2017'de en çok inşaat ve gayrimenkul yatırımı yapılacak!

2017 yılında ekonominin seyrini şirketlerin yatırım planlarından da okumak mümkün. Yatırım ajandasına ulaştığımız 30 şirketin verisine göre önümüzdeki yıl en çok yatırım yapacak sektörler arasında inşaat ve gayrimenkul öne çıkıyor. Üretimden perakendeye birçok sektörde yatırımların adresi ise daha çok yenileme, teknolojiyi iyileştirme, kapasite artırımı, sıfırdan tesis inşası ve satın almalar olacak. Çok sayıda şirket de yatırım bütçesini yurt dışında büyümek için değerlendirmeyi planlıyor. 

Son dönemde hem içeride hem dışarıda ekonomiye dair iyi sinyaller gelmiyor. Kurlardaki dalgalanmalar ekonomide belirsizliği artırıyor. Yılbaşından itibaren TL dolar karşısında ciddi bir değer kaybına uğradı. Kasım ayında tüketici güven endeksi bir önceki aya göre yüzde 6,9 azaldı ve 68,93 oldu. Dünya Bankası Türkiye için 2016 yılı ekonomik büyüme tahminini 0,4 puan indirerek yüzde 3,1 seviyesine düşürdü. Dünya Bankası nın hazırladığı raporda Türkiye ekonomisi için büyümenin özel yatırımlarda daha zayıf artış ve net ihracatın daha az katkısı nedeniyle yavaşladığı belirtildi.

Tüketim kadar yatırımlar da bir ekonominin en önemli itici gücü. İstihdam ve alım gücü artışını doğrudan etkileyen şirket yatırımlarının 2017 yılında hangi seyirde olacağı ise önemli bir soru... 

Capital olarak Türkiye'nin en büyük grup ve şirketlerinin 2017 yılı yatırım ajandasını araştırdık. Bazı şirketler henüz tamamlanmayan bütçe çalışmaları bazıları da halka açık oldukları için rakam paylaşamadı. Yatırım ajandasını paylaşan 31 şirket ve grubun rakamlarına baktığımızda önümüzdeki yıl en büyük yatırımı yapacak sektörler arasında inşaat ve gayrimenkul ön plana çıkıyor. Örneğin Rönesans Holding 1 milyar dolar. Nef 3 milyar TL, Arıkan Yapı 1,5 milyar TL ve Demir İnşaat 500 milyon TLlik yatırım planını netleştirmiş durumda. Ağırlıklı sanayide faaliyet gösteren grup ve şirketlerin de önemli bir yatırım bütçesi var. Zorlu Holding 500 milyon dolar, Limak Çimento 330 milyon dolarlık bir yatırım planlıyor. 

"FABRİKALARA 5 MİLYAR TL YATIRIM YAPACAĞIZ" 

DR. CEM KARAKAŞ - YILDIZ HOLDİNG İCRADAN SORUMLU YÖNETİM KURULU BAŞKAN YARDIMCISI 

ÇİKOLATA SATIŞI 2 KATINA ÇIKACAK 

Bu yıl için planlanan sabit sermaye yatırımımız 1,5 milyar TL, bunun 770 milyonu ise Türkiye'ye ayrıldı. Yıl sonuna kadar bu yatırımların hepsi tamamlanmış olacak. Önümüzdeki yıl da benzer oranlarda yatırımlarımıza devam edeceğiz. Özellikle ana işimiz bisküvi, çikolata ve şekerlemede global şirketimiz Pladis ile iddiamız büyük. Orta ve uzun vadede hedefimiz çikolata satışlarımızı 2 katına çıkarmak ve bisküvi satışlarımızı önümüzdeki yıllarda yüzde 50'den fazla artırmak. 

ÖNCELİK KAPASİTE YATIRIMI 

Bu büyümeleri destekleyecek kapasite yatırımlarımızı tamamlamak ise ana önceliğimizi oluşturuyor. Türkiye'deki fabrikalarımız tüm dünyadaki Pladis fabrikaları içinde kapasite, istihdam ve teknoloji bakımından en gelişmişleri arasında yer alıyor. Bu tesisleri daha da ileri götürmek amacıyla yatırımlarımızın çoğunu Türkiye'de yapacağız. 2021 yılına kadar Türkiye'deki fabrikalara 5 milyar TL daha yatırım yapacağız. Çikolatada 2 kat, kekte 3 kat, şeker ve sakızda 4 kat kapasite artırımı olacak. 

