3. Köprü'de yeşile en az zarar verecek güzergah seçildi
İstanbul'u kamyon ve otobüs trafiğinden kurtaracak 3. köprünün güzergahı ormanlık araziye en az zarar verecek şekilde belirlendi
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın açıkladığı bin 275 metre uzunluğundaki 3. Boğaz köprüsünün güzergahı hakkındaki tartışmalar sürerken, akademisyenler üçüncü köprü güzergahının yeşil alana en az zarar verecek şekilde tespit edildiğini söyledi. Toplam 6 milyar dolarlık yatırım bütçesi ve yap-işlet-devret modeliyle yapılacak olan 3. köprü 260 kilometrelik çevreyolu ile İstanbul'un günlük 50 bin TIR ve kamyon yükünün tamamını alacak.
EN AZ ZARARI VERECEK
Köprü ile ilgili tartışmaların en yoğun yaşandığı dün boyunca üniversite öğretim görevlileri köprünün güzergahından çok, yapılıp yapılmaması konusunda görüş açıkladı. 3. köprünün güzergahıyla ilgili konuşan İTÜ İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nadir Yayla üzerinde tartışılan iki güzergahtan Tarabya-Beykoz arasındaki projenin, şehrin merkezine daha yakın olduğunu belirterek "Açıklanan güzergah olan Garipçe-Poyrazköy güzergahı orman bölgelerine daha az zarar verilebilir. Hükümet kararını vermiş. 2 alternatif arasında bu güzergah ehven-i şer" açıklamasını yaptı.
BEYKOZ MUTLU OLDU
Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek, güzergahın `en uygun konumda' belirlendiğini söyledi. Çelikbilek şunları söyledi: "Güzergahı uygun buluyoruz. Kamulaştırılacak alanın yüzde 75 oranında kamu arazisi olması spekülatif durumunu ortadan kaldıracaktır." Üçüncü köprünün diğer ucundaki nokta olan Sarıyer-Garipçe Köyü Muhtarı Feridun Berber de "Köprünün buradan geçmesi süper, ormanlık araziye zarar vereceğini de düşünmüyorum" dedi. o HABER MERKEZİ
ARNAVUTKÖYLÜ İSTEMEDİ SARIYERLİ SEVİNDİ
3. köprünün güzergahına yönelik spekülasyonlar yıllardır sürerken en şanslı aday olarak görülen Arnavutköy'de köprüye karşı 2004'te protestolar yapılmıştı. Yeni köprünün güzergahı önceki gün ortaya çıkarken, Arnavutköy'ün istediği oldu ve köprü kuzeye alındı. Yeni güzergahın geçtiği Beykoz ve Sarıyer ise değişimden memnun.
Star
Basında yer alan diğer haberler:
50 bin hektar orman tehlikede
Ulaştırma Bakanlığı tarafından açıklanan 3. köprü projesi uzmanların ve çevrecilerin tepkisini çekiyor. Köprünün yüzde 48'inin ormanlık alandan geçtiğini söyleyen uzmanlar, "50 bin hektar orman tehlike altında" diyor.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın önceki gün açıkladığı 3. Boğaz Köprüsü projesine uzmanların ve çevrecilerin tepkisi devam ediyor. Eski İstanbul 3 No'lu Koruma Kurulu Üyesi Oktay Ekinci, üçüncü köprünün üzerinden geçeceği Garipçe Köyü'nün Bizans döneminden kalma kale ve kulesiyle SİT alanı ilan edildiğini belirterek, yapılacak köprünün bu tarihi dokunun silüetini bozacağını söyledi. CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin ise, "Silivri'de kimlerin arazileri var? Arnavutköy'de kimlerin arazileri var, bunları kimler aldı? Bu planlar açıklandıktan sonra bunları kimler almış, açıklansın" dedi.
