Amerikalı MWH Global şirketi Kanal İstanbul projesine talip!

Başbakan Erdoğan’ın ABD ziyareti, siyasi olduğu kadar ekonomik an­lamda da önemli gelişmeleri berabe­rinde getirdi. Öncelikle Moody’s’ten beklenen not artırımı açıklaması mo­ralleri yükseltirken, ardı sıra Kuzey Irak’ta petrol arama konusundaki iş­birliği ve ABD ile (Serbest Ticaret An­laşması) STA için oluşturulan Yüksek Düzeyli Çalışma Grubu da ziyaretin ekonomik anlamda önemli adımla­rından oldu.

Tabii Başbakan Erdoğan ‘Çılgın Proje’sini de unutmadı ve Amerikan Ticaret Odası’nın verdiği yemekte Türk ve Amerikan iş adamlarına yap­tığı konuşmada 'Kanal İstanbul' pro­jesinin yakın zamanda ihaleye çıka­cağını tekrar duyurdu.

Aslında Başbakan Erdoğan, Ame­rika ziyareti öncesi konuyla ilgili bir görüşme yaptı. Aldığımız bilgiye göre Amerikalı mühendislik şirketi MWH Global’in Türkiye’deki danışmanlarıyla Türkiye’de yaklaşık 10 gün önce bir araya gelen Erdoğan, Kanal İstan­bul’un mühendislik detaylarıyla ilgili de kısa bir görüşme yaptı. Hemen be­lirtelim bu şirketin en önemli özelliği Panama Kanalı’nı inşa etmiş olması. Bundan 100 yıl kadar önce 1914’te devreye giren Panama Kanalı bilindi­ği gibi dünyanın en önemli mühen­dislik harikalarından biri. O dönem ve her dönem dünya çapında en çok ses getiren proje olarak anılıyor.

Başbakan Erdoğan’ın ortaya koy­duğu Kanal İstanbul projesinin mü­hendislik altyapısına talip olan MWH Global, deniz inşası ve dev kanallar konusunda dünyanın sayılı şirketle­rinden biri. Panama Kanalı’nın inşası grubun en prestijli işi. Şirket, dünya genelinde 35 ülkede atık su, enerji ve mühendislik hizmetleri konusunda faaliyet yürütüyor.

Panama’nın gelirlerinin yüzde 60’ı kanaldan

1914 yılında inşası tamamlanan Panama Kanalı Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan bir su yolu. Panama Devleti’nin gelirlerinin yüzde 60’ını sağlayan bu kanaldan yılda 14 bin civarında yük gemisi geçiyor.

 Mühendislik anlamda kilit sistemiyle öne çıkan bu kanal, Okyanus ötesi sefer yapan büyük gemiler için çok önemli. Kanalın çalışma tarzı da ilginç. Yük gemileri, içi su ile doldurulan üç havuzda aşamalı olarak deniz seviyesinden otuz metre yükseltilerek dağların arasındaki bir göle çıkarılıyor. Bu küçük gölde kendi makine güçleriyle ilerleyen gemiler, üç ayrı havuzdan geçerek diğer okyanusa varıyor.

MWH Global, Türkiye'de bir yıldır belediyelere ve atıksu yönetimine dönük projeler geliştiriyo HES’lerle ilgili mühendislik çalışmaları yapıyor. Kanal İstanbul projesiyle de ya­kından ilgilenen şirket, Türkiye’ye yaklaşık bir yıl önce giriş yaptı. Tür­kiye ofisini 2012’de kuran MWH Glo­bal, bir yıllık süreçte daha çok Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile çalışmalar yürütüyor. Özellikle belediyelere de içme suyu ve atık su yönetimi konu­sunda destek veriyor. Hatta Erzurum belediyesiyle atık su yönetimi konu­sunda işbirliği anlaşması yapan MWH Global, enerji alanında da HES’lerle ilgili mühendislik projeleri üretiyor.

2012 yılını 2 milyar dolarlık bir ci­ro ile kapatan şirketin şu dönem odaklandığı en önemli proje, Panama Kanalı’nın genişletme çalışması. İnşa edildikten 100 yıl sonra, bu defa 4 milyar dolar bütçeyle genişletme ça­lışmalarının başladığı Panama Kanalı MWH Global tarafından yürütülüyor.

8 bin çalışanlı şirkette bir Türk mühendis de var. Yedi yıl önce şir­kette çalışmaya başlayan ve Du­bai’deki projelerde görev üstlenen Murat Sarıoğlu, şirketteki tek Türk mühendis. MWH Global, Türkiye ofi­sini kendisine emanet etmiş. MWH Global Türkiye Operasyon Direktörü Murat Sarıoğlu’na Kanal İstanbul pro­jesi ihalesine yönelik çalışmalarını so­ruyoruz. Açılacak ihalede yer almak istediklerini belirten Sarıoğlu, “Tabii, bu tamamen ihale koşullarını bağlı. Fakat açık söylemek gerekirse, biz de projeyle yakından ilgileniyoruz. Gü­zergah belli olmadığı için yorumla­mak zor. Fakat çok büyük proje ve kim altına girerse girsin riskli bir pro­je. Yapımı, inşaatı ve mühendislik de­tayları açısından zorluklan olan bir iş. İyi düşünmek gerekiyor” diyor.

GÜZERGAHA RANT ENGELİ

Projenin bugün başlansa 2023 yı­lına rahatlıkla yetişeceğini kaydeden Murat Sarıoğlu ile Kanal İstanbul için nasıl bir mühendislik projesi üretile­bileceğini konuştuk. Proje için ciddi bir fizibilite çalışması gerektiğini be­lirten Sarıoğlu, Panama Kanalı inşa­sındaki detayları anlatıyor:

“Panama Kanalı’nın sadece geniş­letme çalışması için açılan ihalede Pa­nama Hükümeti, konsorsiyumlardan mühendislik şirketlerini belirlemele­rini de istedi. Kanal İstanbul’da nasıl bir ihale süreci yaşanacak gelecek günlerde göreceğiz. Fakat unutulma­ması gereken bir şey var o da bu işte en önemli ayak mühendislik.” Sarı- oğlu, dünyadaki sayılı mühendislik harikalarından biri olacak bu projede mühendislik etütlere verilen önemin projenin başarısını da göstereceğini belirtiyor. Şirketin Panama Kanalı nda yaşa­dığı deneyimlerden yola çıkarak Ka­nal İstanbul’daki olası teknik detayla  konuştuğumuz Sanoğlu, projeyle il­gili en önemli gündem maddesinin güzergah olduğunu söylüyor.

Güzergahın hükümet tarafından rantın engellenmek istenmesi nede­niyle açıklanmadığını kaydeden Sarıoğlu, fakat ortalama 45-50 km uzun­luğunda olması beklenen güzergahın ardından en önemli ilk adımın etüd çalışması olduğunu anlatıyor. Ardından en önemli maliyet kaemini kamulaştırma konusunun oluşturduğunu belirten Sarıoğlu, hü­kümetin bu anlamda güzergahı da kamu arazilerine göre belirleyebile­ceğini söylüyor. Bir diğer konu ise kazı çalışmaları. Maliyetin en önemli ayaklarından birinin kazı çalışmaları olduğunu anlatan Sarıoğlu, inşa ça­lışmalarının ıslak veya kuru zemin çalışmalarına göre değişeceğini de anlatıyor.

Ekonomist