BÜTÇENİN ADRESİ 

Yeni yılda yatırımların yoğunlaşacağı alanlara gelince... Yenileme, teknoloji, kapasite artırımı, sıfırdan tesis inşası ve satın almalar yatırımın adresleri olarak ön plana çıkıyor. Yatırım ajandaları yoğun şirketlerin tüm bu yatırımlarla hedefleri ise pazardaki güçlerini korumak, verimliliği yükseltmek ve maliyetleri düşürmek. 

Gübretaş, 130 milyon TL lik bütçeyi tesislerinin altyapısını ve kapasitesini güçlendirmeye harcayacak. Giıbretaş Genel Müdür Vekili İbrahim Yumaklı. "Samsun'daki yeni depolama tesisi tamamlanarak şirketin lojistik gücü artırılacak. Razi Petrokimya tarafında da tesislerin rehabilite edilerek kârlılık artışına yönelik yatırım çalışmalarımız devam ediyor" diyor. 

Şarklıysan Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Çaycı, yeni yılda katma değeri yüksek ürün, yeni modern bina ve yurt dışı komple tesislere yatırım yapacaklarını söylüyor. İzocam Genel Müdürü Nuri Bulut da pazar liderliklerini korumak için yeni ürün, ekipman ve teknoloji yenilemesi için 36 milyon TL lik bir yatırım hedefleri olduğunu açıklıyor. Kastamonu Entegre Genel Müdürü Haluk Yıldız, "Katma değerli ürün çeşidini artırmak, enerji verimliliğini sağlamak ve darboğazı gidermek amacıyla 2017 yılında 50 milyon EuroTuk yatırımlarımıza devam edeceğiz" diye konuşuyor. 

Marmara Birlik'in 10 milyon TL lik yatırım bütçesi depolama tesisi, Ar-Ge laboratuvar yatırımı ve makine cihaz alımlarını kapsıyor. Marmara Birlik Genel Müdürü İbrahim Minareci, bu yatırımlarla satışı ve verimliliği artırıp, maliyetleri düşürmeyi amaçladıklarını söylüyor. Allianz Türkiye, 200 milyon TL lik yatırım kapsamında İzmir'de bir operasyon merkezi hayata geçirmeyi ve dijital dönüşüme odaklanmayı planlıyor. Yapı Kredi CEO'su Faik Açıkalın, 2017 yılında yatırımlarda dijitalleşmenin yine başrolde olacağını söylüyor. "Bu alandaki gelişmeleri öngörerek sektörde fark yaratacak uygulamalara imza atmak hedeflerimiz arasında" diye konuşuyor. 

YENİ PROJE DOPİNGİ 

Yeni yıl, inşaat ve gayrimenkul şirketleri açısından da yeni projelerin yoğunlaşacağı bir yıl olacak gibi görünüyor. Rönesans, 2017 yılında yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım harcaması planlıyor. Toplam yatırımın 80 milyon doları Rusya'daki gayrimenkul yatırımları için, yaklaşık 300 milyon doları Türkiye'deki gayrimenkul yatırımları için, 620 milyon dolar ise PPP sağlık projeleri için planlanıyor. 3 milyar TL lik yatırım ajandası olan Nef, İstanbul'da yeni projeler geliştirmeye devam ediyor. Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, "Bodrum'da yeni bir proje ile İzmir, Ankara, Bursa gibi illerde planladığımız projelerin detaylarını netleştireceğiz" diyor. Yiğit İDK Group, gelecek yıl için belirlediği 390 milyon TL lik yatırımla karma gayrimenkul projeleri hayata geçirecek. Demir İnşaat yeni projeler için 500  milyon TL'lik bir yatırım bütçesine sahip. Şekerlisoy Grup'un 2017 için planladığı 100 milyon TL'lik yatırım bütçesi de konut ve otel inşaatları için harcanacak. 2017'de lojistik şirketleri sektördeki konumlarını güçlendirmek için filo yenileme ve büyütmeye odaklanacak. Reysaş Lojistik 200 milyon dolarlık yatırımın 150 milyon dolarlık kısmını depo yatırımları için 50 milyon dolarlık kısmını da tren, tarım, hayvancılık, istif makineleri ve lojistik gibi yatırımlar için değerlendirmeyi düşünüyor. Reysaş Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Durmuş Döven, "Yatırımlarımız sıfırdan fabrika, depolama tesisi, araç, vagon ve ekipman yatırımı olacak" diye konuşuyor. 

