Avrupa Parlamentosu’ndan Airbnb yasası: Sınırlama geliyor!
Kısa zamanlı konut kiralamak için kullanılan uygulamalarla ilgili çok konuşulacak bir karar alındı. Paylaşılan detaylara göre Avrupa Parlamentosu, Airbnb gibi internet üzerinden kısa süreli konut kiralayan uygulamalara sınırlama getiren bir yasal düzenlemeyi kabul etti
Kısa zamanlı konut kiralamak için kullanılan uygulamalarla ilgili çok tartışılacak bir karar alındı. BBC'den Yusuf Özkan imzalı habere göre Avrupa Parlamentosu, Airbnb'ye sınırlama getirdi. Kabul edilmiş olan söz konusu yasal düzenleme “tüketicileri sahte kısa vadeli kiralama tekliflerinden korurken, uzun vadeli kiralamaların azalması nedeniyle konut sektörü üzerinde oluşan baskıyı da azaltmayı” hedefliyor.
Paylaşılan detaylara göre “Sorumlu ve şeffaf bir kısa süreli kiralama sektörü için yeni kurallar” kapsayan yasa önerisi, Perşembe günü Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda masaya yatırıldı. Yeni yasa, 14’e karşı 493 oyla kabul edilirken 33 milletvekili de çekimser kaldı.
ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ARTIŞ GÖSTERDİ
Avrupa Parlamentosu'nun hazırladığı düzenlemeye göre, Airbnb, Booking, Expedia ve TripAdvisor gibi çevrimiçi platformların yaygınlaşmasıyla beraber Avrupa Birliği (AB) genelinde kısa zamanlı konaklama kiralama hizmetlerinin hacmi de önemli ölçüde artış gösterdi.
Ayrıca çevrimiçi kısa süreli kiralamalar, Avrupa Birliği'ndeki toplam turistik konaklamanın yüzde 25’lik kısmına ulaştı. Yani bir başka deyişle, her dört turistik amaçlı konaklamadan bir tanesi kısa süreli kiralama yoluyla gerçekleştiriliyor.
Yapılan bu kiralamalar konut sahipleri, turistler ve bazı işletmeler için fayda sağlasa da özellikle son dönemlerde sık sık gündeme gelen konut piyasası için sıkıntılara neden olmaya başladı.
Kısa zamanlı kiralamayla ilgili uygun kuralların bulunmaması sebebiyle yüksek konut fiyatları, daimi sakinlerin yerinden edilmesi, aşırı turizm ve haksız rekabet gibi sorunların artmış göstermesine sebep oldu. Bu sebeple pek çok turistik Avrupa şehri, Airbnb gibi uygulamalara karşı katı kurallar getiriyor.
Hollanda’nın başkenti Amsterdam ve Fransa’nın başkenti Paris’te de konutların tatil için kira zamanlı kiralamalarına kısıtlama getirilmişti. Ciddi bir konut sıkıntısı yaşayan Hollanda’da, yaklaşık olarak 7 bin ev Airbnb üzerinden kısa zamanlı kiralanıyor.
Bu sebeple de Hollanda’daki konut sahiplerinin, konutların kısa zamanlı kiralaması senede en fazla 30 günle sınırlandırılmıştı.
İspanya Barcelona'da da çevrimiçi kısa süreli kiralama uygulamalarına yasak getirildi. Avrupa Birliği üyesi 23 ülke, 2022 yılında kısa vadeli çevrimiçi kiralama uygulamaları için yeni kurallar getirmişti. Diğer ülkelerde de söz konusu bu konuda yasal düzenleme hazırlığı sürüyor.
Parlamento, hem kısa vadeli kiralamadan doğmuş olan sorunları önlemek hem de farklı yerel kuralların iç pazarda yaratmış olduğu parçalanmayı ortadan kaldırmak amacıyla Avrupa genelinde bu düzenlemeyi de gündeme getirdi.
YENİ YASADA NELER VAR?
Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilmiş olan bu yeni yasa, Avrupa Birliği genelinde kısa zamanlı kiralamaları kısıtlamak amacıyla getirilmiş olan kuralları, tek elden daha uygulanabilir duruma getirmeyi planlıyor.
Kaliteli verilerin daha iyi bazı yaptırımlara ve daha az yasa dışı kiralamaya sebep olmasını sağlayacağı bildirilen bu düzenleme, şu önlemleri kapsıyor:
BASİT KAYIT PROSEDÜRÜ
Kısa zamanlı kiralama hizmetlerini kolaylaştırmış olan çevrimiçi platformlar, faaliyet göstermiş oldukları bölgelerde, listelerindeki mülkler için uygulanmış olan kayıt prosedürleri ve veri paylaşımına ilişkin yükümlülüklere de uymak zorunda olacak.