Oktay Ekinci, daha düşük kamulaştırma maliyeti sağlamak için güzergâhın kamu arazilerinin yoğun olduğu kuzey bölgesinin seçildiğini ancak bunun doğaya çok büyük zarar vereceğini savundu. Köprünün üzerinden geçeceği Garipçe Köyü'nün Bizans döneminden kalma bir yerleşim yeri olduğunu hatırlatan Ekinci, şunları söyledi:
"1995 yılında 3 No'lu Koruma Kurulu üyesiydim ve hem Garipçe hem karşı yakadaki Poyrazköy SİT alanı ilan edildi. O dönemde Karayolları Genel Müdürlüğü de 3. köprü için şimdi açıklanan güzergâhın aynısını önermişti ve kurul reddetmişti. Kurulun bu kararı kesinleşmişti. Şimdi aynı güzergâh olduğu için hukuken yapmaları mümkün değil. Ayrıca o dönem İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Recep Tayyip Erdoğan da bu köprüye karşı çıkmıştı."
Orman tehlikede
Orman Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Besim Sertok, 2. Boğaz Köprüsü'nün çevre yollarının geçtiği güzergâh üzerinde yaklaşık 25 bin hektarlık ormanlık ve yeşil alanın tahrip olduğunu tahmin ettiklerini belirterek, "TEM yolunun yaklaşık yüzde 20-25'i ormanlık alan üzerindeydi. Üçüncü köprünün yüzde 48'i ormanlık alandan geçiyor. En iyimser tahminle 50 bin hektarlık ormanlık alan, tahrip olma ve yerleşime açılma tehdidiyle karşı karşıya. Bu da 100 bin futbol sahasına denk geliyor" diye konuştu. Sertok, bugün İstanbul'da orman vasfını yitirmiş 2B arazilerinin metrekaresinin 200-250 liradan satıldığını belirterek, ikinci köprü için oluşan rantın 50 milyar lira, üçüncü köprü için ise 100 milyar lirayı bulabileceğini de iddia etti. Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak ise "Belirlenen güzergâh, Kuzey Boğaziçi Önemli Bitki Alanı'nın ve Önemli Kuş Alanı'nın içinden geçiyor. 3. köprü ve çevresindeki bağlantı yolları, küresel ölçekte tehlike altında bulunan ve nesli dünya çapında tehlike altında bulunan kuş türlerinin göç yolunu tehdit ediyor" dedi.
Tekin: Arazileri kimler aldı?
CHP İstanbul İl Başkanı Tekin, hukuki yollara başvuracaklarını belirtti. Tekin, şunları söyledi: "Bu 150-200 kilometrelik güzergâhta ormanlık alanlar ve su havzaları nasıl korunacak? Bakan `En az zarar' diyor. En az zararın limitinin ne olduğunu bilmiyoruz. İstanbul'u ilgilendiren bir projenin İstanbul Belediye Başkanı tarafından konuşulması gerekiyordu. İstanbul'u Ankara yönetiyor. Hiçbir kent bilimcinin `evet' dediğini duymadım. Rant olacağını iddia ettiğim bölgelerin hiçbirinde değişiklik yok. Silivri'de kimlerin arazileri var? Arnavutköy'de kimlerin arazileri var, bunları kimler aldı? Herkesin arazisi olabilir. Bu planlar açıklandıktan sonra bunları kimler almış açıklansın."
Serhat Oğuz/Milliyet
Köprü yalanları
İstanbul'a 6 milyar dolarlık köprü yapılıyor... Kimsenin fikrine başvurulmuyor... Ne meslek odalarının, ne üniversitelerin, ne uzmanların, ne halkın... Köprü güzergâhını bir süre önce Başbakan'ın bölgeyi havadan helikopterle gezerek saptadığı bildirilmişti... O günlerde Tarabya - Beykoz veya Sarıyer - Yuşa Tepesi gibi hatlar ortaya atıldı. Şaşırtmaca verildi. Bu şaşırtmaca sonucu o bölgelerdeki araziler pahalandı, alım satım hızlandı. Derken esas güzergâh önceki gün açıklandı. Bugüne dek pek konuşulmamış bir hat Garipçe - Poyrazköy ortaya çıktı.