Mars Logistics de 50 milyon Euro'luk yatırım bütçesinin 20 milyon Euro'sunu filosunu yenilemek ve büyütmek için ayıracak. Mars Logistics Yönetim Kurulu Başkanı Garip Sahillioğlu, "Anadolu yakasında bir lojistik merkezi yatırımı da planlarımız arasında" diyor. DHL'in hedefi ise hem 3. Havalimanı hem Sabiha Gökçen Havalimanı merkezli kapasite artırmak. 

SIFIRDAN TESİS KURANLAR 

Yatırım ajandasında sıfırdan fabrika ve tesis yatırımı olanlar da var. Nurol Holding, 2017'de madencilik sektöründe iki farklı projenin yatırımına başlamayı planlıyor. Nurol Holding CEO su Uğur Doğan, bu kapsamda sıfırdan planlanan tesis yatırımları da yapacaklarını söylüyor. Matlı AŞ Genel Müdürü Önder Matlı, yeni yılda yapacakları 100 milyon TL tutarındaki yatırımın büyük kısmının Türkiye'nin farklı bölgelerinde sıfırdan yeni tesis kurulumıına ayrıldığını belirtiyor. Bu yatırımlarla ilgili şöyle bilgi veriyor: 

"Burdur'da yapılacak yeni tesisin altyapı çalışmaları halihazırda başladı. Ayrıca farklı yerlerde yeni tesis için arazi arayışımız devam ediyor." 

Hasçelik Yönetim Kurulu Başkanı Naci Faydasıçok, 30 milyon dolarlık 2017 yılı yatırım ajandalarında imalat sanayine yönelik yatırımlar olduğunu ifade ediyor. Faydasıçok, sözlerine şöyle devam ediyor: "Endüstri 4.0'a uyumlu makine hatları ve sıfırdan bir fabrika yatırımımız olacak. Amaç net, katma değerli ürün üretmek. Mevcut üretim hatlarımız için yapacağımız makine yatırımlarıyla verimliliği artırmak istiyoruz." 

Kordsa Global CEO'su Cenk Alper de 52,5 milyon dolarlık yatırım ajandası kapsamında hem Türkiye hem Endonezya'da polyester iplik yatırımı kararı aldıklarını açıklıyor. Yatırımla hedeflerini şöyle paylaşıyor: "Bu yatırımlarla pazarın talebini karşılarken nihai ürünümüz olan bez üretimi için kullanılan polyester ipliğini kendi kaynaklarımızla üretecek, katma değeri Kordsa içinde muhafaza edeceğiz." 

85 milyon TL'lik yatırım bütçesi olan Bilfen, grup şirketlerinden Biltur Catering'de üretim yatırımları yapacak. Bilfen Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Fatih Öztiirk,  İzmir  ve İstanbul'da açılması planlanan iki yeni üretim fabrikasıyla günlük 130 bin kişilik üretim kapasitelerini 200 bin adede çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor. 

ROTA YURT DIŞI 

İçinde bulunduğumuz konjonktürde birçok şirket yatırımlarda rotayı yurt dışına çevirdi. Dimes, ihracat pazarlarında hızlı büyümesini sürdürmeye çalışırken markasını küresel ölçeğe taşımayı hedefliyor. Dimes Genel Müdürü Ozan Diren, bu nedenle yurt dışına yönelik yatırımlar planladıklarını söylüyor. "Bu kapsamda. Doğu Avrupa'da bir nihai ürün üretim tesisi yatırımı planladık. Küresel ve bölgesel, sosyal ve makro ekonomik iklimde önemli bir belirsizlik söz konusu olmadıkça, 2017 yılı içinde yaklaşık 3 milyon dolarlık yatırımla bu tesisi hayata geçirmeyi planlıyoruz" diyor.

