Anadolu, mermeri inşaat dünyasına armağan etti!
Anadolunun dünyaya armağanı olan, tarih boyunca kurulan her uygarlık döneminde en sık kullanılan malzeme olan mermer, antik mimarinin de yapı taşlarını oluşturuyor
Dünyanın en zengin doğal taş oluşumlarının bulunduğu Alp kuşağında yer
alan Türkiye, çok çeşitli ve büyük miktarda mermer rezervine sahip. Türkiye,
gelişmekte olan sanayi ve üretimde kullandığı teknolojiyle dünyanın en önemli
doğal taş üreticileri arasında yer alıyor. Antik dünyanın unutulmaz kentlerinin
her köşesinde, binlerce yıla meydan okuyan mermerin izlerini bulmak mümkün. Bu
önemli tarihsel gelenek, Türk mermer üreticilerini geleceğe taşıyor. Anadolunun
birçok yerinde bulunan mermer yataklarının binlerce yıldır işlendiği biliniyor.
Doğada bulunma sayısının diğer malzemelere göre fazla, taşıyıcı gücünün
çok olması nedeniyle ağır hava koşullarına uzun süre dayanan mermer, dış
görünüşüyle insanları geçmiş yıllardan beri cezbediyor. Mermeri tercih eden
toplumların başında gelen Frigyalıların ardından, Romalılar mermercilikle en
görkemli yıllarını yaşadı.
"ÇAĞLARA IŞIK TUTAN HEYKELLERDE MERMER KULLANILDI"
Mermer dayanıklılığı, zarafeti ve potansiyel zenginliğiyle asırlardan
beri insanoğlunun vazgeçilmez sanat eseri malzemesi ve yapı elemanlarını
oluşturuyor. Hititler, Eski Mısırlılar, Frigyalılar, Mezopotamya medeniyetleri,
Persler, Lidyalılar, Eski Yunanlar, Romalılar, Selçuklular, Osmanlılar ve diğer
birçok uygarlık, bugüne kadar gelen ve çağlarına ışık tutan heykellerinde ve
yapılarında mermer kullandı.
Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makineleri Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu
Başkanı Selehattin Onur, AA muhabirine yaptığı açıklamada, insanoğlunun taş ile
tanışmasının var olması ile birlikte başladığını söyledi.
İnsanlık tarihinin uzunca bir bölümünü kapsayan ilksel evrenin taş devri
olarak anıldığını hatırlatan Onur, şöyle devam etti:
"İnsanoğlunun yaşamını sürdürmesinde önemli rol oynayan savunma ve
avlanmada kullandığı basit el aletleri ve gelişmesinde çok önemli bir buluş
olarak kabul edilen tekerlek de taş kullanılarak yapılmıştır. Arkeolojik bulgular
sonrası taş devri, yontma ve cilalı devirler olarak tarih sayfalarında yerini
almıştır. İnsanoğlunun taşla beraberliği daha sonra da devam etmiştir. Geçmişten
bizlere insanlık mirası olarak nitelendirilen hayranlık uyandırıcı pek çok sanat
eseri kalmıştır. Günümüze gelindiğinde bilim, sanayi, ticaret ve ileri iletişim
teknikleri ile özellikle de gelişmiş bilgisayar teknolojilerinin her konuda
olduğu gibi taş sektörü üzerinde de açık bir şekilde etkileri görülmektedir."
Günümüzde mermer ve doğal taş kavramının ticari tanımla öne çıktığını
belirten Onur, ekonomik olarak kabul edilebilen boyutlarda blok üretimine uygun,
kesildiğinde düzgün kenar ve köşe verebilen, iyi cila alabilen her türden doğal
taşın mermer olarak adlandırıldığını vurguladı.
"DOĞAL TAŞ REZERVİMİZ BEŞ MİLYAR METREKÜP"
Bu açıdan bakıldığında Türkiyenin karmaşık jeolojik yapısı nedeniyle taş
cinsi zengin bir ülke olduğuna işaret eden Onur, şunları söyledi:
"Ülkemizde büyük bir çoğunluğu dünya taş literatürüne girmiş 250
dolayında değerli mermer çeşidi bulunmaktadır. Ülkemiz sektör olarak, pek çok
yönü ile dünyanın önde gelen ülkelerindendir. Doğal taş rezervimiz beş milyar
metreküp dolayındadır. Bugün bu rezervler üzerinde her ölçekte sektör mensubumuz
emek sarf ederek üretim yapmaktadır."