Referans gazetesinde köprünün yerini iki yıl önceden bilen Poyrazköy'ün eski muhtarı Ahmet Ersoy'la konuşuyorlar:
- Güzergâhı nereden biliyordun?
- Belli yerlerle biraz yakınlığım vardı. Başbakan da konuşmalarında hep Kuzey'i işaret ederdi.
O belli yerler nereleriydi acaba?
O belli yerler yandaş spekülatörlere köprünün esas güzergâhını haber vermiş olabilir mi?
Daha doğrusu vermemiş olabilir mi?
* * *
Üçüncü Köprü'ye karşı tüm uzmanlar ayakta... Mesela Orman Mühendisleri Odası:
"Ulaştırma Bakanı tarafından `orman değeri düşük alanlardan' geçeceği iddia edilen yeni köprü güzergâhı, İstanbul'un en yoğun orman alanlarına ve burada yaşayan tüm canlılara geriye dönüşü olmayan biçimde zarar verecektir..."
Mimarlar Odası eski Başkanı Oktay Ekinci diyor ki:
"Hukuken bu köprünün gerçekleşme ihtimali yoktur. Çünkü koruma kurulunca reddedilmiş, İstanbul Belediyesi'nin onaylamadığı bir güzergâhtır..."
Tek umut yine hukukta...
Melih Aşık/Milliyet
Üçüncü köprüyü yapacağımıza birinci köprüyü yıkalım
Üçüncü köprüye tepkiler çığ gibi sürerken TEMA'dan öneri geldi: İstanbul'a bu gidişle köprü yetmez. Yeni köprü yerine birinciyi yıkalım, yerine iki katlı ve raylı sistemli bir köprü yapalım
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın yıllardır tartışılan üçüncü köprü ile ilgili önceki gün kesin güzergâh açıklaması sivil toplum örgütlerini de harekete geçirdi.
Orman, şehir plancılarının ardından çevre mücadelesi veren sivil toplum örgütleri ve siyasi partiler de üçüncü köprüye tepki dolu açıklamalarda bulundu.
TEMA Vakfı avukatı Ömer Aykul: "Garipçe ve Poyrazköy yanlış bir seçimdir. Buralar boğazın Karadeniz çıkışındaki son köyler. Bu köyler hem poyraz ve karayelhem de yıldız rüzgârlarına açıktır. Özellikle kasımdan mart sonuna kadar buzlanmayı nasıl önleyecekler? İstanbul'un en sert rüzgârları burada eser. Bu rüzgârlara karşı alınacak tedbirler ek maliyet olacak.
Üç temel doğal eşiği tahprip olacak; orman, su havzaları ve meralar. İstanbul'un 1/ 100 binlik planın 668. sayfasında şöyle diyor: `Fatih Sultan Mehmet Köprüsü sonrasından olumsuz kentleşme olmuş, büyük yerleşim ve baskılar oluşmuştur. İstanbul orman ve su havzalarını aşmıştır. Üçüncü köprü bunun tahribine yol açar." Plan `Birinci köprüyü yıkın, aynı yerine iki katlı, altında tren yolu olan, üstte dörder şeritle yol bulunan bir sistem yapın' diyor.
10'da birine mal olur
İstanbul'un araçlarını taşımak istiyorsanız köprüler yetmez. 1996'da köprülerdeki 130 milyon olan geçişi şu anda 300 milyona çıktı. 2010 yılındaki köprü geçiş için beş köprüye ihtiyaç var. Çözüm, 4. Levent'ten Söğütlüçeşme'ye `Boğazray' yapmak. Projesi var, maliyeti 600 milyon dolar. Köprünün ise maliyeti 6 milyar dolar. Boğazray iki yılda, köprü beş yılda bitecek. Boğazray'da ağaç katledilmeyecek, doğal varlıklara zarar verilmeyecek, yerin altından gittiği için istimlak bedeli verilmeyecek. Kent içi trafik de oraya verilirse o zaman İstanbul'un `Ruhuna Fatih'a' deriz. Umarım akıl ve sağduyu ağır ağır basarda bundan vazgeçilir."
