Anadolu'daki konut projeleri niye bankalar tarafından kredilendirilmiyor?

Sektörde inşaatı yapan ile bunun finansmanını sağlayanın farklı olması, en sağlıklı olanıdır ama ülkemizde bu sadece çok büyük inşaat firmaları yada arkasında devlet garantisi olan projeler için geçerli. Çoğu müteahhit firma hem inşaatı yapıyor hem de bu projelerden gayrimenkul alan alıcıları finanse ediyor.

Türkiye' de inşaat firmalarının yaptığı projelerin sadece %20' sine bankalar tarafından finansman desteği sağlanıp, buradan konut alanlara kredi imkânı sunuluyor. Bu bize neyi gösteriyor? Aslında nereden baktığımıza bağlı...Ülkemizde inşaat firmlarının işinin ne kadar zor olduğunu ya da bu işi yapan ne kadar az profesyonel firmalar olduğunu gösteriyor.

Peki bankalar niye projelerdeki satışlarda kredi imkânı sunamıyor ?

Aslında bunun birçok yanıtı var ancak bunlardan en önemlisi mevcut "Tüketici Yasası". Yasanın bankaların aleyhine o kadar yaptırımları var ki buna bankaların cesaret etmesi oldukça zor.

Peki bankaların işini zorlaştıran maddeler neler?

1. Kullandırdığı kredi kadar müşteriye sorumlu. Yani yasa, müteahhit ev bitmeden ortadan yok olursa bankanın yakasına yapışma ve hesap sorma hakkını müşteriye veriyor. Ancak bankalar bu madde varken tamamen uzak olduğu, anlamadığı, sadece fianansman sağladığı projede riske, bildiği, bilançosu sağlam, istihbaratı iyi, referansları olan firmaların projelerine girip logolarını koyup kredi imkânı sağlıyorlar.

2. Ayıptan sorumluluk. Yani yasaya göre, müteahhit inşaatı yapıyor, evi tamamlayıp alıcıya teslim ediyor ancak eğer evin su tesisatında, elektirik tesisatında ya da atık su kanalında bir sorun çıkarsa veya daha görünen bir örnek vermek gerekirse, belirtilen fayanslar kullanılmamışsa yasa diyor ki; inşaat firması kadar banka da sorumludur. Bir başka ifade ile bankaya hesap sorma hakkını alıcıya veriyor. Bunu banka bilmeli diyor...

Bence en güzel çözüm; bukadar risk varken bankalar bir inşaat firması kursun; hem inşaatı yapsın hem de krediyi kullandırsın.

Tüketici yasasında yer alan yukarıdaki iki madde yüzünden maalesef inşaat sektöründe hem alıcıları hem de müteahhit firmalarını rahatlacak finansal çözümler sağlanamıyor, sağlanamayıncada piyasa daralıyor ve inşaat firmaları hem inşaatın riskini hem de alıcıların ödeme riskini üzerlerinde taşıyor.

Bu sektörde kaç firma bu kriterlere giriyor sorusunun yanıtı ise vermek hiç zor olmayacak. Çünkü ; Anadolu' da o kadar inşaat firması var ki...Daha bankaların projelerde makketten kredi imkânı sağladığından habersiz. Hâlâ mortgage nedir? Bankalar alıcılara ne kadar farklı ödeme imkânı sunuyor? bunların hepsinden habersizler. Yıllar önce olduğu gibi, inşşata başlıyor ve 24 ay kendi özkaynakları ile inşaatı yapıp bitirdikten sonra ancak satıyorlar.

Sektörede sac ayağı inşaat firmaları ( inşaatı yapar ), Alıcılar ( yapılan bu konutlardan alanlar ) ve son olarak bu alım satıma aracı olan finans kurumlarından ( hem alıcının hem de satıcının işlerini kolaylaştırır ) oluşuyor. Bu ayaklardan biri eksik olduğu zaman ise her zaman devrilme riski gündem de oluyor.

Umarım 2008 yılında Avrupa' dakinden bile ağır olan bu yasanın bazı maddeleri tekrar gözden geçirilir ve inşaat sektörünün olmazsa olmazlarından olan finans ayağı sağlam olarak sektörde tam anlamıyla yerini alır.

Saygı ve sevgilerimle,

Barış Yılmazkaya