Viyeçnitsa kütüphanesinin restorasyonu tamamlandı!

     Dış cephesindeki çalışmaların tamamlanmasıyla eski görünümüne kavuşan tarihi kütüphanenin önünde tören düzenlendi. Törene, Saraybosna Büyükşehir Belediye Başkanı Aliya Behmen, çok sayıda yabancı ülke temsilcisi ile Saraybosnalılar katıldı. 

     Törende, "Pantonima" korosu konser verirken, savaş yıllarında yakıldığı dönemde kütüphaneyi kurtarmaya çalışan itfaiye ekiplerini sembolize eden iki itfaiye aracı da temsili olarak Viyeçnitsa'nın önünden geçti. 

     Saraybosna Büyükşehir Belediye Başkanı Aliya Behmen, törenin adından AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Saraybosna'nın güzeli, bilge ve tarih hazinesi" olarak nitelendirdiği kütüphanenin 1992 yıllında içerisindeki eserlerin yaklaşık yüzde 70'iyle yakıldığını hatırlattı. 

     İlk restorasyon çalışmaları 1996'da Avusturya'nın sağladığı 750 bin avro destekle başlayan kütüphaneye, Avrupa Birliği de 2005 ve 2009'da tamamlanan aşamalarda 5 milyon avro yardım yaptı. Restorasyonun yine Avrupa Birliği tarafından finanse edilen dördüncü aşamasının ihalesi de yaklaşık 5 milyona avro civarında olacak. Tarihi kütüphanenin tüm restorasyon çalışmalarının toplam 11 milyon avroya mal olacağı belirtildi. 

     -"Bosna'nın yakılan hafızası"- 

     Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet tarafından 1463 yılında fethedilen ve 400 yılı aşkın Osmanlı idaresi altında kalan Bosna-Hersek, 1878 yılında Berlin Kongresiyle Avusturya-Macaristan imparatorluğu hakimiyetine girdi. 

     Endülüs mimarisiyle yapılan ve "Viyeçnitsa" olarak bilinen tarihi bina, Avusturya-Macaristan imparatorluğu zamanında, tarihi Başçarşı'nın hemen arka tarafında 1892-1896 yıllarında inşa edildi. 

     Belediye ve mahkeme binası olarak kullanılan tarihi bina, 1949 yılında Bosna'nın milli kütüphanesi olarak hizmet vermeye başladı. Bosna-Hersek'te yaşayan Boşnak, Sırp, Hırvat ve Yahudilere ait el yazması ve önemli eserlerin de bulunduğu yaklaşık 6 milyon kitap ve ulusal arşivin saklandığı kütüphane, "ülkenin hafızası" konumundaydı. 

     Bosna-Hersek, mimarisiyle görenleri büyüleyen bu tarihi binayı ve içindeki "hazine"nin önemli kısmını, 25 Ağustos 1992 tarihinde Saraybosna'yı kuşatan Çetniklerin topçu ateşi sonucu çıkan yangında kaybetti. Açılan ateş sonucu çıkan ve 3 gün boyunca devam eden yangında, 155 bini el yazması, ülkenin ulusal arşivlerinin de bulunduğu yaklaşık 2 milyon eser yok oldu. Yangın, savaş sırasında sürdürülen vahşetin yankılarının devam ettiği sırada pek dikkat çekmedi, ancak savaşın ardından Bosna bu yangınla adeta "hafızasını yitirdi." 

     Savaşın hemen ardından binanın yeniden eski görünümüne kavuşturulması için başlatılan restorasyon çalışmaları devam ediyor. Dış cephesinin restorasyonu biten binanın Mayıs 2014'te hizmete açılması planlanıyor. 

     AA