Doğa Derneği Başkanı Güven Eken: "Üçüncü köprü, aynı zamanda daha fazla karbon emisyonu, ormansızlaşma ile daha az karbon tutulması; daha fazla kuraklık ve daha fazla sel, daha az temiz içme suyu demektir. İstanbul'u daha ne kadar büyüteceğiz?
Bu sorunun yanıtı şeffaf ve bilimsel temellere dayanarak verilmediği sürece hiçbir kamu kurumunun ülke kaynaklarını üçüncü köprü projesine yönlendirme hakkı yok. Köprü projesini gündeme getirenler, bu görüşleri dikkate almak ve Türkiye'nin kalkınmasını ortak akıl yoluyla gerçekleştirmekle yükümlüdür. Tüm şehirlerden kırsal bölgelere kadar refah düzeyini yükseltmiş, hem üreten, hem de ürettiğini tüketen, fazlasını ihraç eden, toplum sağlığını korumuş, güçlü ve bağımsız bir ekonomiye sahip, tarım alanlarını sağlıklı bir şekilde işleyen, su ve toprak kaynakları ile doğal mirasını koruyan, iklim değişikliğine uyum için gerekli planlamaları şimdiden gerçekleştiren bir Türkiye hayal ediyorsak, üçüncü köprü projesi ve benzeri yatırımların karşısında olmalıyız."
Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak: "Üçüncü köprü güzergâhı, İstanbul'un tarihini, doğal varlığını, kent yaşamını ve sağlıklı gelişme kararlarını olumsuz etkileyecek. Belirlenen güzergâh, Kuzey Boğaziçi Önemli Bitki Alanı'nın ve Önemli Kuş Alanı'nın içinden geçiyor. Yeni köprü ve çevresindeki bağlantı yollarının, küresel ölçekte tehlike altında bulunan ve nesli dünya çapında tehlike altında bulunan kuş türlerinin göç yolunu tehdit ettiğini belirtiyoruz. Başta içme suyu havzalarını, ormanları tehdit eden plansız büyüme, kentin kuzeyinde yer alan ormanları ve yeşil kuşağı tahrip etmiştir."
CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin: "Üçüncü köprüyle ilgili gerekli direnci, İstanbul halkının verecek. Bizim gideceğimiz bir tek yer hukuktur. Güzergâhın önemli bir kısmı orman alanı ve su havzalarının olduğu bir bölge. 200 kilometrelik güzergâhta ormanlık alanlar ve su havzaları nasıl korunacak. Bakan `en az zarar' diyor. En az zararın limitinin ne olduğunu bilmiyoruz. İstanbul'un odaları, üniversiteleri var. Hiçbir teknik adamın ya da kent bilimcilerinin `evet' dediğini duymadım. `Bu bölgelerde yapılaşma olmayacak' sözü ağızlardan çıkmış değil. Bu bölgelerde yapılaşma olacak mı olmayacak mı?
Saadet Partisi (SP) İstanbul İl Başkanı Erol Erdoğan: "İstanbul Boğazı'na yapılacak üçüncü köprü uzun vadede trafiği rahatlatmayacak. Sorunun artmasına, nüfus ve rant hareketliliğine sebep olacak. `İstanbul'un ulaşım ve trafik sorunu nasıl çözülür?' sorusuna cevap aramak yerine `yeni köprü'ye şartlanıldı. Bu şartlanmışlık, şu an `Yeni köprü, gerçekten aranılan doğru çözüm mü?' sorusunu bile sorulamaz hale getirdi. Böylece `3. köprü kutsal çözüm' oluverdi. Bu gidişle 3 değil 30 köprü yapsak İstanbul'un ulaşım sorununu çözmüş olamayız, sorunu daha da büyütmüş oluruz."
