespit edilir veya ettirilir.
b) Taşınmazın bulunduğu bölge, konum, kullanım amacı göz önünde bulundurulmak suretiyle bölge müdürlüklerince rayice uygun kullanım bedeli tespit edilir. Bedel tespitinde yapılacak onarım ve restorasyon giderleri göz önünde bulundurulur.
c) Kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edilen ve vakfiyesinde yer alan amaca uygun kullanılan hayrat taşınmazlardan kullanım bedeli alınmayabilir.
ç) Tahsis kararının alınmasını müteakip; restorasyon projelerinin en geç altı ay içerisinde hazırlanacağı ve bir yıl içerisinde kültür ve tabiat varlıklarını koruma bölge kuruluna onaylatılacağı, tahsis tarihinden itibaren üç yıl içerisinde onarım veya restorasyonunun tamamlanacağı hususu ile diğer usul ve esasları içeren protokol, talep sahibi kurum ve kuruluş ile birlikte imza edilerek Genel Müdürlüğe gönderilir.
d) Taraflarca imzalanan protokol, gerekli karar alınmak üzere Meclise sunulur.
e) Meclisçe tahsis kararı alındıktan sonra, güvenlik sisteminin kurulmasını ve sigortasının yaptırılmasını müteakip taşınmaz bir tutanak ile ilgili kurum ve kuruluşa teslim edilir.
Tahsis edilen taşınmazların kullanımı
MADDE 63 – (1) Taşınmazlar tahsis amacı dışında kullanılamaz.
(2) Genel Müdürlüğün yazılı onayı olmaksızın;
a) Tahsise konu taşınmazlarda proje dışı onarım ve ilave yapılamaz.
b) Taşınmazın bütünü veya bir bölümü başkalarına devredilemez, kullandırılamaz.
Taşınmazın tahliyesi
MADDE 64 – (1) Tahsis edilen taşınmazla ilgili olarak;
a) Tahsisten vazgeçildiği veya tahsis süresi sona erdiği halde kullanıma devam edildiğinin,
b) 63 üncü maddede belirtilen hususlardan herhangi birinin,
c) Protokolde belirtilen yükümlülüklerin süresinde yerine getirilmediğinin,
tespit edilmesi ve taşınmazda yürütülen faaliyetin mahkemece yasaklanması halinde bölge müdürlüğünün talebi üzerine mülki amirlikçe taşınmazın tahliyesi sağlanır.
Tahsis edilen taşınmazların takibi
MADDE 65 – (1) Tahsis edilen hayrat taşınmazlar bölge müdürlüğünce sürekli kontrol edilerek, her dört ayda bir tahsis şartlarına uyulup uyulmadığının tespitine ilişkin rapor düzenlenir ve taşınmazın dosyasında muhafaza edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Aşevi Hizmeti
Aşevi açılması
MADDE 66 – (1) Vakfiyelerde yazılı hayır şartlarını yerine getirmek üzere Genel Müdürlükçe sıcak yemek ve kuru gıda verilecek muhtaç sayısı belirlenerek, bunların dağıtımı gerekli yerlerde aşevleri açılır.
Aşevinden yararlanacaklar
MADDE 67 – (1) Sosyal güvencesi bulunmayan veya geliri net asgari ücret miktarından fazla olmayanlar aşevinden yararlanabilirler.
(2) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereğince aylık alanlar da aşevi hizmetinden yararlanabilirler.
Başvuru
MADDE 68 – (1) Aşevi hizmetinden yararlanmak isteyenler Ek-9'daki formu doldurmak suretiyle ilgili bölge müdürlüğüne başvururlar. Bölge müdürlüğünce yapılan değerlendirmede durumu uygun olanlar aşevi hizmetinden yararlandırılır.
(2) Kontenjanın dolmaması halinde, engelli çocuklar için açılmış eğitim kurumlarındaki çocuklara da kurum yönetiminin vereceği liste dikkate alınarak aşevi hizmeti verilebilir.
Muhtaçlığın izlenmesi
MADDE 69 – (1) Bölge müdürlüğünce aşevinden faydalananların gelirleri ve mal varlığı hakkında, gerçek ve tüzel kişilerden bilgi istenebilir. Yapılan araştırma sonucunda yararlanma şartlarını taşımadığı tespit edilenler aşevi hizmetinden faydalanamaz.
Yoklama
MADDE 70 – (1) Aşevi hizmetinden yararlananlar her yılın Kasım ayında Ek-10'daki yoklama belgesini doldurarak, aşevi görevlilerine vermek zorundadır.
