10 soruda aile konutu şerhi!

Aile konutu, eşlerin birlikte yaşamlarını sürdüğü konut oluyor. Bu konutlara tapu kütüğünde şerh konulabiliyor. Aile konutu şerhi konulan ev sakinleri, kanunen bazı hak ve sorumluluklara sahip oluyor. Bu şerh tapu sahibinin bazı hakları kısıtlarken, diğer aile fertlerine de bazı sorumluluklar yükleniyor.

Peki, aile konutu şerhi nedir? Aile konutu şerhi olan bir evde aile fertleri hangi hak ve sorumluluklara sahip olur? Aile konutu şerhi nasıl konulur? İşte sorularınızın yanıtı;

1- Aile konutu nedir?

Aile konutu, bilindiği üzere eşlerin çocuklarıyla beraber oturmak için birlikte seçtikleri, yaşamlarını sürdürdükleri yerleşim alanı olarak ifade ediliyor. 

2- Aile konutu şerhi nasıl konulur?

Aile konutu şerhi, tapu dairesine gerekli belgeler ve bir dilekçe ile müracaat edilerek konulabiliyor. Bu işlem için herhangi bir harç ödemesi yapılmıyor. 

3- Aile konutu şerhi için gerekenler nelerdir? 

Dilekçe, aile konutu olduğunu kanıtlayan muhtarlıktan alınmış belge, nüfus müdürlüğünden alınmış vukuatlı aile nüfus kaydı, evlilik cüzdanı.

4- Malik olmayan eş şerh koyabilir mi?

Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir.

5- Aile konutu şerhi masrafı var mı?

Aile konutu şerhi tapu harcından ve döner sermaye masraflarından muaf tutuluyor. Buna göre tapuya aile konutu şerhi koymak isteyenler herhangi bir bedel ödemiyor.

6- Kiralık eve aile konutu şerhi konulabilir mi?

Kiralık eve aile konutu şerhi konulabiliyor. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.

7- Aile konutu şerhi olması halinde tarafların hakları nelerdir?

Tapuya aile konutu şerhi konulması halinde eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili  kira sözleşmesini feshedemiyor, aile konutunu devredemiyor veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamıyor.

Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemez.

Bu rızanın alınması mümkün olmazsa veya eş haklı sebep olmaksızın rızasını vermekten kaçınırsa kiracı, hâkimden bu konuda bir karar vermesini isteyebilir.

Kiracı olmayan eşin, kiraya verene bildirimde bulunarak kira sözleşmesinin tarafı sıfatını kazanması hâlinde kiraya veren, fesih bildirimi ile fesih ihtarına bağlı bir ödeme süresini kiracıya ve eşine ayrı ayrı bildirmek zorundadır.

8- Boşandıktan sonra aile konutu şerhi nasıl kaldırılır?

Kanunen Evliliğin iptal veya boşanma kararıyla sona erdirilmesi hâlinde, ailenin ortak kullanımına özgülenmiş ve eşler arasında eşit olarak paylaşma konusu olan konutta kalmaya ve ev eşyasını kullanmaya hangisinin devam edeceği konusunda eşler anlaşabilirler.  

Konutta kalma hakkını elde eden eş, bu hakkın tapu kütüğüne şerh edilmesini isteyebilir. Eşlerin aile konutunda kimin kalmaya ve ev eşyasını kimin kullanmaya devam edeceği konusunda anlaşamamaları hâlinde, hakkaniyet gerektiriyorsa hâkim, olayın özelliklerini, eşlerin ekonomik ve sosyal durumlarını ve varsa çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak bu hakka hangisinin sahip olacağına iptal veya boşanma kararıyla birlikte re'sen karar verir; bu kararında kalma ve kullanma süresini belirleyerek  tapu kütüğüne şerhi için tapu memurluğuna bildirir.

9- Aile konutu nasıl devredilebilir?

Aile konutu devri için rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebiliyor. Rızanın sağlanması halinde satış gerçekleşebiliyor.

10- Tapuda aile konutu şerhi yoksa ne olur?

Tapuya aile konutu şerhi konulmamış ve aile konutu üçüncü şahıslara satılmış ise;  Üçüncü şahıs satın aldığı meskenin aile konutu olduğunu bilerek almış ise iyi niyetli sayılamayacağından bu satış geçersiz kabul ediliyor. 

Diğer eş sonradan onay vermezse ve dava açarsa, üçüncü şahıs üzerinde bulunan tapu kaydı iptal edilecek ve aile konutu aileye geri dönecektir. Buna karşın aile konutu olduğunu bilmeden, tapu kaydına güvenerek, iyi niyetle yapılan satışlar geçerli oluyor. 

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com