Gelir vergisi kesintisinin yüzde 65’ini ücretliler ödedi
2011 yılında yapılan gelir vergisi kesintilerinin dağılımı belli oldu.
Muhtasar beyanname ile bildirilen toplam gelir vergisi kesintisinin, yüzde 65’ini yani yaklaşık üçte ikisini ödeyen ücretliler bu yıl da lider.
Kesintilerin dağılımı
Kesintilerin, dağılımı tabloda gösterilmiştir.
Buna göre;
- Ücretlerden kesilen vergiler, 2009 yılında yüzde 62,7 iken, 2010 yılında yüzde 66,1’e yükselmiş. 2011’de ise 65 olmuş. 2011 yılında 5 milyon 129 bin ücretliden, asgari ücret üzerinden 6 milyar 100 milyon TL, 2 milyon 264 bin ücretliden de 27 milyar 6 milyon TL gelir vergisi tahsil edilmiş. 2011 yılında her 100 liralık gelir vergisi kesintisinin, 65 lirası ücretlilerden alınmış. Bunun da 20.15’i asgari ücretliden, 44.85’i de diğer ücretlilerden kesilen vergiler.
- Banka mevduat faizlerinden kesilen vergiler, yüzde 9.4 ile ikinci sırada yer alıyor.- İşyeri kiralarından kesilen vergiler (% 7.1) üçüncü sırada. Ardından kâr dağıtımı nedeniyle kesilen vergiler (% 5.3) ve serbest meslek erbabından (avukat, mali müşavir, doktor vs.) yapılan (% 2.9) vergi kesintisi geliyor.
İşçi daha fazla ödüyor
Bu arada, işçilerin memurlardan daha fazla vergi ödediğini fark ediyoruz.Örneğin, 3 bin lira brüt ücreti olan işçi ve memur farklı vergi ödüyor. Daha açık bir anlatımla, 3 bin lira ücreti olan bir işçi, aynı ücreti alan dört memurun ödediği kadar gelir vergisi ödüyor!
Nedenine gelince;
- Devlet memurlarına yapılan ödemeler; makam tazminatı, özel hizmet tazminatı, mali sorumluluk tazminatı, yıpranma tazminatı, asayiş tazminatı, askeri tazminat, yargı tazminatı, dil tazminatı, üniversite ödeneği, eğitim-öğretim ödeneği, temsil ve görev tazminatı, yargı ödeneği gibi adlar altında ödeniyor. Bu ödemeler de vergi dışı bırakılıyor. Böyle olunca, devlet memurlarının toplam ücretinin yüzde 70-80’i gelir vergisine tabi tutulmuyor.
- Özel sektörde çalışan işçilerin vergiye tabi olmayan ödemeleri, neredeyse hiç yok.Özel sektörde, 100 işletmeden 95’inde belki daha fazlasında işçi ile “net ücret” üzerinden anlaşmaya varıldığı için işçinin gelir vergisi ve SSK (4/a) primini işverenin üstlendiği de ayrı bir gerçek.
Anayasaya aykırı
Anayasamızın 73. maddesine göre, verginin “mali güce göre” alınması gerekiyor.
Bu yönüyle değerlendirdiğimizde, aynı ücreti alan işçiden, memura kıyasla daha fazla hatta 3-4 kat fazla gelir vergisi kesilmesi Anayasa’ya aykırı!
Şükrü Kızılot/Hürriyet