Basit bir çevrimiçi kayıt prosedürü ile, ilgili makamların konut sahibini ve birimlerini tanımlamasına ve bilgilerini doğrulamasına imkan sağlanmış olacak.
GÜVENLİ KİRALAMA HİZMETLERİ
Kısa zamanlı kiralama hizmeti veren siteler, konut sahipleri tarafından sağlanmış olan bilgilerin güvenilir ve eksiksiz şekilde olmasını, kayıt numarasının da açıkça görülebilmesini sağlaması gerekecek. Söz konusu bu yasa kapsamında ilgili makamlar, kayıt numaralarını da askıya alabilecek, çevrimiçi platformlardan yasa dışı listelemelerin kaldırmasını talep edebilecek.
Ayrıca yetkili makamlarla uyumlu çalışmayan platformlara ya da sistem sağlayıcılarına da ceza verilebilecek.
SAĞLIKLI VERİ PAYLAŞIMI
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin, kısa zamanlı kiralama sitelerine kayıtlı konut sahibi faaliyetlerine ilişkin verilere düzenli bir biçimde ulaşabilmesi için tek bir dijital giriş noktası oluşturulmuş olacak. Söz konusu konutun kiralanmış olduğu gece ve konaklayan kişi sayısı, kayıt numarası, adres gibi bazı verilerin toplanması; yetkililerin konut sahibi kayıt süreçlerine uyumu ve ulusal yetkililerin kısa zamanlı konaklama kiralama sektöründe uygun politikaları uygulamasına imkan sağlayacak.
"İLK KEZ KURALLAR NETLEŞİYOR"
Söz konusu bu yasa önerisini hazırlayan Hollandalı Yeşil Sol Parti Milletvekili Kim Van Sparrentak, Avrupa şehirlerinde yasa dışı kısa zamanlı tatil amaçlı kiralamalarda artış yaşandığını belirterek, bunun Avrupa'daki şehirlerde yaşamı daha da zorlaştırdığını söyledi.
Hollandalı Yeşil Sol Parti Milletvekili Kim Van Sparrentak’a göre bu yeni yasa, yasa dışı kiralamaları ortadan kaldıracak. Düzenli veri paylaşımları ile spekülasyonlar önlenecek. Yerel yetkililerin, uygun fiyatlı evlere erişimi güvence altına alıp son dönemlerde gündemden düşmeyen konut kriziyle de mücadele etmesine katkı verecek.
Airbnb'nin Avrupa Birliği politikaları sorumlusu Georgina Browes da, AFP’ye konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, “İlk defa yolun kuralları netlik kazanıyor. Yaşaan bu durum da ev sahiplerine, yetkililere ve ziyaretçilere fayda sağlıyor" diye konuştu.
NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilmiş olan yasa, Avrupa Birliği Komisyonu’nun onayından sonra, Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanacak. Üye ülke parlamentoları tarafından da onaylanacak olan yeni yasa en geç 2 sene içerisinde bütün Avrupa Birliği genelinde yürürlüğe girecek.
TÜRKİYE NASIL BİR ADIM ATTI?
Türkiye de 28 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan “Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik" ile 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren Airbnb ve benzeri günlük konut kiralamaya dair yeni kural ve düzenlemeler getirilmişti.
Söz konusu bu yeni düzenlemeyle 100 günden az süreyi kapsayan konut kiralamaları “Turizm Amaçlı Konut Kiralaması” kapsamına alınmıştı. Bu kapsamdaki konutların kiralanmasıyla ilgili denetim ve yetki Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilmişti. Çok tartışılan bu yeni düzenleme uyarınca kiralanmış olan konutların girişlerine plaket asılması da zorunlu oldu.
Turizm amaçlı kiralanacak olan konut, bir binanın dairesiyse aynı binada bulunan tüm kat maliklerinden oy birliği ile izin alınması gerekli.
Bu izin belgesi olmadan evlerini kiraya verenlere, kiralama gerçekleştirilen her bir konut için 100 bin Türk Lirası idari para cezası verilecek ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün de süre verilecek.
Söz konusu bu süre sonunda izin belgesi almadan kiralama faaliyetlerini devam ettirenlere 500 bin Türk Lirası idari para cezası verilecek.
Yüksek faiz ve artan fiyatlar kaliteli konuta erişimi zorlaştırdı!