Alışveriş merkezlerinin geleceği ne olacak?

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Ali Murad Kızıltaş, birbirine çok yakın ve çok sayıda alışveriş merkezi (AVM) açıldığına işaret ederek, "Bunların hepsi birbirini baltalayarak geliyor" dedi.

Kızıltaş, yaptığı açıklamada, AVM'ler konusunda ekonomik kurallara uymayan bir gelişmenin söz konusu olduğunu, kiralanabilir metre kare yoğun bir şekilde artarken fiyatların da düşmesi gerekirken arttığını söyledi.

Yatırımcıların ilgisi ve yerli üreticilerin markalaşmak amacıyla mağaza yatırımına yönelmiş olmaları nedeniyle iki taraftan gelen yoğun baskı nedeniyle piyasadaki oyuncuların daha yüksek bedeller ödemek zorunda kaldıklarını kaydeden Kızıltaş, şöyle konuştu:

"Özellikle büyük şehirlerin belli bölgelerinde inanılmaz yoğunluk yaşanmaya başlandı. Önümüzdeki bir yıl içinde Büyükdere Caddesinde 10 kilometrelik bir hat üzerinde 10 tane alışveriş merkezi görülüyor.

Beylikdüzü'nde 20'den fazla AVM yapıldı. Şu anda yarısından çoğu boş duruyor, açılmış olanlar da çalışmıyor. Yerel yöneticilerin AVM'ler konusunda trafik, nüfus ve en önemlisi satın alma gücünü göz önünde bulundurulması gerekiyor. Yoksa önümüzdeki 2 sene içinde inanılmaz şeylerle karşılaşacağız. Hiç kullanılmayan, atıl AVM'ler olacak. Bunların büyük çoğunluğu sonunda hastane, otel, okul gibi yerlere dönüştürülecek."

-"1 KİLOMETRE ARALIKLA AVM"-

AVM yatırımcılarının ciroya göre kiraya yanaşmadığını ifade eden Kızıltaş, "Şu anda yaşadığımız en büyük sıkıntı, peş peşe birbirine çok yakın çok sayıda AVM açılması. Bunların hepsi birbirini baltalayarak geliyor" görüşünü aktardı.

Ali Murad Kızıltaş, bazı yabancı markaların mağazalarını kapatarak Türkiye'den çekildiğinin gözlemlendiğini, pek çok AVM'de yakın bir tarihte ciddi çıkışlar olacağını savundu.

Yeni AVM'lerin açılmasıyla eskilerinin de yenisini emsal gösterip kiraları artırmak istediklerini belirten Kızıltaş, "AVM sahipleri, kiralarını alıp içerdekiler ne olursa olsun yaklaşımı içindeler" dedi.

Son yıllarda İstanbul Büyükdere Caddesinde çoğalan ve yapımı süren AVM'lere dikkat çeken Kızıltaş, "İstanbul'da Büyükdere Caddesinde bir kilometre aralıkla AVM olmaya başladı. AVM'lerin birbirine uzaklıklarının 2-2,5 kilometre olduğu Ankara'da, bazı yerlerde bu mesafe 200 metreye kadar düşüyor" diye konuştu.

AVM'ler bu kadar artarken, sabit tüketicinin gelirinin aynı oranda artmadığına işaret eden Kızıltaş, "O zaman pastalar giderek daha ufak dilimlere bölünüyor. Bunu kaldıracak perakende şirketi de yok. Kimsenin kar marjı bu kadar açık değil" görüşünü aktardı.

-"YATIRIMCILARLA PERAKENDECİLER FORMÜL ÜRETMELİ"-

Coton Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yılmaz ise aslında Türkiye'de kişi başına düşen AVM metre karesinin AB ülkelerinden oldukça geri olduğunu, ancak milli gelir açısından da Türkiye'nin geride olduğunun göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etti.

AVM'lerdeki artışın, marka sahiplerini doğru projeleri seçme konusunda zorladığını, diğer taraftan ise sektöre büyüme imkanı sağladığını belirten Yılmaz, "AVM'lerin kiraları konusunda yatırımcılarla perakende zincirleri birlikte bir kazan-kazan formülü üretmeli, alternatif bulmak zorundalar. Kazan-kazan formülü de, ağırlıklı ciro bazlı kiralarla yapılabilir" diye konuştu.

Arz-talep dengesinin kendi içinde bir yere oturacağını kaydeden Yılmaz, bu arada ayakta kalan AVM'lere karşın bazı AVM'lerin de başarılı olamayacağını söyledi.

Yılmaz, AVM yatırımcılarının doğru kiralamaya imkan verecek bir yaklaşım içinde olmaları gerektiğini belirterek, "Türkiye'de çok fazla mağaza zinciri var. Yerli markalara da birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi gereken özenin gösterilmesi gerekir" diye konuştu.

Mağaza kiralanırken yerli yabancı ayırımı yapıldığı yönündeki eleştirilerle ilgili olarak da Yılmaz, "Zaman zaman bu tarz uygulamalarla karşılaşıyoruz" dedi.

-"HER YERDE OLMALIYIM DENMEMELİ"-

Flo Mağazaları Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyükekşi de her açılan AVM'de her markanın bulunmasının gerekli olmadığını, marka ve mağazaların bu konuda hedef kitlesi ve müşteri kitlesine göre bir karar vermesi gerektiğini söyledi.

Büyükekşi, "Mağaza sahipleri hesabını, kitabını, matematiğini doğru yapıp öngörüsüne ve hedef kitlesine göre doğru seçim yaparsa zarar görmez. Ancak (Her yerde mutlaka olmam lazım) derse, aynı hinterland içinde beş AVM açılıyor ve beşinde de yer almak istiyorsa kötü sonuçlarla karşılaşabilir" diye konuştu.

-İSTANBUL'A 84 TANE DAHA AVM-

Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) verilerine göre, Türkiye'de şu anda 58'i İstanbul'da olmak üzere toplam 179 AVM faaliyet gösteriyor.

Türkiye genelinde inşaatı devam eden toplam AVM sayısı 77 iken, sadece İstanbul'da şu anda 47 AVM'nin inşaatı devam ediyor.

Türkiye'de toplam, 37'si İstanbul'da olmak üzere 90 tane daha AVM yapılması planlanıyor.

İnşaat ve proje halindeki AVM'lerin tamamının 2010 yılına kadar tamamlanması öngörülüyor.

MEDİNE TAŞDELEN