Alışveriş merkezlerindeki 15 büyük değişim

Akmerkez'in 1993 yılı Aralık ayında açıldığını hatırlatan Akoğlu, "O tarihte Türkiye de 1988 yılında açılan Ataköy Galeria ve 1993 Ekim ayında açılmış olan Capitol vardı.Her üçü de şehiriçi alıveriş merkezi kategorisinde olup hipermarket içeren bölgesel alışveriş merkezleri değildi. Hipermarket içeren alışveriş merkezlerinin ilki ise Carrefour Erenköy olmuştu" dedi.
İlk üç alışveriş merkezinin kiralanabilir alanlarının 35 bin metrekarenin altında olduğuna dikkat çeken Köksal Akoğlu, "Zaman içinde kiralanabilir alanlar artarak, İstinya Park örneğinde olduğu gibi  90 bin  metrekare civarlarına geldi" diye konuştu.
 
 
1) AVM'lerin sayısı artınca tüketiciler gidecekleri AVM yi seçme şanslarına kavuştu.
2) Trafik, ulaşım, park yeri, mağaza karması çok önemli hale geldi. Bu neden ile AVM'ler diğerlerinden farklı olmak, başka bir deyiş ile cazibe merkezi olmak için bir yarış içine girdiler.
3) Hipermarketlerin devreye girmesi, sinemaların iki-dört perdeden çift sayılı perdelere çıkması, Kanyon örneğinde olduğu gibi fast food kültüründen rafine restoranlara yönelme, çocuk giyim ve eğlence ile karışık çocuk eğitimine yönelik aktiviteler, büyük akvaryumlar, İstinye Park örneğinde olduğu gibi açık ve kapalı AVM'ler,Akkoza örneğinde olduğu gibi 5 bin 500 konutu ve AVM'yi içeren şehir merkezi yaklaşımları, Meydan örneğinde olduğu gibi AVM'yi İkea ile yanyana yaparak ortak sinerjiden faydalanma girişimleri, outletler hep müşteri için cazibe merkezi olma arayışlarıdır.
4) AVM'ler arasındaki rekabet tüketiciye yaradı. Tüketici bir seçme olanağına kavuştu. Şüphesiz marka karması da bu seçimde önemli bir unsur olmakta. Tüketici, örneğin Zara'dan alışveriş yapmak istiyorsa Zara'nın bulunduğu AVM'yi tercih etmekte. Hepsinde Zara varsa ulaşım ve diğer ihtiyaçları ön plana çıkmakta.
 
5) Biz ilk AVM'leri yaptığımızda kredi kartı kullanımı yaygın değildi. Herkes alışverişini cebindeki para ile orantılı yaptığından metrekare kiralanabilir alana düşen cirolar düşüktü. Kredi kart yoğun olarak kullanılması ve kredi kartına taksit uygulanması ciroları artırdı. Parakende sektörü büyüdü ve çeşitlendi. AVM sayısının artmasında kredi kartının büyük etkisi olmuştur.
 
6) İlk alışveriş merkezlerinde kiracılar 50-100 metrekare dükkanlar talep ederken şimdi 200-250 metrekare ideal dükkan büyüklüğü olmakta.
 
7) Yabancı marka hemen hemen hiç yoktu.Ralph Lauren Akmerkez ile birlikte bir ilki oluşturdu. Şu anda ise yabancı markalar alışveriş merkezlerinde hatırı sayılır bir yüzdeyle temsil edilmekte.
 
8) Departman store kavramı yeni yeni oluşmaya başlamıştı. Ataköy Galeria'da sonradan kapanan Printemps ve Akmerkez'deki Beymen bu konudaki ilklerdir.
 
10) Food court kavramı Türkiye'de bu üç alışveriş merkezi ile başladı. Bu günlerde ise Kanyon örneğinde olduğu gibi oturmalı ve daha rafine olma yolunda.
 
11) Güvenlik konusu zaman içinde çok önemli hale geldi. İlk zamanlarda güvenlik görevlileri Amerika da olduğu gibi hırsızlık, müşterileri yönlendirme ve garaj yönetimi ile ilgili konularda görev yapıyorlardı. Daha sonraları metal detektörler ve Akmerkez'in öncülüğü ile x-ray cihazları devreye girdi.
 
12) İlk üç alışveriş merkezi açıldığında sadece Beymen grubu mağazaları vardı (Çarşı, Benetton, Diaverese, Sisley gibi).Daha sonralar Unitim, Zara, Fiba gibi gruplar alışveriş merkezlerinde grup olarak yer aldı.
 
13) Yangın yönetmeliğinin Avrupa standartlarına getirilmesi ile birlikte yangın koridorları ve diğer önlemler normlara uygun şekilde yapılmaya başlandı.
 
14) Rekabetin artması ile alışveriş merkezinin giriş ve çıkış yolları merkezler arasında müşteri tercihinde dolayısı ile müşteri trafiğinin artmasında çok önemli hale geldi.
 
15) Garajlar zaman içinde büyüyerek her 20 metrekare kiralanabilir alana bir otopark yeri olacak şekilde tasarlanmaya başladı.