Ayasofya için 3,9 ve Topkapı Sarayı için 6,6 milyon TL harcanacak!

İstanbul 2010 Avrupa Kültür  Başkenti Ajansı, kentin 'Avrupa Kültür Başkenti' ilan edildiği 2010 sürecinde  hayata geçirilen 'Kültürel mirasın korunması ve kentsel projeler' alanında  yapılan çalışmalarla İstanbul 'un sahip olduğu kültürel miras potansiyelinin  korunması ve daha iyi algılanabilir konuma getirilmesini amaçladı.

Özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve belediyelerin sunduğu projeler, ajansın 'Kültürel mirasın korunması ve kentsel  projeler'nin büyük bölümünü meydana getirdi. Ajansın faaliyet süresi boyunca bu alanda 470 adet proje başvurusu oldu,  bunlardan 158 adedine 2010 programında yer verildi. Meydan ve sokak  düzenlemeleri, anıtsal yapıların korunmasına yönelik projelerin çizimi ve  uygulamalarıyla ilgili 100 proje (71 uygulama, 29 proje yapımı) gerçekleştirildi.  Bu 100 proje kapsamında 188 adet yapının onarımı, 30 adet yapının proje çizimi,  34 sokak ve meydanda yayalaştırmaya yönelik düzenlemeler, 8 hazirede onarım, 6  adet anıtın aydınlatma projelerinin çizimi, 18 adet sokak ve caddede aydınlatma  çalışması gerçekleştirildi.

Diğer 58 proje kapsamında ise bu alanda bilinçlendirme, envanter, tecrübe artırımı ve yayın gibi konularda çalışmalar yapıldı. Ajansın tüm projeler için tahsis ettiği 325 milyon 513 bin 939 TL 'lik  bütçenin 160 milyon 501 bin 912 TL 'si 'Kültürel mirasın korunması ve kentsel projeler'e ayrıldı. Bu alanda sağlanan bütçenin 125 milyon 684 bin 474 TL 'si  restorasyon, onarım, yapım işleri, 13 milyon 313 bin 710 TL 'si proje tasarım  işleri, 21 milyon 503 bin 728 TL 'si envanter, tecrübe artırımı, eğitim, yayın
 projelerinde kullanıldı.

Aralarında Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı, Süleymaniye Külliyesi ve Darüşşifası, Kılıç Ali Paşa Camisi, Haseki Külliyesi gibi önemli kültürel miras  değerlerinin de yer aldığı çok sayıda tarihi mimari eser, restore edilerek ihya  edildi.

1473 YILLIK MİMARİ HARİKASI AYASOFYA

Dünya mimarlık tarihinin günümüze kadar ayakta kalmış en önemli anıtlarının başında gelen 1473 yıllık mimari harikası Ayasofya, 900 yılı aşkın  süre kilise, 481 yıl cami olarak kullanıldıktan sonra 1935 yılında Atatürk 'ün  isteğiyle müze oldu.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından Ayasofya 'nın ana kubbesinin restorasyonuna verilen destekle tamamlanan çalışmalar sonrasında 17  yıldır içeride bulunan 180 tonluk dev iskele söküldü. 1993 yılından beri süren  Ayasofya ana kubbe mozaiklerinin restorasyon çalışmaları, İstanbul 2010 Avrupa  Kültür Başkenti Ajansının 2009 yılında kuzeydoğu çeyreğinde gerçekleştirdiği  mozaik restorasyonu ve konservasyonuyla tamamlandı. Müzenin kuzeydoğu kubbesinde yer alan ve 160 yıl sonra gün yüzüne  çıkarılan tahminen 700 yaşındaki altı kanatlı melek yüzünün ortaya çıkması,  Ayasofya 'yı yeniden dünya gündeminin üst sıralarına taşıdı.

Ayasofya iç narteks tonoz yüzeylerinde bulunan yaklaşık 600 metrekare mozaik ve mozaik taklidi yüzeylerde konservasyon ve restorasyon gerçekleştirildi.  Mozaikleri Justinianus dönemine tarihlenen iç nartekste uzun yıllar sonra ilk  defa yapılan bu çalışmalar sayesinde dünyada eşi benzeri olmayan mozaiklerin  korunmasına yönelik ciddi bir adım atıldı. çalışmalar kapsamında müzenin iç mekanını aydınlatan kandillikler ve  maksurelerin restorasyonu da yapıldı. Fransız avizeci Marsiye 'den alınan  kandilliklerden yenilenen 70 'i küçük biri büyük kandillik için toplam 3 bin 512  adet cam fanus yenilendi.