Yeni bir TEM geliyor
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım önceki gün yaptığı açıklamada `Kuzey Marmara Otoyolu'nun ve Boğaz'a yapılacak üçüncü köprünün güzergâhını açıklamıştı. Buna göre köprü Avrupa Yakası'nda Garipçe, Anadolu Yakası'nda Poyrazköy arasında olacak. Yıldırım'ın açıklamasına göre `Kuzey Marmara Otoyolu' ise şu güzergâhları izleyecek: İstanbul'un batı sınırından Kınalı mevkiinde TEM otoyolu kavşağında başlayacak. Kömür ocakları mevkiini kat ettikten sonra Garipçe'deki köprüden geçecek. Paşaköy mevkiine ulaşacak ve Gebze civarında İzmir otoyolu ayrımına gidecek. İzmit'in kuzeyini kat ederek Adapazarı'na yönelecek. Eski Adapazarı ile Yeni Adapazarı-Yeni Kent arasında geçen güzergâh, Akyazı ile Hendek ilçe sınırları içerisinde TEM otoyolu ile buluşacak. Proje 6 milyar dolara mal olacak.
Radikal/Serkan Ocak
3'üncü köprüde çevre endişesi
Üçüncü köprünün yapılacağı bölgeye çıkarma yapan CHP'li Tekin'den salvolar
İstanbul Boğazı'nda Garipçe-Poyrazköy arasına yapılacak üçüncü köprü ve 260 kilometrelik Kuzey Marmara Otoyolu'nun çevre kıyımına neden olacağını iddiaları tepkilere neden oldu...
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından Garipçe-Poyrazköy arasına yapılacağı açıklanan 3'üncü Boğaz köprüsü ve 260 kilometrelik Kuzey Marmara Otoyolu'na CHP ve çevreciler büyük tepki gösterdi. 3'üncü köprünün İstanbul'a saplanan bir bıçak olduğunu söyleyen CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin, dün köprünün yapılacağı bölgeye tekne gezisi düzenledi.
Köprünün İstanbul ulaşımına bir faydası olmayacağını uzmanların sürekli açıkladığını ifade eden Tekin, yeni köprünün rant amaçlı planlandığını öne sürdü. Köprünün su havzalarına zarar vereceğini iddia eden Tekin "Köprünün yapılacağı yer, İstanbul'un en önemli su havzalarının olduğu bölgedir. Köprü bu güzergahtan geçtiği zaman, İstanbul'daki havzalar ciddi zarar görecek. Bölgenin önemli bir kısmı orman alanı. Bakan diyor ki 'En az zararı vereceğiz'. Az zararın ölçüsü nedir? Köprü ormanlık alanı götürecek mi götürmeyecek mi?" diye sordu.
Tekin şöyle devam etti: "Bu bölgelerde yapılaşma olacak mı olmayacak mı? Bakan köprünün yapılacağı alanın yüzde 70'inin kamuya ait olduğunu söylüyor. Silivri'de, Arnavutköy'de kimlerin arazileri var, bunları kimler aldı açıklansın. Bu süreç içinde bu arazileri kimler almışsa ortaya çıksın."
"Hukuka gideceğiz"
Başbakan Erdoğan'ın istanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde, yeşil alanlarla ilgili dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz'ı kastederek, "Ankara elini İstanbul'dan çek" diye açıklama yaptığını vurgulayan "Bu projenin uygun olup olmaması, siyasilerin verebileceği bir karar değildir. 100 binlik planlarda Sayın Topbaş'ın başında olduğu planlamanın 3. köprü ile ilgili herhangi bir öngörüsü yok. Yüzlerce bilim adamının çalıştığı kurulda '3. köprüye ihtiyaç vardır' diyen bir tek adam yoktur. Bizim gideceğimiz bir tek yer hukuktur" dedi.
