Ayder Yaylası’nda büyük dönüşüm başlıyor!

Rize'de yer alan Ayder Yaylası için düğmeye basıldı. Ayder Yaylası'nda Toplu Konut İdaresi (TOKİ) öncülüğünde, 5 bakanlığın ortaklaşa yürüteceği "Kentsel Dönüşüm Projesi" ile altyapı ve ulaşım sorunlarına çözüm bulunacak ve dikey yerine en fazla 2 katlı yatay binalar yapılacak. Ayder Yaylası Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında öncelikli olarak 1700 araçlık otopark ile kaplıca oteli inşa edilecek. 2019 yılının sonuna doğru başlayacak dönüşüm projesinde sona yaklaşılıyor.

1987'de Bakanlar Kurulu Karar ile turizm merkezi ilan edilen Çamlıhemşin'de yer alan Ayder Yaylası, 1994'te Milli Park, 1998'te ise Doğal SİT Alanı ilan edilerek koruma altına alındı. 2006'da da yine Bakanlar Kurulu'nun kararı ile, 'Kültür ve Turizm Koruma Gelişim Bölgesi' ilan edilen Ayder Yaylasısı için bu gelişmeler sonrasında yasaya göre 2 yıl içerisinde Koruma Amaçlı İmar Planı oluşturulması gerekiyordu. Fakat, aradan 21 yıl geçmesine rağmen yayla için imar planları oluşturulmadı. 

YIKIM İHALESİNE KATILAN FİRMA OLMAYINCA KAÇAK YAPILAR YIKILAMADI

Sabah'ta yer alan habere göre; Koruma planlarının uygulanması halinde yapılaşma tipi ve yoğunluğunun ancak projeler dahilinde yapılabileceği Ayder Yaylası, gün geçtikçe doğal özelliğini kaybetti. Kaçak ve beton yapıların inşa edildiği yayla ve çevresinde yüzlerce kişi, kaçak yapılaşma ile SİT ve Milli Park yasalarına muhalefetten yargılandı. Çamlıhemşin Belediye Meclisi tarafından, Ayder Yaylası’ndaki toplam 290 yapıdan 158’i hakkında, kaçak ve ruhsata aykırı olduğu gerekçesiyle yıkım kararı alındı. Kaçak ve ruhsata aykırı yapıların yıkılması için Kamu İhale Kanunu'nun ilgili maddesi uyarınca hizmet alımı yoluyla açık ihaleye çıkıldı. Fakat yıkım ihalesine katılan firma olmayınca kaçak yapılar yıkılamadı.

PROJEDE SONA GELİNDİ

Ayder Yaylası'nda beş ayrı koruma kararına rağmen kaçak yapıların yükseldi. Yaylada  TOKİ  tarafından uygulanacak proje için beş farklı yayla modeli oluşturuldu. 

Ayder'de TOKİ öncülüğünde, beş bakanlığın ortaklaşa uygulayacağı projeyle altyapı ve ulaşım sorunları çözülecek, dikey yerine en fazla iki katlı yatay yapılar yapılacak. Proje kapsamında ilk olarak 1700 araçlık otopark ile kaplıca oteli inşa edilecek.

‘KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ İSTİYORUZ’

Ayder Yaylası'ndaki yapı sahipleri ve turizmciler, kentsel dönüşüm projesini desteklediklerini ifade ettiler.

Yaylada turizm işletmesi olan Yalçın Şahin, kentsel dönüşümü beklediklerini ancak proje hakkında henüz bilgi sahibi olmadıklarını belirtti. Şahin, "Kentsel dönüşümü istiyoruz. Ayder'de bir düzenleme olmalı. Buraya gelen turistlerin otopark, tuvalet, konaklama, yeme içme sorunları var. Bunların hepsinin düzene girmesini istiyoruz. Ama bu çalışmalar yürütülürken buranın bilge kişileri, eski insanları dinlensin. Ayder'de hayvanların geçeceği yürüyeceği dolaşacağı yer kalmadı. Yöre halkının fikirlerin alınarak bu bölgede yaşananlarla ilgili fikir sahibi olmaları gerekiyor" diye konuştu.

'BURADAKİ ARAZİLER BİZE ATALARIMIZDAN KALMIŞ'

Sevim Yılmaz ise Ayder'de doğup büyüdüğünü ifade ederek, destek verdikleri projenin son halinden haberdar olmadıklarını belirtti. Yılmaz, "Buradaki araziler bize atalarımızdan kalmış. Hiçbir şekilde kullanamıyoruz. Bu yıl bir salıncak koyuldu, masalar atıldı onu da kaldırdılar. Bize burada yürütülen çalışmalarla ilgili danışılmasını istiyoruz. İyi mi olacak kötü mü olacak hiç bilmiyoruz. Bize bir bilgilendirme yapılsa iyi olur" dedi. 

Muhammet Sarı, dönüşümün nasıl yapılacağının kendilerine anlatılmasını istediklerini söyledi. Sarı, "Bir belirsizlik var. Kimse hiçbir bilgi verilmiyor. En basit yapılaşmanın bile nereye yapacağı belli değil. Bizlerle istişare etmelerini bekliyoruz" diye konuştu.