Limak Turizm Grubu Başkanı Kaan Kavaloğlu da 2017'de sadece Kuzey Kıbrıs'ta bir otel açacaklarını belirtiyor. "120 milyon dolarlık yatırım bütçesi olan Limak Babylon Deluxe dışında bir yatırım planlamıyoruz. Bundan sonraki yatırımlarımız için Balkanları ve İstanbul'un Avrupa yakasını hedef seçtik" diye konuşuyor. 

Limak Çimento nun ajandasında da yurt dışına açılmak var. Limak Çimento Grubu CEO'su Gültekin Aksüyek. Afrika ve Güney Amerika'da yatırım planladıklarını dile getiriyor. 1,5 milyar TL bütçeli Arıkan Yapı, yeni gelişen Avrupa coğrafyasına sıfırdan sanayi yatırımı gerçekleştirmenin hazırlıklarını yapıyor. "Aynı pazarlarda turizm ağırlıklı fırsatların olduğunu gözlemliyoruz" diyen Arıkan Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Habip Arıkan, "Yatırımlarımızı hem coğrafi hem sektör olarak farklılaştırmanın hazırlıkları içindeyiz" diye konuşuyor. 

Orka Group da bıitçelediği 25 milyon TL'lik yatırımın 12 milyon TL'sini yurt dışında mağazalaşmaya ayırdı. Ziylan Grubu, gelecek yıl yurt içinde 40 yurt dışında da 40 mağaza açılışı planlıyor. Ziylan Grubu CEO'su Burak Övünç, "Avrupa'da da yatırımlarımıza devam edeceğiz" diyor. 

YENİ SATIN ALMA ATAĞI 

Yeni yılda birçok şirket satın alma fırsatlarını yakından takip ediyor olacak. 

Bazı şirketler iç pazardaki riskleri dağıtmak bazıları da yurt dışındaki satın alım fırsatlarını değerlendirmek için harekete geçmeyi planlıyor. 

AE Arma-Elektropanç Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Burak Kızılhan, 2017 yılında organik büyümenin yanında inorganik büyüme modelini de benimsediklerini söylüyor. Faaliyet alanlarını tamamlayıcı sektörlerde veya kârlılığı yüksek alanlarda, özellikle Avrupa kıtasında şirket satın alarak yeni yatırım yapmayı planladıklarını açıklıyor. Kızılhan, kendilerine bu kararı aldıran nedeni de şöyle paylaşıyor: "En önemli sebep, kendi faaliyet alanımızda oluşturduğumuz coğrafi riskten korunma stratejimize, farklı sektörlerde yatırım yaparak sektörel riskten korunmayı da ilave etmek istememiz." 

Dunapack Dentaş Genel Müdürü Buğra Sükan, 2017'ye ilişkin en büyük yatırımlarının sektördeki rakiplerinden birini almak için görüşmelere başlamak olduğunu söylüyor. Satın alma miktarının ise gizli tutulacağını sözlerine ekliyor. 

Dünyada işlerin keyifli olmadığını, arz fazlası yaşandığını ve herkesin moralsiz olduğunu belirten Durmazlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Durmaz da gündemlerinde yurt dışında şirket satın alınılan olduğunu dile getiriyor. Yapılacak alımın miktarıyla ilgili olarak, "5 milyon ila 25 milyon arası bir potansiyel var" diyor. 

BEKLEMEDEKİLER 

Bazı şirket ve gruplar ise mevcut konjonktürden dolayı yeni yılda yatırımlar konusunda temkinli. SIO Automotive Genel Müdürü H.Kemal Görgünel, 2017 için yatırım planlarını biraz kısmak zorunda kaldıklarını söylüyor. Pazardaki gelişmeleri, kurları ve hammadde fiyatlarını biraz daha gözlemlemek istediklerini ifade eden Görgünel, "Buna rağmen yaklaşık 700 bin Euro'luk bir yatırım yapacağız. Bunun önemli bir kısmı ekipman yenileme ve eski fabrika binasının restorasyonu için planlandı. Bu yatırımın sonucunda ise darboğaz oluşan bir noktada kapasite artışı sağlayarak iki yeni kalite ölçme ekipmanına sahip olacağız" diyor. 