(2) Yoklama belgesini 15 gün içerisinde vermeyenlere aşevi hizmeti verilmez.
Aşevi hizmetinin sona ermesi
MADDE 71 – (1) Aşevinden yararlananların;
a) Ölümü,
b) Muhtaçlığının ortadan kalkması veya bakım altına alınması,
c) Bilgi verilmeksizin kesintisiz 10 gün yemek alınmaması,
halinde bu kişilere verilen hizmet son bulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Muhtaç Aylığı
Muhtaç aylığı
MADDE 72 – (1) Vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla muhtaç durumda bulunan engelliler ile yetimlere aylık bağlanır.
Muhtaç aylığından yararlanacaklar
MADDE 73 – (1) Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile % 40 ve üzeri engelli olan muhtaçlara; sosyal güvencesi olmaması, herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması, mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması, gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu Yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi halinde aylık bağlanabilir.
(2) 18 yaşından küçük engelli çocuklara, kendilerine bakmakla yükümlü anne ve babalarının bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartları taşıdığı takdirde aylık bağlanır.
(3) Aynı aileden sadece bir kişiye aylık bağlanabilir.
Başvuru sahibinden istenecek belgeler
MADDE 74 – (1) Kendisine aylık bağlanması için başvuracaklardan aşağıda belgeler istenir.
a) Ek-11'deki başvuru formu,
b) Engelliler için özrünü belirten sağlık kurulu raporu.
Sağlık kurulu raporu
MADDE 75 – (1) Sağlık kurulu raporunda istek sahiplerinin çalışarak hayatını kazanıp kazanamayacağı ile organ yokluğu ve bozukluğunun yüzde kaç olduğu belirtilir.
Başvuruların değerlendirilmesi
MADDE 76 – (1) Aylık talebinde bulunacaklar 74 üncü maddede yazılı belgeleri tamamlayarak yerleşim yeri bölge müdürlüğüne başvururlar.
(2) Bölge müdürlüğünce müracaat belgeleri üzerindeki beyanları doğrulandıktan sonra, Ek-12'de belirtilen kriterlere göre puanlama yapılarak dosya tamamlanır. İllerin boş muhtaç kadrosu dikkate alınarak Ek-13'deki forma göre hazırlanacak onay Genel Müdürlüğe gönderilir.
Ödenecek aylık miktarı
MADDE 77 – (1) Ödenecek aylık miktarı 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen ve memur taban aylıklarına uygulanan taban aylığı katsayısının (400) dörtyüz gösterge rakamı ile çarpımından elde edilecek miktardır.
(2) Muhtaç aylığı bağlanacakların sayısı Genel Müdürlükçe belirlenir.
Aylıkların ödenmesi ve muhtaçlığın izlenmesi
MADDE 78 – (1) Aylıklar, Genel Müdürlük onayını takip eden aybaşından itibaren peşin olarak hak sahiplerine veya yetkili vekil ya da vasilerine ödenir.
(2) Bölge müdürlükleri tarafından aylık bağlananlara, banka hesap numaraları ile birlikte tebligat yapılır ve aylıklar banka hesaplarına yatırılır.
(3) İkametleri değişenlerin aylıkları devam eder. Boş kontenjan bulunması halinde ilgili bölge müdürlüğüne nakilleri yapılabilir.
(4) Yapılan araştırma sonucunda durumları 73 üncü madde kapsamına girmediği tespit edilenlerin aylıkları kesilir.
Yoklama
MADDE 79 – (1) Aylık sahipleri her yılın kasım ayında Ek-14'deki yoklama belgesini doldurarak aylık aldıkları bölge müdürlüğüne teslim ederler.
(2) Yoklama belgesini vermeyenlerin aylıkları dondurulur, yoklama belgelerini üç ay içerisinde getirmeleri halinde verilmeyen aylıkları toptan ödenir.
Aylıkların kesilmesi
MADDE 80 – (1) Aylık alanların;
a) Ölümü,
b) Muhtaçlığının kalkması veya bakım altına alınması,
c) Yetim erkek çocuğun 18, yüksek öğrenimde ise 25 yaşını tamamlaması,
ç) Aylıkların aralıksız üç ay alınmaması,
halinin tespitini takip eden ay başından itibaren aylıkları kesilir.
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 81 – (1) Muhtaçlar, aylıklarının kesilmesini gerektiren halleri bölge müdürlüklerine en geç bir ay içinde yazılı olarak bildirmek zorundadırlar.
