1935 yılında Mimar Lambert İstanbul için imar planı hazırlamış!

M. Lambert'in fikri

Galata'dan Beyoğlu'na helezoni otomobil yolu

Yenikapı'da liman, sahillerde geniş yollar, şimendiferlerin birleşme işi

    Şehircilik mütehassıslarından iki zatın İstanbul'un münakalatı etrafındaki düşüncülerin hülasasını yazmıştık. Bugün de Fransız şehircilik mütehassısı M. Lambert'in fikirlerini kaydediyoruz:

    <<M. Lambert, Yenikapı'dan Yeşilköy'e kadar uzanan şehrin Marmara sahillerini liman mıntıkası olarak kabul ediyor. Ve limanın şimdiki mevkini kati surette muvafık görmüyor. Mütehassısa göre Yenikapı'dan Yeşilköy'e kadar uzanan saha, İstanbul şehri için en münasip bir liman mıntıkasıdır.

    M. Lambert liman mıntıkasının nasıl yapılması lazım geldiğini anlatıyor. Limanın merkezi Yenikapı'dan olacak, liman dört kısma ayrılacaktır. Mütehassıs ticari ve iktisadi bakımdan Yenikapı'ya (Türkiye Kapısı) ismini veriyor. Mütehassıs, bu sahada rıhtımlar, büyük umumi binalar, geniş meydanlar yapıyor ve şehrin ticaret merkezini oraya alıyor. Bu sahanın arkasında sanayi mıntıkası tesis edilmesi de mütehassıs tarafından tavsiye ediliyor.

    Sanayi mıntıkasında fabrikalar, büyük antrepolar bulunacaktır. Bu geniş mıntıkaya şehrin her tarafından yedi büyük yol getiriliyor.

    Halbuki diğer iki mütehassıs, bazı mütalaalar ileri sürmekle beraber limanın kesin kati olarak muayyen bir mıntıkada bulunmasında ısrar etmiyorlardı. Mesala, Alman şehircilik mütehassısı, Yenikapı'yı liman olarak tavsiye etmekle beraber Haydarpaşa havalisinin de limana müsaid olduğunu söylüyor ve bu hususta kati karar verilmesini iktisat mütehassıslarına bırakıyordu.

    M. Lambert, şehrin kara mükalatını temin etmek üzere geniş bir yol krokisi çiziyor. Bunların içinde en çok dikkate değer olanı Galata'dan Beyoğlu'na çıkmak için Galata'da Haraççı Sokağı'ndan Kuledibi'ne doğru helezoni bir otomobil yolu yapıyor, bu yolun yukarı kısmında Kuledibi'ne gitmek üzere bir köprü kuruyor. 

    M. Lambert, Sirkeci şimendifer garı için iki hal şekli tavsiye ediyor: Mütehassıs, garın ya şimdiki bulunduğu yerde bırakılmasını, yahut da Yenikapı'ya götürülmesini muvafık görüyor ve her iki şıkka göre bu havaliye yollar yapıyor.

    Anadolu ile Rumeli Yakası arasındaki münakale münasebetlerine gelince, M. Lambert, diğer iki arkadaşından ayrılmaktadır. Mesela M. Agache Sirkeci tren hattını Haliç sahilinden ve Kağıthane civarından geçirerek Arnavutköy ile Vaniköy arasında bir köprü yaparak Rumeli şimendiferini buradan geçiriyor, Anadolu hattıyla birleştiriyordu.

    Halbuki M. Lambert böyle bir projeye lüzum görmüyor; Anadolu ile Rumeli arasındaki münakale için Sirkeci ile Haydarpaşa arasında feribot (araba vapuru) işletilmesini tavsiye ediyor.

Akşam 19 Kanunisani (Ocak) 1935

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com