"2017 yılında yatırım planlamıyoruz" diyen Lotus Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Çelik de bunun gerekçesini şöyle açıklıyor: "Hedefimiz mevcudu korumak. Son 10 yıl içinde Türkiye'den yaklaşık 600 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Türkiye için yatırım planlamaları yapıyorduk ancak siyasi ve ekonomik gidişat nedeniyle yatırımlarımızı ertelemeye karar verdik." 

Özen Gaip CEO'su Cemal Özen, yatırımlarının devam edeceğini söylüyor. Ancak yatırımın yönünü belirleyenin ihtiyaçları ve zamanını belirleyenin konjonktür olduğunu da sözlerine ekliyor. Bu durumda nasıl bir aksiyon alacaklarını da şöyle ifade ediyor: "Bir lojistik merkezi yatırımına ihtiyacımız var. Uygun koşulların oluşması halinde 2017 yılında yatırım yapabiliriz." Etsun Genel Müdürü Adalet İnanç ise uluslararası pazarda iş yapan bir şirket olarak fiyat dalgalanmalarından olabildiğince korunabilmek için şu an yatırım düşünmediklerini ancak piyasalara bağlı olarak bu kararın revizyona uğrayabileceğini dile getiriyor. 

500 MİLYON DOLARLIK YATIRIM YAPIYORUZ" 

ÖMER YÜNGÜL - ZORLU HOLDİNG CEO'SU 

5 ANA ALAN

Her yıl ortalama 500 milyon dolar yatırım yapıyoruz. 2017'de de aşağı yukarı bu civarda bir yatırım yapmayı planlıyoruz. Bugün yatırımlarımızı 5 ana faaliyet alanımızı derinleştirecek ve bunların aralarındaki sinerjiyi geliştirecek şekilde yapıyoruz. Tekstilde inovatif ürünler için yatırım yaparken Vestel'de de akıllı ev teknolojilerini geliştirecek yatırımlar yapıyoruz. 

AKILLI TELEFON PİLİ

Aynı şekilde pil teknolojisi 

yatırımlarını da ciddi olarak değerlendiriyoruz. Hidrojen yakıt hücreleri üzerine 15 yıldır çalışıyoruz. Akıllı telefon pili üzerine araştırmalarımız var. Meta-Nikel şirketimiz nikel başta olmak üzere nadir bulunan elementler üzerine çalışıyor. 

YURT DIŞI PLANI

Yatırımlarımızın bir kısmı da yurt dışında olacak. Zorlu Holding in dünya şirketleri içinde yer almasını istiyoruz. Bu yüzden yurtdışından marka satın almak gibi bir düşüncemiz var. Özellikle dayanıklı tüketim malları alanında fırsatlar ortaya çıkarsa değerlendirmek istiyoruz. Fabrika almak gibi bir niyetimiz yok. Marka satın almaya odaklıyız. 

KAPASİTE ARTIRACAK YATIRIMA MÜSAADE EDİLMEMELİ" 

FARUK EKİNCİ - EKİNCİLER HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI 

HEDEF İYİLEŞTİRME 

İçinde bulunduğumuz bu ortamda bizim yaptığımız uzun vadeli olmayan iyileştirme yatırımları. Bunlar da Ar-Ge'ye dayalı yatırımlar yani pahada hafif fakat birim maliyette önemli tasarruflar sağlayan iyileştirme yatırımları. Hükümetin biz sanayicilere yapacağı en büyük iyilik, sektörde fazla kapasiteleri katma değeri yüksek üretime çevirecek yatırımlar için teşvik edici kolaylıklar sağlamak. Fazla kapasiteyi bu yolla ortadan kaldırırken kapasiteyi artıracak herhangi bir yeni yatırıma müsaade etmemek gerek. Fazla kapasite haksız rekabete yol açıyor. 

KAYBETTİĞİMİZ DIŞ PAZARLAR 

Zaten siyasi ilişkiler ve ekonomik konjonktür nedeniyle dış pazarda kayıplarımız oldu. Bunun yanında iç piyasa zayıflığı nedeniyle de zor duruma giren sektör kapasite fazlalığının getirdiği aşırı rekabetten dolayı ayakta durmaya çalışıyor. Ayakta duramadığında da her türlü çareye başvurarak zaman kazanmaya uğraşıyor. Burada hükümetin yapacağı haksız rekabeti önleyecek kapasiteleri doğru yönetmek ve kayıt dışına müsaade etmemek. 

Capital