Yunan adalarının lüks villaları kelepir oldu
Yunan adalarında villa sahibi olmak bir dönem sadece aristokrat ailelere, ultra zenginlere ve ünlülere tanınan bir ayrıcalık gibiydi. Yunanistan"ın borç krizi ise bu kuralı değiştirdi. Villalar hala ateş pahası ama fiyatları daha erişilebilir
Bir zamanlar Avrupa aristokrasisinin ve jet sosyetesinin gizli sığınağı olan Yunan adaları, krizde gayrimenkul fiyatlarının dudak uçuklatacak oranda ucuzlaması sonucu istila tehlikesiyle karşı karşıya. Bugün ünlü Rothschild ailesinin Korfu adasındaki villasına komşu 6 bin metrekarelik araziye sahip olmanın bedeli 180 bin euro"ya kadar düşmüş durumda.
Yunan adalarında fiyatı büyük oranda düşen arazi ve lüks villalar son olarak Financial Times gazetesinin yayımladığı How to Spend it adlı lüks ekine dosya konusu oldu. Dergiye konuşan Savills International adlı emlak şirketinin ortağı Emma Woods, Yunanlılar varlık açısından çok zengin. Birçok ailenin elinde krizde onları koruyacak nakit birikimi de var. Ancak gayrimenkul fiyatları çoğu ailenin nakit sıkıntısına düşmesi ve arsa ve taşınmazlara uygulanan yeni vergiler yüzünden düşmeye başladı dedi.
Yunan adalarındaki varlıklarını satışa çıkaranlar arasında yalnızca bu ülkenin vatandaşları yok. İngiltere"nin eski Muhafazakar Parti milletvekili William Rees-Davies"in dul eşi de Korfu Adası"nda üzerine 200 metrekare villa inşa etme ruhsatı bulunan deniz kıyısındaki arazisini 1 milyon euro"dan satışa çıkarmış durumda.
Fiyatlar yüzde 10-20 düştü
New York Times gazetesine göre gayrimenkul piyasasının altın yılları olan 2000-2008 arasında Yunanistan"da gayrimenkul fiyatlarının yılda ortalama yüzde 7.5-10 arttığını yazarken, Korfu Adası"nda bu oranın yüzde 20-30"ları buluyordu. Krizden sonra ise fiyatlarda ortalama yüzde 10-20"lik bir düşüş yaşandı. Bugün Korfu"da 2-3 odalı standart bir villanın metrekare fiyatı 2.500-4.000 euro arasında değişiyor. Sahile yakın villalarda ise bu rakam 4.000-5.000 euro"yu buluyor.
Uzmanlar, ağırlıklı olarak İngiliz yatırımcıların satışa çıkardığı bu villaların yeni müşterilerinin çoğunlukla Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinden geldiğini söylüyor.
Pire açıklarındaki Spetses adası ise bir zamanlar emlakçıların uğramaya bile cesaret edemediği bir merkezken şimdi durum farklı. Savills"in şube açtığı adada evler metrekaresi 7 bin euro"dan satışa çıkıyor. Bu villaları yaz için kiralamanın bedeli 10 hafta için 30 bin ile 50 bin euro arasında değişiyor.
AB vatandaşı olmayana zor
Yunan adalarında inşaatlar durduğu için ev inşa etmenin maliyeti de yüzde 20-30 düşerek metrekare başına 1.500 euro"ya geriledi. Buna karşılık Yunan adalarında gayrimenkul satın almak isteyenlerin ucuzlayan fiyatlara rağmen yüklü vergi ödemeyi göze alması gerekiyor. Başbakan Yorgo Papandreu hükümetinin uygulamaya soktuğu son kemer sıkma paketi kapsamında satın alınan gayrimenkulün fiyatının, emlakçı komisyonunun ve diğer masrafların yüzde 16"sı kadar vergi ödemek şart.
Öte yandan Avrupa Birliği (AB) vatandaşları hiçbir kısıtlama olmaksızın Yunan adalarında gayrimenkul sahibi olabiliyor. Ancak AB dışı ülkelerden gelen potansiyel yatırımcıların Savunma Bakanlığı"ndan izin alması gerekiyor. Korfu adasında emlakçılık yapan Chris Nikolopulos, işlemlerin altı ay sürebildiğini söyledi.