Türkiye coğrafyası üzerinde bin 200 civarında mermer ocağı ve değişik
ölçekte bin 500 fabrika, 7 bin 500 atölyenin faaliyet gösterdiğini ifade eden
Onur, bu iş yerlerinin yaklaşık 250 bin dolayında çalışan istihdam ettiğini
bildirdi.
Onur, dünyada ilk 10 ülkenin mermer üretimi ve sağladığı değerin yüzde
97lik bölümünü karşılayıp, paylaştığına işaret ederek, şöyle konuştu:
"Ülkemiz kalabalık nüfusları sebebiyle Çin ve Hindistandan sonra
İtalya, İspanya, İran, Brezilya, Mısır ile yarışmaktadır. Ülkemiz bu yarışta
üretimde yüzde 10-12, değerde yüzde 10-15 civarında pay sahibidir. Ürün
sunduğumuz ABD ve Çin ile İtalya, İspanya, Brezilya, Kuzey Afrika kuşağı, Arap
ülkeleri ve Avrupa ülkelerinin tamamına mermer ve doğal taş ihracatı
yapılmaktadır. Ayrıca, İstanbul Maden İhracatçı ve Ege Maden İhracatçı
Birliklerimiz ciddi pazar araştırmaları yapmaktadır. 145 ülke hedef pazar olarak
ihracatçı birliklerimiz tarafından mercek altına alınmıştır. Makine ekipmanı ve
sarf malzemelerinde, üretim ve altyapı itibarıyla makine sanayimiz önemli bir
atılım içerisindedir. Makine üreticilerimiz birçok konuda rakiplerini geride
bırakmış, mermer ve doğal taş sektörünün başarılı gelişiminde önemli ölçüde söz
sahibi olmuştur."
"ROMAYI ROMA YAPAN ANADOLUDUR"
Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim
Üyesi ve 3 bin yıllık mermer kenti Stratonikeia Antik Kentinde yürütülen kazı
çalışmalarının başkanı Doç. Dr. Bilal Söğüt ise antik dönem boyunca mermerin çok
önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.
Mermerin en zengin şekilde kullanımının, bu doğal taşın en kolay elde
edildiği dönemlerle ilişkili olduğuna dikkati çeken Söğüt, "Bunun için kentin
kurulduğu yerin yakınında bir mermer ocağının bulunması çok önemli. Stratonikeia
Antik Kenti bu açıdan çok şanslı. Çünkü kendisinin mermer ocakları var. Yapıların
tamamı mermer ve bir defa kullandıkları mermeri ikinci defa kullanmıyorlar. Bazı
antik kentlerde mermerler dışarıdan getiriliyor. Öyle olduğu zaman mermeri birkaç
defa kullanmak zorunda kalıyorlar. Anadolu, bu açıdan çok zengin" dedi.
Mermer eserlerin daha önceleri taslak halinde ve bazıların da bitmiş
olarak ırmaklar ve sular yoluyla denizlere, daha sonra da ülkelere taşındığını
dile getiren Söğüt, şunları kaydetti:
"Romayı eser anlamında Roma yapan Anadoludur. Çünkü Roma için iki ülke
önemlidir. Biri İspanya, diğeri Anadolu... Anadolu, mermeri ve mermer
sanatçılarıyla ünlüdür. İspanyadaki tarımsal zenginliğin ötesinde pek çok
yapının ustası Anadoludan gitmiştir. Mermer dayanıklılığının yanı sıra görsel
güzelliği ve sağlamlığı ile binlerce yıldır ilgi odağı olmuştur. Mermerin
kullanımı kentlerin ve yaşanılan alanların zenginliği ile de doğrudan
ilişkilidir. Stratonikeia Antik Kentinde sur duvarları bile mermerden yapılmış.
Çoğu antik kentte böyle bir şey yok. Ama burada sur duvarlarında kullanılan
taşlar bile mermerden."
AA