(2) Aylık bağlanmasını gerektiren şartların ortadan kalktığı tarihten itibaren yapılan fazla ödemeler genel hükümlere göre ilgililerden tahsil edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim Yardımı
Eğitim yardımı
MADDE 82 – (1) Vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla, ailelerinin maddi durumu yeterli olmayan ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine eğitim yardımı yapılabilir.
(2) Aynı aileden sadece bir öğrenciye eğitim yardımı verilir.
(3) Genel Müdürlükten muhtaç aylığı alanlar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca bakım altına alınan ya da burs alan öğrencilere eğitim yardımı yapılmaz.
(4) Eğitim yardımı verilecek öğrenci sayısı, miktarı, yıllık artış oranı, ödeme zamanı ve illere göre dağılımı Genel Müdürlükçe belirlenir.
Başvuru
MADDE 83 – (1) Eğitim yardımından faydalanmak isteyen öğrenciler öğretim yılı kayıtlarının başladığı tarihten itibaren bir ay içerisinde bölge müdürlüklerine başvururlar.
(2) Boş kontenjan bulunması halinde ise bölge müdürlüklerince duyuru yapılarak başvurular alınır.
İstenen belgeler
MADDE 84 – (1) Başvuru yapacak öğrencilerden aşağıdaki belgeler istenir.
a) Ek-15'deki Başvuru Formu,
b) Öğrenci belgesi.
Başvuruların değerlendirilmesi
MADDE 85 – (1) Öğrencilerin başvuru forumlarındaki bilgiler ek-16'daki kriterlere göre bölge müdürlüğünce değerlendirilerek, puan sıralaması yapılıp asıl ve yedek isim listeleri çıkarılır. Bu listeler Genel Müdürlükçe onaylandıktan sonra başvuru sahibi öğrencilere bölge müdürlükleri tarafından öğrenciler adına açtırılan banka hesap numaraları da belirtilerek tebligat yapılır ve eğitim yardımı verilmeye başlanır. Asıl listede boşalma olduğu takdirde yedek listedeki sıraya göre yardım verilir.
Eğitim yardımı verilme süresi
MADDE 86 – (1) Eğitim yardımı almaya hak kazanan öğrenciye, öğrencilik halinin devamı ve eğitim yardımı almasına engel bir durumun olmaması koşuluyla öğrenim süresince verilir. Öğrencinin başka bir okula naklini yaptırması halinde eğitim yardımı aynı bölge müdürlüğünce ödenmeye devam edilir.
Öğrenciliğin takibi ve eğitim yardımının kesilmesi
MADDE 87 – (1) Bölge müdürlükleri, eğitim yardımı alan öğrencinin öğrencilik halinin devam edip etmediğini her yıl tespit eder.
(2) Öğrenciliğin sona ermesi ve başarısız olması halinde eğitim yardımı kesilir. Ancak, sağlık sebebiyle öğrenim süresinin uzadığına ilişkin rapor ibrazı halinde eğitim yardımı devam eder.
Özel eğitim yardımı
MADDE 88 – (1) Bu Yönetmelik uyarınca verilen yıllık eğitim yardımı miktarının beş katını geçmemek kaydıyla muhtaç öğrencilere bir defaya mahsus olmak üzere özel eğitim yardımı yapılabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Fakir ve Garip Hastalara Tedavi Yardımı
Fakir ve garip hastalara yapılacak muayene ve tedavi hizmeti
MADDE 89 – (1) Fakir ve garip hastalara, hastane imkânları ile sınırlı olarak diğer hastalarla aynı kalitede hizmet verilir.
(2) Vakfiye şartları doğrultusunda fakir ve garip hastaların, durumları belgelenmek kaydıyla her türlü tıbbi malzemeleri temin edilir. Hastanede bulunmayan tıbbi malzemeler hastane dışından sağlanır.
Muayene ve tedavi edilecek hastalar
MADDE 90 – (1) Aşağıdaki belgelerden herhangi birini ibraz eden hastaların, ücretsiz muayene ve tedavileri yapılır.
a) Genel Müdürlükten muhtaç aylığı aldığını gösterir belge,
b) 2022 sayılı Kanuna göre maaş aldığını gösterir belge,
c) 2828 sayılı Kanun gereğince, korunmaya muhtaç çocuklar hakkında mahkemece verilmiş ilâm,
ç) Vakıf aşevi hizmetinden faydalandığına dair belge,
d) Şehit ve gazi ailesi olduğuna dair belge.
(2) Birinci fıkrada belirtilen belgeleri ibraz edemeyen hastalardan, mülkî idare amir liklerden veya köy muhtarlılarından alacakları fakir ve garip olduklarına dair belge ile Ek- 17'deki form ve Ek-18'deki taahhütname istenir.