Krize giren Kelt Kaplanı" vergi avantajını yitirebilir
Avrupa Birliği (AB) içinde yoksulluğun en yaygın olduğu ülkelerden biriyken 1990"lı yıllarda kurumlar vergisini indirip ABD ve Avrupa"dan birçok yazılım ve jenerik ilaç şirketinin yatırım üssü haline gelen ve yıldızı bir anda parlayan İrlanda, şimdi AB"nin son hastalıklı ekonomisi olarak anılıyor.
İrlanda"yı ekonomik anlamda bir Kelt Kaplanına dönüştüren düşük kurumlar vergisi avantajı da elinden alınabilir. AB Komisyonu"nun mali işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn, cuma günü yaptığı açıklamada, İrlanda"da düşük vergi döneminin 10 yıl içinde sona ereceğini açıkladı. İrlandalı yetkililer Rehn"i yalanlamakta gecikmedi. İrlanda Maliye Bakanlığı"ndan yapılan yazılı açıklamada, ülkenin yüzde 12.5"lik kurumlar vergisi oranının İrlanda endüstri politikasının temel unsuru olmayı sürdüreceği belirtildi.
ABD"li şirketler kaçabilir
Euro Bölgesi kurallarına uygun olarak İrlanda, bütçe açığını 2014 yılına kadar gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 3"üne indirmeye çalışıyor. Bu oranın yıl sonunda, kamunun batık bankaların sorumluluğunu üstlenmesi nedeniyle yüzde 32"ye fırlayacağı tahmin ediliyor.
Hükümet, perşembe günü bankaları kurtarma operasyonunun toplam maliyetinin 50 milyar euro"yu bulabileceğini açıkladı. Ülkenin vergi artırımına gitmesi halinde ise birçok yabancı sermayeli şirketin bu ülkeden çıkma riski var. ABD Ticaret Odası"nın İrlanda biriminin başındaki Lionel Alexander, ABD"li şirketler İrlanda"dan dünyanın dört bir yanına yılda 90 milyar euro"luk ihracat yapıyor. Eğer İrlanda bu şirketlerin iş yapması için elverişli bir ülke olmaktan çıkarsa başka yerlere taşınırlar dedi. ABD Ticaret Odası verilerine göre ABD"li şirketlerin İrlanda"daki yatırımları toplamı 165 milyar euro seviyesinde. Yarattıkları istihdam ise 100 binden fazla.
İrlanda, AB"nin Lizbon Anlaşması için bile kurumlar vergisini pazarlık konusu etmeye yanaşmamış, düzenlenen ikinci referandum öncesi kendi uyguladığı orana yakın zamanda müdahale edilmeyeceği garantisi almıştı. Ancak kriz şartları altında hükümetin şimdiki Brüksel"in taleplerine ne kadar dayanabileceği merak konusu.
Kara Perşembe"yi tek emir tetiklemiş
ABD"de 6 Mayıs"ta Dow Jones Sanayi Endeksi"nin bir anda yüzde 9"un üzerinde değer kaybı yaşanmasına neden olan ani çöküşü büyük bir aracı kurumun kullandığı bilgisayar programında girilen tek bir emrin tetiklediği belirlendi. ABD"de sermaye piyasalarını düzenleyen SEC ile Emtia ve Vadeli İşlem Komisyonu"nun hazırladığı rapora göre, 6 Mayıs"ta Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 2.5 kayıplı seyrederken Kansas merkezli Waddell & Reed adlı aracı kurum S&P 500 endeksi vadeli işlemlerinde büyük bir satış talimatı verdiği ve bu işlemin, şirketin fonlarını fiyat düşüşleri riskinden korunmak amacıyla bilgisayar algoritması tarafından otomatik yapıldığı belirtildi.
Waddell & Reed"in 4.1 milyar dolar tutarındaki 75 bin hisseyi satmak için kullandığı bilgisayar algoritması vadeli işlemlerde agresif satışları tetiklemişti. şirket satışın normal piyasada sorun yaratmadığını savunmuştu.
Melis şenerdem/Milliyet