1937 yılında Beşiktaş'ta uçak fabrikası kuruluyor!

Beşiktaş'ta bir tayyare fabrikası kuruluyor

Burada motorsuz tayyare ve planör yapılacak. Motorlu tayyare için Divriği'de fabrika inşa edilecek

    Beşiktaş'ta, tayyare modelleri ve planörler yapmak üzere küçük bir tayyare fabrikası kurulmaktadır. Nafıa inşaat mühendislerinden B. Nuri Demirağ tarafından tesis edilmekte olan bu fabrika şimdiden iş almaya başlamıştır. 

    Tayyare Cemiyeti'nin Türkkuşu için ısmarladığı on mektep tayyaresiyle 15 planör sekiz ay sonra teslim edilecektir. 

    B. Nuri Demirağ, ayrıca Divriği'de motorlu tayyareler inşa edecek büyük bir fabrika açmak kararındadır. B. Nuri Demirağ yeni teşebbüsü hakkında kendisiyle görüşen bir muharririmize şunları söylemiştir. 

   -Tayyareciliğin büyük ehemmiyeti ortaya çıktıktan sonra bütün medeni milletler bu harikulade icadı gittikçe daha mükemmel hale getirmeye çalışıyorlar. Gün geçmiyor ki yeni bir tayyare fabrikası kurulmuş olmasın. 

    Bu arada bizde tayyareciliğe çok ehemmiyet veriyoruz. Elbette ki memleketimizde de müteaddit tayyare fabrikaları açılacaktır. Bunun için ilk teşebbüsü ben yapmaya karar verdim. Fabrikanın binası bitmiştir. Tayyare imali için lazım gelen makineleri de ısmarladım. Bir kaç güne kadar gümrükten çıkacaktır. 

    Burada şimdilik yalnız motorsuz tayyare ve modelleri yapacağız.

    Fabrikada ayrıca bir ihtira tetkik laboratuvarı yaptıracağım. Burada memleketimizde mevcudiyetine kani olduğum bir çok Türk fikri icat sahiplerine, tayyare mühendislerine tetkikat yaptırarak yeni şeyler vücuda getirmelerine imkan vermek kararındayım. Çok kuvvetle kanım ki Türkler memleketimizde henüz çocukluk devresinde olan tayyare sanayinde de bir çok icatlar vücuda getirebileceklerdir.

    Memleketimizde tayyare sanayi tesisi için on senelik bir çalışma programı hazırladım. Mesai arkadaşlarımla beraber pek yakında motorundan çivisine kadar her şeyi memleket içinde imal edilen tayyareler yapmaya azmettik.

    Tayyare motoru inşaatı hakkında tetkikler yapmak üzere makine mühendisleri ve kimyagerlerden mürekkep bir heyetle yirmi güne kadar Almanya'ya gideceğim. Avrupa'nın diğer sanayi merkezlerini de dolaşacağım.

    Divriği'de motorlu tayyare inşa edecek bir fabrika için lazım gelen projeleri hazırlatmaktayım. 

    Bu fabrika için Türkiye topraklarının tam merkezinde olduğu için Divriği'yi tercih ettim.

    Burada fabrikaya lazım olacak elektriği istihsal için evvela Fırat üzerinde bir baraj yaptıracağız. Tren yolunun Divriği'ye varması için 41 kilometre mesafe kalmıştır. 

    Memleket dahilinde paraşüt yapılması için Bursa'da tetkikat yaptırmayım. Şimdiden aldığım raporlar, Bursa ipeklerinin paraşüt için çok müsait olduğu merkezindedir. Yakında her tayyarecimize Türk elinden çıkmış birer paraşüt verebileceğiz. 

    Beşiktaş'ta kurduğum tayyare fabrikasının mühendisinden en küçük işçisine kadar hepsi Türk'tür. Bir tek ecnebi kullanmamaya karar verdim. Türk'ün her şeyi yapmaya kadir olduğuna imanım vardır.

Akşam 27 Kanunusani (Ocak) 1937

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com