Aile konutu şerhi kaldırılabilir mi?

Günlük hayatımızı fazlasıyla ilgilendiren ve her geçen gün Taşınmazlarda Aile Konutu Şerhinin önemi ve Kentsel dönüşümün hayatımızdaki olumlu ve olumsuz etkileri gündemi oldukça meşgul etmekteydi. 

Özellikle ticaretin her alanında, gayrimenkul alım - satımlarında ve şehirlerin yeniden yapılaşmalarını sağlarken taşınmaz sahiplerinin zaman zaman mağdur edildiği konu olan, KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ VE BU SÜREÇTE KONUT ÜZERİNDEKİ AİLE KONUTU ŞERHİ konusunda yeni bir  düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirten konunun uzmanı ve takipçisi Avukat Mehmet Ali Keser;

“Aile konutu, kentsel dönüşüme girdiği için yıkılsa bile "aile konutu şerhi" kaldırılamaz.."salt binanın yıkılmış olması, aile konutu şerhinin kaldırılması gerektiren diğer koşullar bulunmadıkça şerhin kaldırılmasını gerektirmez."ifadelerini kullandı.

    
AİLE KONUTU ŞERHİ NEDİR VE NE İÇİN BU ŞERH KONUT ÜZERİNDE YER ALMALIDIR?

Avukat Mehmet Ali Keser ; ''' Aile konutu şerhi; aile konutuna sahip olan eşlerden birisinin bu konut üzerindeki tasarruflarını sınırlayan bir şerh olmaktadır. Medeni Kanun evlilik birliği içerisinde eşlerden birisinin diğer eşin rızası olmadan aile konutu üzerinde tasarruf yapamayacağını ifade eder. Yani eşlerden birisinin rızası olmadan aile konutunun satışı, aile konutunun kiraya verilmesi, aile konutunun devri, kira sözleşmesinin iptali… gibi durumlar ile karşılaşılmaması için aile konutu şerhi konulması gerekir. Aile konutu şerhi bir anlamda eşlerin birlikte yaşadıkları yerin resmi olarak bildirilmesi olduğunu ''.ifade etti. 

Aile konutu şerhi konulması, eşlerden birisinin aile konutunu satması, kiras sözleşmesini iptal etmesi, aile konutunu kapatması gibi durumların önüne geçilmesi ve diğer eşin mağduriyet yaşamamasını sağlamaktadır. Özellikle boşanma sürecinde eşlerden birisinin mal kaçırması durumunu önlemek için önemli bir adıma olan aile konutu şerhi mutlaka konulmalıdır..''' belirtti..

Avukat Mehmet Ali Keser ; AYRICA  Aile Konutu Şerhinin önemini belirterek şu hususlara da değindi.
Aile konutu şerhi, ikamet edilen taşınmazın aile konutu olduğunu açıklayıcı özelliktedir. Bu şerh ile birlikte üçüncü kişiler konutun aileye ait olduğu bilgisini görebilirler. 

Burada aile konutu şerhi konulmasının amacı, eşlerden birisinin rızası olmadan evin satışı gibi mağduriyet yaşatabilecek hususların önüne geçmektir. 
Bu şerh sayesinde evin tapuda satış aşamasında aile konutu olduğu görülür ve tapu memuru diğer eşin rızası olmadan evin satışını gerçekleştirmez. 
Böylelikle boşanma sürecinde mal kaçırma gibi bir davranış da engellenmiş olacaktır.
Bunların yanı sıra; söz konusu Aile konutu Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılsa dahi Aile konutu şerhi varlığını sürdürür.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE RİSKLİ BİNADAKİ AİLE KONUT ŞERHİNİN OLMASI HERHANGİ BİR SORUN OLUŞTURUR MU ?

Medeni Kanun gereğince tapuda ile konutu şerhi olması halinde eş, aile konutunu devredemiyor veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamıyor.Bu tasarruf işlemlerinin yapılabilmesi için malik olmayan diğer eşten izin alınması gerekiyor. Bu konuda anlaşmaya varılması taşınmazın kentsel dönüşüme girmesini isteyen eşin, Aile konutu şerhini koyduran diğer eşten onay alması  yararına olacaktır. 

PEKİ AİLE KONUTU ŞERHİ HANGİ DURUMLARDA İPTAL EDİLEBİLİR?

