Aziz Torun: İstikrar ve güven gayrimenkulü canlandırır!
Ekonomi için gayrimenkul ve perakende sektörleri önem taşıyor. Peki bu sektörler ekonomi adına ne vaat ediyor? Feridun Eyüpoğlu’nun, ekonomideki gidişata dair Torunlar GYO Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun ile gerçekleştirdiği röportajı şöyle…
Gayrimenkul ve perakende sektörleri, ekonominin gidişatını ölçümlemek için önemli sektörler arasında yer alıyor. Olay’dan Feridun Eyüpoğlu’nun röportajında, Bursa’da birçok önemli yatırıma imza atan Torunlar GYO Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun, ekonomi hakkında soruları cevapladı:
Türkiye’de 2019’un son çeyreği itibarıyla nasıl ekonomik manzara mevcut?
“Gidişatı gayrimenkul ve perakende sektörlerinden bakarak değerlendirmek istiyorum.Gayrimenkul sektörü 2004-2005 döneminden itibaren Türkiye ekonomisinin seyrine bağlı olarak çok hızlı bir büyüme gösterdi.2018’de başlayan döviz kriziyle ekonomideki daralma inşaat sektörüne daha fazla yansıdı.Bugün için bu alanda bir duraksama var.
Perakende sektörü ise AVM sektörüyle büyüyen bir anlamda Türkiye ekonomisinin dinamolarından.Bu yıl perakende adına özellikle turizme de dayalı olarak çok iyi geçti.Beklentilere göre turizmde yılsonu itibarıyla 2019 yeni bir rekor yılı olacak.Aynı zamanda gayrimenkul sektörü için de turizm önemli.Çünkü gelen ziyaretçiler Türkiye’den etkilenip gayrimenkul edinmek istiyor”.
Aziz Torun’a göre turizmin de etkisiyle sektörel büyüme trendleri ekonomik büyümenin üstüne çıkacak
“Bu yıl ve önümüzdeki yıllarda bu anlamda yabancıların talebinin daha iyi olacağını tahmin ediyorum. Gelecek yıl geçmiş yıllardan daha iyi olacak. Önümüzdeki yıllarda büyümenin yüzde 5 civarı olacağı ifade edilmekte. Perakende sektörü bu düzeyin üstünde büyüyeceğini, gayrimenkul sektörüne de bu anlamda etkisi olacağını düşünüyorum”.
Gayrimenkul sektörünün gelişmesi için neye ihtiyaç var?
“Gayrimenkul sektörüne yatırım ülke ekonomisindeki istikrara ve güvenin yerleşmiş olmasına bağlı. Gelir düzeyinde bir gerileme var. Kişilerin satın alam gücü ve kredi ile yani taksitle ev alma imkanları sınırlı. Talebe göre gelir ve ödeme imkanları sınırlı belli bir düzeydeki konut alıcıları için. Yatırım amacında olanlarınsa istikrar ve gelecekten emin olmaları gerekiyor. Sonuç olarak istikrarı sağlamamız gerekiyor önce ekonomide. Ondan sonra gayrimenkule talep artacaktır”.
Peki Aziz Torun faiz indirimlerine ve gayrimenkul sektörüne olan etkisine nasıl bakıyor?
“Faiz oranları çok önemli bir belirleyici. Şu anda faiz oranları düştü. Ama insanların bir şoku atlatmaları için de bir sürece ihtiyaç var. Çünkü bir faiz şoku yaşadık. Bir anda faizler yüzde 25-30’lara çıktı. Bundan sonra faiz oranları düşüyor, ekonomi daha iyi olacak’ şeklindeki algının yerleşmesi lazım.Bu nedenle faiz oranları düşünce ertesi günü gayrimenkule aynı hızda bir talep olmadı."
Faizler hangi seviyede olursa piyasa daha sağlıklı işler?
“Faizlerin gayrimenkule bir kredi imkanı olarak tercih edilmesi için oranların yüzde 1’in altında olması lazım. Ben şahsen bir gayrimenkul geliştiricisi olarak prensip anlamında bunu hep söylerim. Ve projelerimde de bunu uygulamaya gayret ederim.
Yıllık maliyeti yüzde 10’un üzerinde bir finansmanla ve bunun da önemli bir kısmını peşin ödememiş bir yatırımcı doğru bir yatırım yapmamış demektir”.
Vatandaşın konut alımında öncelikli seçimi ne olmalı?
“Bitmiş konutları tercih etmeleri gerekiyor. Tamamlanmamış projelerin çeşitli riskleri barındırması söz konusu. Dolayısıyla güvence aranması önem taşımakta. Neticede bitmiş konutlar ya da gayrimenkuller bitirilmeme riski taşımıyor. Stoklar da şu an müsait. Bitmiş gayrimenkuller bankalar açısından da tercih ediliyor”.
Gayrimenkul hala uzun vadede cazip bir yatırımdır diyebilir miyiz?
“Evet. Yatırım araçlarını vadelerine göre değerlendirmek gerekiyor. Stoklardaki artış nedeniyle iki sene önceki fiyatlarla satış yapılıyor. Gayrimenkul getirisi faiz getirisine göre geride kalmış görünebilir.Ancak bu göreceli bir durum. Uzun vadede baktığımızda gayrimekul yatırımı her zaman değerinin artması ve getirisi bakımından cazip bir yatırım. Şu anki şartlar itibarıyla imkanı olanlar açısından gayrimenkul doğru bir yatırım kanalıdır”.
Aziz Torun: Borçlarımızı azaltıp, stoklarımızı eriteceğiz!