Ayasofya 'da Kazasker Mustafa İzzet Efendi 'ye ait 7,5 metre çapındaki 8  hat levhasının restorasyon ve konservasyon çalışmaları da tamamlandı. Yüzeylerinde is ve kir oluşmuş, taşıyıcılarında ve altın varaklarında bozulmalar  meydana gelmiş hat levhaların yüzeyleri temizlendi ve hatların altın varak  yüzeylerinin restorasyonu yapılarak taşıyıcıları takviye edildi. Ayasofya Müzesi kandillikleri ve hat levhalarının restorasyonu,  konservasyonu ve acil onarımının yapılması için 1 milyon 341 bin 273 TL, cephe
 acil onarım işi için 1 milyon 215 bin 75 TL bütçe ayrıldı. Müzenin diğer  projeleri de eklendiğinde bütçesi 3 milyon 990 bin 753 TL oldu.

TOPKAPI SARAYI

İstanbul 'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan, günümüzde yerli ve yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği müzelerin başında  gelen Topkapı Sarayı da zamanın yarattığı tahribattan kaçamadı. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, bu önemli mirasın gelecek  nesillere aktarılması için yapılan koruma çalışmalarına destek verdi. Topkapı Sarayı Müzesi bünyesinde bulunan, dünyanın en zengin  koleksiyonlarından biri olan çin ve Japon porselenlerinin sergilendiği mutfaklar  bölümünde yer alan koleksiyonun bir bölümü, 1999 depreminden sonra kaldırıldı. 1  milyon 871 bin 633 TL 'lik bütçe kapmasında sürdürülmekte olan çalışmalarla  Topkapı Sarayı Müzesi mutfaklar bölümünün restorasyonu ve deprem performansının  değerlendirilerek bu kültürel mirasın olası bir depreme karşı güçlendirilmesi,  çin ve Japon porselenlerinin çağdaş tekniklerle sergileneceği bir mekan  yaratılması amaçlandı. Sarayda restorasyon sonrasında açılacak olan 'Osmanlı Mutfak Kültürü'  sergisinde, padişahın sofrası, ziyaret sofrası gibi sofra düzenleri, kahve ve  helva kültürü gibi bölümler bulunacak.

Topkapı Sarayı 'nda 2010 enerjisiyle restore edilen yapılar arasında Osmanlı konut ve saray mimarisinin bütün özeliklerini taşıyan Bağdat, Revan, Sofa  köşkleri, İncirlik ve Lala bahçeleri, Sofa Camisi, Mecidiye Kuleleri Kapısı da  bulunuyor. Müzenin geleceğe taşınması için hazırlanan tüm projelerin toplam bütçesi,  6 milyon 697 bin 342 TL 'yi buluyor.

SÜLEYMANİYE KÜLLİYESİ VE DARÜşžşžİFASI

Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1550-1557 yılları arasında Mimar Sinan 'a yaptırılan Süleymaniye Külliyesi, merkezinde cami bulunan sıbyan mektebi, 4 medrese, darülhadis, darülkurra, tıp medresesi, darüşşifa, imaret, kütüphane,  sebil, tabhane, mülazım hücreleri, hamam ve 36 dükkandan oluşuyor. Mimar Sinan 'ın en önemli eserlerinden biri olan darüşşifa binasının  restorasyon çalışmaları 12 Haziran 2009 tarihinde yürütülmeye başlandı. Darüşşifanın, kullanım hakkının Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi 'ne  verilmesiyle birlikte kütüphane bünyesinde bulunan yazma eserlerin  restorasyonunun yapılacağı mekanların oluşturulması ve yapının yazma eserler  üzerinde çalışan uzmanların araştırmalarını yapabilecekleri bir enstitü olarak  işlevlendirilmesi amaçlandı.

Kuruluşunda her türlü hastalığın tedavi edildiği bir hastane olan ve İstanbul 'daki diğer darüşşifaların ilaçlarını temin ettiği büyük bir ecza deposu  bulunan darüşşifa, restorasyonların tamamlanmasının ardından günümüzde yazma eser  hastanesi olarak, kültürel mirasın bir parçası olmaya devam edecek. Süleymaniye Külliyesi Darüşşifası 'nda yürütülen restorasyon çalışması, 4 milyon 256 bin 619 TL 'ye mal olacak.

AA