2019’da ofis arzı 276 bin metrekare arttı! 

Cushman - Wakefield, Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü 2019 4. Çeyrek Raporu'nu yayınladı. Raporda ofis, perakende, konut, ekonomi, otel ve sanayi pazarlarının verileri açıklandı. Açıklanan ofis pazarı verilerine göre, döviz kurunda süren dalgalanmalar ve enflasyonun yıl sonunda seyir değiştirmesi, ofis kiralama ve yatırım aktiviteleri üzerinde etkili oluyor.

Pazar Göstergeleri 

Birincil Kiralar: Kiraların kısa vadede dip noktaya ulaşması
beklenmektedir.

Birincil Getiri Oranları: Artan acil satılık gayrimenkullerle kısa ve orta
vadede artması öngörülmektedir.

Talep: Tercihe bağlı artması beklenmektedir.

Arz: Düşük tempoda da olsa mevcut geliştirme projelerine paralel olarak artarken, yeni yapı ruhsatlarında belirgin bir düşüş gerçekleşmiştir.

Türkiye ekonomisi yılın 3'üncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,9 büyüme göstererek, yıl sonunda pozitif eğilimin devam edeceğine dair tahminleri güçlendirmiştir. Ek olarak, finansal ve reel sektör güven endekslerinde son dönemde bir önceki çeyreğe göre belirgin düzeyde artış yaşanmıştır. Bununla birlikte, mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı dördüncü çeyrek boyunca düşüşünü koruyarak Kasım 2019’da yüzde 13,2 olarak belirlenmiştir.

Diğer yandan, yıllık enflasyon oranı Aralık ayında, bir önceki çeyrekte tek haneye ciddi bir düşüş göstermesinden sonra tekrar iki haneli seviyeye yükselerek yüzde 11,84'e ulaşmıştır. Bunun yanı sıra, döviz kurunda süren dalgalanmalar ve enflasyonun yıl sonunda seyir değiştirmesi, ofis kiralama ve yatırım aktiviteleri üzerinde etkili olmaktadır. 

İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon metrekare olarak aynı seviyede seyrederken, 2019’da ofis arzı toplamda 276 bin metrekare artmasına rağmen bir önceki yıla göre yeni arz girişinde yüzde 36,5 azalma yaşanmıştır. 

2019 yılında gerçekleşen toplam kiralama işlemleri bir önceki yıla kıyasla neredeyse aynı seviyede 278 bin 828 metrekare olarak tespit edilirken,  dördüncü çeyrekte kiralama işlemleri yaklaşık 65 bin 79 metrekare olarak gerçekleşti. Kiralama işlemleri geçen yılın aynı dönemine göre benzer seviyede gerçekleşirken, bir önceki çeyreğe göre yüzde 20,4 azalma olduğu gözlenmiştir.

Dördüncü çeyrekte, metrekare bazında anlaşmaların, yüzde 66,78’i Anadolu yakasında bir önceki çeyreğine göre neredeyse iki katı bir oranla artış gösterip, yüzde 29,6’sı olan MİA’da kalan kısmı da, geçen çeyrekte gözlemlendiği gibi benzer seviyede MİA dışında Avrupa yakasında gerçekleşmiştir. En büyük mal sahibi kullanıcı anlaşması ise Sompo Japan Sigorta (10 bin metrekare, Kosifler Plaza Kavacık) oldu. Başlıca
yeni kiralama işlemleri arasında; Redbull (2bin 900 metrekare, Emaar), Sysmex (2bin 464 metrekare, MOB), Madgeburger Sigorta (2 bin metrekare, Akkom Cessas), Smart Ofis (2 bin metrekare, Emaar) ve Lesaffre (bin 818 metrekare, Büyükhanlı Plaza) bulunmaktadır. Bununla birlikte, 2019'un sonunda boşluk oranı genel olarak az bir oranda düşüşle yüzde 24,8 olarak açıklandı.

2019 yılı boyunca; ofis pazarındaki yatırım faaliyetlerinde yaşanan en önemli gelişme; Türkiye Varlık Fonu’nun İstanbul Finans Merkezi projesine yatırımcı olarak 1 milyat 670 milyon lira ile dahil olması olurken artan
satılık gayrimenkuller ile ivme kazanması beklenen yatırım faaliyetleri
beklentiler doğrultusunda yılın son çeyreğinde giderek hareketlenmiştir.

Kayda alınan işlemler; Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları’nın Tuzla Ofis Binası’nı İş GYO’dan 310 milyon TL karşılığında satın alması, İş Portföy Yönetimi’nin Kartal Manzara Adalar Ofis Binası’ndaki ofis ünitelerini İş GYO’dan 352 milyon 200 bin TL karşılığında satın alması, Otto International’ın Yenibosna’daki ofis binasını yaklaşık 35 milyon lira karşılığında satması ve Oyak Grup’un Vadistanbul’da 5 bin metrekarelik ofis alanını satın alması olarak kaydedilmiştir.

Türkiye ekonomisi bir önceki yılda yaşadığı daralma sonrasında son dönemde kaydedilen büyüme doğrultusunda toparlanma sinyalleri vererek, döviz kurunda devam eden hareketliliğe ve jeopolitik gerginliğe rağmen, artan acil satılık gayrimenkuller ile ofis yatırımlarına olan talebin giderek artacağı öngörülürken, buna ek olarak kısa ve orta vadede de fiyatların alıcı beklentilerine yaklaşması da tahminler içinde yer almaktadır. Bunun yanı sıra kiralama faaliyetleri geçen yıla kıyasla neredeyse aynı seviyede kaydedilmiş olup genel olarak tamamlanacak anlaşmaların da doğrultusunda önümüzdeki dönemde daha da artacaktır; bununla birlikte, kiralama işlemlerine TL'ye dönüşümünün yarattığı etkinin enflasyona oranla daha az olduğu görülürken, kiracı lehine ortamın ise orta vadede sürmesi beklenmektedir.

2. el konut satışları yüzde 15,4 arttı!