1- Malik olmayan eşin talebi ile işlenmişse, malik olmayan eşin talebi ile
2- İki eşin birlikte talebi ile işlenmiş ise, her ikisinin talebi ile
3- Eşlerin birlikte malik olduğu hisseli bir taşınmazda şerh eşlerden birinin talebiyle işlenmiş ise şerhi işletenin talebi ile
4- Malik olan eşin talebiyle şerh verilmiş ise, malik olmayan eşin de talep ve muvafakatiyle mümkündür.
Son olarak ; Taşınmazın aile konutu niteliğini kaybetmesi ancak boşanma kararının kesinleşmesi ile mümkün olmaktadır. 

KESER; AYNI ZAMAN DA GAYRİMENKUL HUKUKU UZMANI OLDUĞUNUZU BİLİYORUZ! AİLE KONUTU ŞERHİNİN OLMASI, KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINA NE GİBİ YANSIMALARI OLDUĞUNDAN BİRAZ BAHSEDER MİSİNİZ?

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Mehmet Ali Keser, “Aile konutu şerhi Kentsel Dönüşüm uygulamalarına çok olumsuz bir etkisi olduğu söylenemez aslında, Kentsel dönüşümü bir kez daha tanımlamak gerekirse ; kentteki afet riski taşıyan alanların belirlenip, sağlıklı ve de yaşanılabilir hale getirilmesidir. Kanun, Türkiye’nin her tarafındaki kent ve köylerdeki ekonomik ömrünü tamamlamış, yıkılma riski taşıyan binaların devletin  sağladığı yapım kredisi, kira yardımı, belediye harç - vergi avantajlarını da kullanarak yeniden yapılmasını öngören bir durum olarak karşımıza çıkıyor. 

Kısaca kentsel dönüşümle kaçak yapılaşmanın önüne geçilmesi, depreme dayanıklı olmayan, ekonomik ömrünü doldurmuş binaların yeniden yapılarak olası doğal afetler sonucu oluşacak zararların en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. 

Kentsel dönüşüm riskli binaların yıkılıp yeniden yapılması yanında, yerleşim yerlerinin kongre ve kültür merkezleri, park ve eğlence alanları gibi modern ihtiyaçlarının karşılanmasını da içermektedir.
Aile konutu şerhi de; Kentsel dönüşüme giren konutların üzerinde taşınmazın niteliği, ayni ve şahsi haklar ile temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her türlü şerhin, hisseler üzerinde devam edeceğini belirten Taşınmazın tapu kütüğüne konulan “aile konutu” şerhi, taşınmaz malikinin temlik hakkını kısıtlayan bir şerh niteliğindedir Kısacası; salt binanın yıkılmış olması, aile konutu şerhinin kaldırılması gerektiren diğer koşullar bulunmadıkça şerhin kaldırılmasını gerektirmez.Bu sebeple Aile Konutu Şerhi Kentsel dönüşüme giren taşınmazların eşler arasında herhangi bir anlaşmazlık olmaması durumunda sorun teşkil etmeyeceğini söyleyebiliriz.

PEKİ SON OLARAK KONUYA İLİŞKİN NE SÖYLEMEK İSTERSİNİZ ?

Öncelikle tüm Aile konutu sahibi olan vatandaşlarımıza Aile konutu şerhinin önemli bir husus olduğunun farkına varmaları konusunda duyarlı olmaya davet ediyorum. Medeni Kanun gereğince tapuda ile konutu şerhi olması halinde eş, aile konutunu devredemiyor veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamıyor.Bu tasarruf işlemlerinin yapılabilmesi için malik olmayan diğer eşten izin alınması gerekiyor. Bu konuda anlaşmaya varılması taşınmazın kentsel dönüşüme girmesini isteyen eşin, Aile konutu şerhini koyduran diğer eşten onay alması  yararına olacağını bir kez daha belirtmekte fayda olduğunu düşünüyorum.Ayrıca Kentsel dönüşüme girmiş olan  aile konutu yıkılmış ve yerine yeni bir bina yapılmış olsa dahi söz konusu yeni konutta, Aile konutu şerhinin varlığını sürdürdüğünü tekrar hatırlatmak isteriz.

Legalist Hukuk Bürosu Kurucu Avukatı;  Konunun Uzmanı ve Takipçisi Avukat Mehmet Ali Keser'e konu ile ilgili değerli bilgilerini bizimle paylaştığı için çok teşekkür eder ediyoruz.

Avukat Mehmet Ali KESER