PROF. DR. YÜKSEK: KENTSEL DÖNÜŞÜM ŞANS

Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyjaz Mimarlığı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turan Yüksek, kentsel dönüşüm projesinin Ayder Yaylası için bir şans olduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Yüksek, "Bütün gelişmiş ülkelerin milli parklarında otopark son derece önemli ve kritik bir yer teşkil ediyor. Otoparkın yerin altında olması habitat bozulmasını da önleyeceğini düşünüyorum. Yaylayı yılda 2 milyon kişi ziyaret ediyor. 200 bine yakın araç girişi oluyor. Dolayısıyla trafik yoğunluğu var. Bu yüzden de otopark son derece önemli. Yoğun trafiğin azaltılması için yaylada hafif raylı sistem uygulanmasını öneriyoruz. Bu sistemle daha fazla yolcuyu toprağa bitkiye daha az egzoz emisyonu salınarak alana daha güvenli ve daha ekonomik olarak taşınabileceğini söyleyebiliriz" şeklinde konuştu.

'YAYLANIN DİĞER SORUNLARI DA ÇÖZÜLMELİ'

Prof. Dr. Yüksek, yaylaya sadece dönüşümün yetmeyeceğini diğer sorunlarının da çözülmesi gerektiğini belirtti. Yüksek, sözlerine şu şekilde devam etti;

"Ayder'de çok ciddi bir atık var. Bu atığın geri dönüştürülmesi ile ilgili biriminde çalışması gerekiyor. Bir başka konuda Ayder'de 12 ay boyunca turizm faaliyetlerinin yürütülmesine istiyorsak yaylanın ısıtma sorununu da çözmek lazım. Şu anda kömürle ısıtılıyor. Bu da kış aylarında bazı sıkıntılara sebep olabiliyor. Buradaki ısıtma probleminin de bu dönüşümle beraber planlamaya sokulması gerekir. Buradaki düzenlemeleri yaparken de yerel halkın işletme sahiplerinin yerel paydaşların mutlaka isteklerinin sorunlarının dinlenmesi ve çare aranacaksa önce mutlaka en ağır sorundan başlanarak yapılmasını tavsiye edebiliriz. Bir yanda turizm faaliyetleri diğer yanda inşaatın sürmesi mutlaka bazı aksamalara sebep olacaktır. Ziyaretçi sayısının daha düşük olduğu aylarda çalışmanın yoğunluğu mesai arttırılarak devam ettirilir, ziyaretçi sayısının yoğun olduğu zamanlarda da ziyaretçileri diğer vadilere yönlendirerek turizm aksamaları giderilebilir."

'YEREL HALK DİNLENMELİ'

Yüksek, Ayder Yaylası'nda yerel paydaşlarla çok iyi bir diyalog kurulması gerektiğini söyledi. Yüksek, sözlerini şu şekilde sürdürdü; "Onların dinlenmesi sorun tespitinin sağlıklı bir şekilde yapılması gerekir. Sorun tespitinden sonra çarenin mutlaka konunun uzmanları tarafından irdelenmesi en doğru yöntemin yaylada uygulanması gerekir. Yaklaşık 15 yıl önce yaylada eko turizm ve çevresel etkileri ile ilgili çok ciddi çalışmalar yaptık. Her çalışmamızda özellikle paydaş olan yöre halkını onların dertlerini anlamayı özellikle önemsedik. Eğer hizmet oraya gidecekse mutlaka paylaşın, dinlenmesi onların da sorunun çözümüne yönelik önerilerinin planlamaya katkı sağlayacaksa çözüme dahil edilmesi gerekir. Ayder'in planlamasında mutlaka gerçek planlamacıların olması, ekolojiyi bilen toprağı bilen iklimi bilen eko turizmi bilen insan davranışlarının ekosistem üzerindeki davranışlarının olumsuz etkilerinin nasıl olabileceğini ön görebilen, yerel halkın sosyal kültürel ve ekonomik yapısıyla bağlantı kurabilen proje yöneticilerinin ve uzmanlarının buraya dahil edilmesi sağlıklı ve sürdürülebilir bir eko turizme katkı sağlayacak projeler için önemli olduğunu düşünüyorum" 

'AYDER'İ KİRLETTİK, REZİL ETTİK'

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 8 Ağustos 2017 tarihinde katıldığı AK Parti Rize İl Başkanları Genişletilmiş İl Danışma Meclisi toplantısında, Ayder Yaylası'yla ilgili, "Şu anki Ayder Yaylası bizim temsilimiz olamaz. Allah'ın bize verdiği Ayder bambaşka, ama biz Ayder'i kirlettik, rezil ettik. Ayder'i kentsel dönüşüm, değişimle şanına yakışır bir hale getireceğiz. Aynı değişim dönüşümü de Uzungöl'de yapmamız lazım" açıklamasında bulunmuştu.

AYDER OTOPARK PROJESİ

Ayder Yaylası'nda, TOKİ tarafından yapılacak Kentsel Dönüşüm Projesi, yer altı otopark inşaatı ile start alacak. Yer altı otoparkının üzeri çimle kaplı olacak. Yani dışardan bakıldığında görülmeyecek.