WWF: Olumsuz etkiler
Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye Müdürü Tolga Baştak dün yaptığı açıklamada köprü güzergahının Çevre Düzeni Planı ve İmar Planı'na aykırı olduğunu söyledi. Baştak "3. köprü, İstanbul'un tarihi, doğal varlığını, kent yaşamını ve sağlıklı gelişme kararlarını olumsuz etkileyecek" dedi.
`Gerekirse 4'üncü köprü de yapılır'
CHP İl Başkanı Tekin'in iddialarına AK Parti İstanbul İl Başkanı Aziz Babuşçu'dan yanıt geldi. Bloomberg HT kanalına konuk olan Babuşçu şöyle konuştu: "CHP İl Başkanı'nın 3. köprüye karşı olması kadar doğal bir şey olmaz. 3. köprünün ihtiyaç olup olmadığı hususu herhalde CHP ve Gürsel Tekin dışında çoğunlukla İstanbullular'ın ittifak ettiği bir husustur. İstanbul'un geleceği açısından doğru bir projedir, ihtiyaç duyulursa dördüncüsü de yapılabilecek projedir."
Tekin'in "Hukuka gideceğiz" sözüne de tepki gösteren Babuşçu "CHP'nin muhalefet tarzını üç kelime ile özetliyorum. 'Yaptırmam', 'Sattırmam' ve 'İptal ettiririm'. Zaten Anayasa Mahkemesi'nin önüne yatağı sermiş muhalefet. Türkiye'de CHP'nin iktidar ortağı olmasının formülü 60'larda CHP artı asker eşittir iktidar formülüydü. Şimdilerde CHP artı yargı eşittir iktidar formülü üzerinde gitmeye çalışıyorlar" dedi.
Burak Bilge/Vatan
3'üncü köprüde ihale için DPT'nin onayı bekleniyor
Karayolları, projesini 6 ay önce sunduğu 3'üncü köprü ihalesi için DPT'nin onayını bekliyor. Yetkililer köprünün çok kısa sürede maliyetini çıkaracağını savunurken, trafik beklenenden fazla olursa Karayolları'nın kasası da dolacak
3'ÜNCÜ köprünün merakla beklenen güzergahı Garipçe-Poyrazköy olarak açıklanırken, gözler köprünün yapım ihalesine çevrildi. Köprü için ihale ilanına çıkılabilmesi Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) onayına bağlı olurken, kurumun, köprüden geçecek trafik yoğunluğu ve çevreye etkileri konusunda ikna olmak istediği ve bu nedenle projeye 6 aydır onay vermediği öğrenildi. Karayolları Genel Müdürlüğü yetkilileri, DPT'nin inceleyip yetki vermesinin ardından, 3. köprü projesinin YPK gündemine geleceğini aktarırken, YPK onayının ardında da ihale ilanına hemen çıkacaklarını belirtti. Yetkililer, projenin bu süreçte İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin imar planlarına da işlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Yetkililer, 3. köprü için yatırımcıya trafik garantisi vereceklerini de anımsatarak, 'Yüksek trafik hacmine sahip bir proje. Yatırımcıya, şu kadar trafik garantisi veriyorum, bir şeritten bir saatte geçecek trafik şu kadar olacak diyeceğiz. Bu miktardan az olursa üstünü devlet tamamlayacak. Bu miktarın üstüne çıkarsa da parayı bölüşeceğiz. Böyle maddeler koyuyoruz. İhalede de işletme süresini yarıştıracağız ' dedi.
KÜRESEL YABANCI FONLAR TAKİPTE
Karayolları yetkilileri, uluslararası bir proje olması nedeniyle projeye katılım konusunda sorun yaşamayacaklarını kaydederek, yurtdışındaki fonların 3. köprüye akacağını aktardı. Yetkililer, projeyle, Çin, Hint, Kore, Japon, Avusturya ve Arap firmalarının ilgilendiğini söyledi.
Akiam/Deniz Çiçek