Hastaneye başvuru ve tedavi
MADDE 91 – (1) Hastalar, hastane baştabipliğince görevlendirilecek büroya başvururlar. İlgili memur tarafından belgeler incelendikten sonra hasta ilgili polikliniğe sevk edilir. Bu kimselerin ayakta tedavileri yapılır gerekiyorsa reçetesi yazılır. Şayet hastaneye yatırılması gerekiyorsa ilgili tıp uzmanı yatma formunu doldurur, imzalar ve baştabip yardımcısına sevk eder. Bu kimsenin fakir ve garip olduğunun tespiti için fakirlik belgesi ibraz edildikten sonra yatış işlemleri yapılır.
Acil durumlarda tedavi
MADDE 92 – (1) Acil olarak hastaneye müracaat eden fakir ve garip hastaların beyanlarına itibar edilerek muayene ve tedavileri yapılır. Gerektiğinde bu kişilerin durumları sonradan araştırılarak belgeleri temin edilir.
Gerçeğe aykırı beyanda bulunma
MADDE 93 – (1) Gerçeğe uymayan beyanda bulunanlardan fakirlik belgesi alanların belgeleri iptal edilir, tedavi ve ilaç giderleri ilgilisinden tahsil edilir.
Fakir ve garip hastalara yapılacak diğer yardımlar
MADDE 94 – (1) Fakir ve garip hastaların gerektiğinde yol, cenaze ve benzeri giderleri karşılanabilir.
Yabancı uyruklu fakir kişilerin tedavisi
MADDE 95 – (1) Türkiye'de yaşayan yabancı uyruklu fakir kişilerin muayene ve tedavileri ücretsiz olarak yapılabilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Vakıflar Meclisi, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, Vakıf Uzmanlığı
BİRİNCİ BÖLÜM
Vakıflar Meclisi
Meclisin oluşumu
MADDE 96 – (1) Meclis, Genel Müdürlüğün en üst karar organıdır.
(2) Meclis; Genel Müdür, üç Genel Müdür Yardımcısı ve I. Hukuk Müşaviri olmak üzere beş, vakıf konusunda bilgi ve deneyim sahibi yükseköğrenim mezunları arasından Başbakanın teklifi üzerine ortak kararname ile atanacak beş, yeni vakıflarca seçilecek üç, mülhak ve cemaat vakıflarınca seçilecek birer üye olmak üzere toplam onbeş üyeden oluşur. Ayrıca yeni vakıflar üç, mülhak ve cemaat vakıfları ise birer yedek üye seçer.
(3) Genel Müdür aynı zamanda Meclisin de başkanıdır.
(4) Genel Müdürün çeşitli nedenlerle görevinde bulunmadığı durumlarda Genel Müdüre vekâlet eden Meclis Başkanlığına da vekâlet eder.
(5) Genel Müdür Yardımcıları ve I.Hukuk Müşavirinin çeşitli nedenlerle görevinde bulunmadığı durumlarda yerlerine vekâlet edenler Meclis toplantılarına katılırlar.
Meclis Üyeliğine seçilme şartları
MADDE 97 – (1) Yeni vakıflar, mülhak ve cemaat vakıflarınca Meclis Üyeliğine seçilebilmek için aşağıdaki şartlar aranır.
a) Devlet Memurları Kanununda belirlenen memur olma şartlarını taşımak,
b) Yükseköğrenim mezunu olmak,
c) Kesinleşmiş mahkeme kararıyla vakıf yöneticiliği görevinden alınmış olmamak,
ç) Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca işlem başlatılmamış olmak,
Seçim kurulu ve görevi
MADDE 98 – (1) Seçimlere ilişkin işlemleri yürütmek ve seçimi sonuçlandırmak üzere personel arasından belirlenecek yeterli sayıda üyeden seçim kurulu oluşturulur.
(2) Seçim Kurulu; seçimlerin yürütülmesi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevini seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak sürdürür.
Seçim zamanı ve yeri
MADDE 99 – (1) Meclis Üyesi seçimleri ile ilgili çalışmalar, seçilmiş beş üyenin görev sürelerinin bitiminden üç ay önce başlar.
(2) Seçimler Ankara'da yapılır.
(3) Seçimin yapılacağı adres, tarihi ve saati ile temsilci seçimine ilişkin hususlar Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde ilan edilir. Ayrıca yeni vakıflar, mülhak ve cemaat vakıflarına temsilci belirlemeleri için biri seçimden en az iki ay önce olmak üzere Türkiye genelinde yayımlanan tirajı en yüksek ilk beş gazetenin birinde iki defa duyuru yapılır.