AVM’ler için tehlike çanları mı çalıyor?
Online alışverişin artmasıyla birlikte Amerika'da alışveriş merkezleri hayalete döndü. Türkiye 2016 yılının ilk çeyreğinde Avrupa'da AVM alanını en çok artıran ülke olurken önümüzdeki yıllarda online alışverişin ivme kazanmasıyla AVM'lerin ne olacağı merak ediliyor.
Amerika’da alışveriş merkezleri birer birer kapanıyor. Online alışverişin artmasıyla birlikte sadece 2017 sene sonuna kadar 6 bin 400 mağazanın ülke çapında kapanması bekleniyor. Ülkede mağazaların kapanmasından dolayı AVM’lere de birer birer kilit vurulurken Macy’s, Sears, JCPenney ve Abercrombie & Fitch gibi devlerde şubelerini kapatıyor.
AVM’lerde ise deyim yerindeyse ölüm sessizliği hakim
Cushman&Wakefield’ın raporuna göre 2010 yılından 2013 yılına kadar yüzde 50 düştü.
Kapandıktan iki yıl sonra Chicago’daki Lincoln alışveriş merkezi.
Chigago’da başka bir terk edilmiş AVM
Peki ya Türkiye’de AVM’lerin durumu ne?
CHP Genel Başkan Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak tarafından hazırlanan raporda, alışveriş merkezlerinin metrekare başına kira ortalamasının 29 dolar iken, İstanbul’da bu rakamın 43 dolara kadar yükseldiği belirtildi.
KİRALAR ÇOK YÜKSEK
50 metrekarelik bir dükkanın kirasının 2 bin doların üzerine çıktığı belirtilen raporda, “Bu kiraların karşılanması olanaksız olduğu gibi, ülke genelinde AVM sektörünün daralmaya gittiği, kiralanabilir alanlardaki boşluğun da hızla arttığı görülüyor” denildi. AVM sayısı açısından Avrupa’nın birinci ülkesi konumuna gelen Türkiye’nin son dönemde bu konuda baş aşağıya gittiği vurgulanan raporda “Çok sayıda AVM, dükkânlara talep olmaması, kredi geri ödemelerindeki aksaklıklar gibi nedenlerle kapanmaya başladı ve bunun en büyük mağduru da işyeri sahipleri ile çalışanlar” denildi.
Toprak raporunda şu görüşlere yer verdi:
AVM ÇÖPLÜĞÜ OLURUZ
“Ankara’da kapanan 8 AVM’nin yatırım değeri milyarlarca liraya ulaştı. Ankara’daki bu durumun diğer şehirler için de örnek alınıp, önlem alınması talep ediliyor. Yakında Türkiye’nin ABD gibi AVM çöplüğüne dönmesi ihtimali karşısında, hükümet girişimde bulunmalı. ABD’de yılbaşından bu yana kapanan AVM sayısı 400’e ulaştı. Bu gelişme Kanada ve Avustralya’ya da sıçramış durumda. AVM modası hızla kayboluyor. Türkiye’de ise hükümetin yanlış ekonomi ve yatırım politikaları ile dünyadaki bu trendin aksine AVM inşaatlarına hız verilmiş durumda.”
KAYNAKLARIN TOPRAĞA GÖMÜLMESİ ÖNLENSİN
Erdoğan Toprak’ın hazırladığı raporda, hükümetin AVM politikasını bir kez daha gözden geçirmesi ve bu konuda bir yasal düzenlemeye gidilmesi gerektiği belirtildi. Raporda, “Yer seçimi, gelişim alanları, lokasyonu en az 10 yıllık bir süreç için doğru olarak planlanmamış AVM’lere proje ve imar onayı verilmemeli. Böylece zararın neresinden dönülse kârdır anlayışıyla, kaynakların toprağa gömülmesinin önüne geçilir” denildi.
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel
AVM’DE DOLULUKTA AZALMA İSTER İSTEMEZ KAÇINILMAZ HALE GELİYOR
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel Sözcü‘ye yaptığı açıklamada “Türkiye’deki metrekare artışını bir yere koyalım. Dolulukla alakalı bir araştırmamız yok. Bizim elimizde BMD’nin dört ay önce üyeleri arasında yapmış olduğu bir araştırmada ortalama her AVM’de 10 civarında boş mağaza tespit ettik. Bazı AVM’lerde bu yüzde 100 dolulukta olan AVM’ler de var. 20 mağaza 30 mağaza boşalmış olan AVM’ler de var. Yeni açılan yüzde 30-40 ila açılan AVM’ler de var. Şehrin en güzel yerinde en fazla müşteri çeken AVM’lerdeyseniz. 90 95 doğaldır. İkinci üçüncü planda kalan bir AVM iseniz. İster istemez. Boşalmalar özellikle dövizle ilgili kiralamalarla ekonomide bir daralma olması durumunda bir boşalmalar kaçınılmaz hale geliyor.” diye konuştu.
YENİ KUŞAKLAR ÇOK DAHA DİJİTALLER
İnsanların alışveriş alışkanlıklarının değiştiğini belirten Öncel” E-ticaretin buna olumsuz katkısı ne olur dersek bu dünyadaki önemli bir dalga insanları alışveriş alışkanlıkları değişiklik arz ediyor. Bu dijital devrimle beraber yeni kuşaklar x,y,z diyorlar artık. Yeni kuşaklar çok daha dijitaller. Gidiyim mağazayı gezeyim demiyor. Bu ister istemez bizim geleneksel mağazacılığımıza hem katkı verecek hem olumsuzluklar yaratacak diye düşünüyorum. Olumlu yönü internette görüp mağazada dokunarak alma. Yine de şu anda bizim e-ticaret siteleriyle yaptığımız işlerde ne kadar çok kampanya indirim siteleriyle yapsak mağazalardaki satışlardaki kıpırdanmaları görüyoruz. Bu mağazalarda mağaza cirolarından pay almaya başlıyor. Bu ürünü farklılaştırarak müşteriyi alışveriş deneyimini yaşatmayı daha cazip kılarak aşılabilir gibi geliyor. Etkinliklerle aşılabilir gibi geliyor.” diye konuştu.