Antarktika'da Çevre Koruma Protokolü'nün Uygulanmasına Dair Yönetmelik yayımlandı!

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Antarktika'da Çevre Koruma Protokolü'nün Uygulanmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanıp, yürürlüğe girdi. 

Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; Yönetmelik kapsamında Antarktika Andlaşma Bölgesindeki Türkiye Cumhuriyeti faaliyetlerinin, 2017 yılında kabul edilen Antarktika Andlaşması Çevre Koruma Protokolü ile belirtilen şartlara uygun yürütülmesine ilişkin usul ve esasları yeniden belirlendi.

Bilimsel, resmi veya lojistik faaliyetler gerçekleşmek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti tarafından Antarktika Andlaşma Bölgesine giriş yapmasına izin verilen faaliyet sahipleri ile bu kişiler tarafından çevrenin korunması için hayata geçirilecek faaliyetlerle ilgili görev ve sorumlulukları kapsayan yönetmelikle belirlenen kriterler kapsamında Antarktika'da bilimsel çalışma yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilere, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından izin verilecek.

Bu kapsamda maden ve paleontolojik buluntuların bilimsel faaliyet için Antarktika Andlaşma Bölgesi'nden çıkarılması, Antarktika flora-faunası ile mikroorganizmalardan örnekleme yapılıp, bu örneğin Antarktika Andlaşma Bölgesi dışına çıkarılması, yerel bitki ve hayvan türlerinin habitatları veya popülasyonuna müdahale edilmesi, yerel olmayan bitki hayvan veya mikroorganizmaların bilimsel amaçlar dahilinde Antarktika Andlaşma Bölgesine sokulması, pestisitler, poliklorlu bifeniller, ambalaj malzemesi olarak kullanılan polistiren kürecikler veya dolgu malzemesi cipsler, steril olmayan topraklar ile Antarktika çevresi için zararlı olabileceği öngörülen diğer madde ve preparatların Antarktika Andlaşma Bölgesine sokulması, bilimsel üs, bilimsel araştırma kampı gibi yapıların inşası, onarımı veya sökümü gibi işlemlerde çalışılması için faaliyet sahibi tarafından izin alınması şartı aranıyor.

Bakanlık, Antarktika Andlaşma Bölgesi'nde düzenlenecek faaliyetlerin Antarktika çevresi üzerinde olumsuz etkileri olması veya tehdit oluşturması halinde faaliyetle ilgili izni askıya alınabilecek veya iptal edilebilecek.

Gerekli izinleri alarak Antarktika Andlaşma Bölgesi'ne giden faaliyet sahipleri, gerçekleşen çalışmaları konu alan ve Bakanlık web sayfasında ilan edilen format çerçevesinde hazırlanacak bilgilendirme raporunu, sefer bitiminden sonraki bir ay içinde Bakanlığa sunmak zorunda olacak.

Verilen izinler kapsamında çalışma yapmayan, yönetmeliğin öngördüğü görev veya yasakları ihlal ettiği tespit edilen faaliyet sahiplerine ise 10 yıl süre ile Antarktika’ya gidişi yasaklanacak.

Antarktika'da düzenlenen planlanan her proje, bir faaliyet olarak ele alınacak ve tüm faaliyetler için seferden önce ÇED raporu hazırlanıp, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulacak.

Bakanlıkça uygun bulunan kapsamlı ÇED raporu taslağı, Antarktika Andlaşması Danışma Toplantısı'ndan en az 120 gün önce taraf ülkelerin ve Komitenin görüşlerine iletilecek ve kapsamlı ÇED raporları halkın erişimine ve taraf ülkelerin görüşüne açılacak.

Kapsamlı ÇED raporuna konu olan faaliyetin etkisinin değerlendirilmesi ve doğrulanması için temel çevresel göstergeler, faaliyet sahibi tarafından uygun şekilde izlenecek. İzleme sonuçları, faaliyet sahibince Bakanlığa yıllık olarak en geç ağustos ayı sonuna kadar raporlanacak.

İzleme çalışmaları sonucunda, faaliyetin çevresel etki değerlendirmesinde yer alan esaslara uygun olmadığının belirlenmesi halinde, olumsuz etkilerin en aza indirilmesi faaliyet sahibi tarafından sağlanacak. Gerekli olduğu hallerde, faaliyet, Bakanlık tarafından askıya alınabilecek, değiştirilebilecek veya iptal edilebilecek. Bakanlık, gerekli görmesi halinde yeni bir kapsamlı ÇED raporu hazırlanmasını da isteyebilecek. Alanın eski haline getirilmesi de faaliyet sahibi tarafından sağlanacak.

- Antarktika’da Bilimsel Üs Kurulması Projesi

Cumhurbaşkanlığı tarafından gerçekleşen "Antarktika’da Bilimsel Üs Kurulması Projesi" kapsamında kurulacak bilimsel üssün faaliyetlerinde çevrenin korunması da bu yönetmelik hükümleri kapsamında sağlanacak.

Antarktika'da bu üssün kurulmasıyla kıtada üssü bulunan ABD, İngiltere, Rusya başta olmak üzere 29 ülkenin arasına Türkiye de katılacak.

Diğer taraftan yönetmelikle Türkiye'nin Antarktika'da oy hakkına sahip olabilmesi için önemli kriterlerden biri olan Antarktika Çevre Koruma Protokolü'ne uyum sağlanması şartı da gerçekleştirilmiş ve Türkiye'nin Antarktika'daki varlığı açısından önemli bir adım atıldı.