Bağcılar'da kentsel dönüşüm sorunu: Sitenin hurdası satıldı!

Bağcılar’daki 284 daireli Asburçaklar Sitesi sakinlerinden kiminin elektriği kesik, kiminin ise doğalgazı. Sebebi “riskli” sitede başlanması planlanan kentsel dönüşüm. BirGün Gazetesi'nden Uğur Şahin, İstanbul'un Bağcılar ilçesindeki Asburçaklar Sitesi’ni ziyaret etti. Kentsel dönüşüm kıskacında kalan site sakinleri, yaşadıklarını anlattı.

İşte Uğur Şahin'in o yazısı...

İstanbul'un Bağcılar ilçesindeki Asburçaklar Sitesi’nin sakinleri, bir süredir oldukça tedirgin. Zira, 11 bloktan oluşan 284 daireli sitede yaşayanlar, 3’te 2 çoğunluk sağlanamamasına rağmen kentsel dönüşüm kıskacı altında. Hak sahipleri, 1987 yılında ilk çimentosu atılan ve inşaatı yaklaşık yedi yıl süren sitedeki binaların güvenirliğinden endişeli. Adaletli bir dönüşüm arayışındayken şimdi evlerinden çıkartılmaya zorlanıyorlar. Onları kara kara düşündüren şey ise nereye gidecekleri…

Üstelik bugünlerde site sakinlerinin kimisinin elektriği, kimisinin de doğalgazı kesik. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın binaların riskli olduğuna dair raporu üzerine Bağcılar Belediyesi, harekete geçti ve site sakinlerinin elektrik ile doğalgaz tesisatlarının kesilmesini istedi. Böylece dört blok elektrikten, bir blok ise doğalgazdan mahrum bırakıldı. Tam 15 günü aşkın bir süredir karanlıkta, soğukta duranlar var. Yeni kesintilere karşı getirilen “çözüm” ise sabaha kadar nöbet tutmak! Çünkü günler önce sabaha karşı saat 5’te evlerinin elektriğinin kesildiği akıllarından çıkmıyor. Siteye “yeni” araç girince tedirgin oluyorlar, “Acaba elektrik için mi yoksa doğalgaz için mi geldiler” diye soruyorlar.

Peki, binaların riskli olduğunu bilen yurttaşlar neden dönüşüme karşı? Çünkü hak sahiplerinden bir kısmının imza almayı “başaran” müteahhit firmaya güvenleri yok. Zaten imza verenler yurttaşlar da pişman…

6,9’luk  İzmir  depremi hafızalarında, onlar da kentsel dönüşüm istiyor. Fakat bu şekilde değil. Koronavirüs günlerinde, maddi durumları ortayken “Nereye gideceğiz?” diye soruyorlar.

Bir öğle vakti Asburçaklar Sitesi’ni ziyaret ediyorum. Böylesine büyük bir sitenin girişinde ne güvenlik var, ne de “korunaklı” bir kapı… Nedenini ise site sakinleriyle konuştuktan sonra anlıyorum. Site yönetimi kimseye sormadan, var olan güvenliği kaldırmış, girişteki kapıları da kırmış; haliyle hırsızlık vakalarında gözle görünür bir artış olmuş. adaletsiz dönüşüme direnenler, bunun planlı yapıldığı görüşünde. Onlara göre, güvensiz bir ortam yaratılıp, insanların evlerini terk etmesi amaçlandı.

İlk görüştüğüm kişinin ismi Musa Akça. Kendisi, Bağcılar Adaletli Kentsel Dönüşüm İsteyen Hak Sahipleri Derneği (ADALET-DER) Başkanı. Akça, kentsel dönüşümden yana olduklarını, ancak söz konusu firmanın kendilerine güven vermediğini ifade ediyor. İki yıl önce firmanın sitenin içerisine bir konteynır kurduğunu ve burada insanlardan imza toplandığını aktarıyor. “Bu imza dönüşüm için şart, diye topladıkları insanlar imzaladı ama kimse ne imzaladığını bile bilmiyordu” diye konuşuyor ve şöyle devam ediyor: “İmza aldıktan sonra, 'Çoğunluğu oluşturduk, burası riskli’ deyip, karot örneği almaya başladılar. Oysa ortada belediyeden onaylı proje yok, hâlâ daha da yok.”

Akça, yüklenici firmanın imzalattığı sözleşmenin bir örneğinin yurttaşlara vermediğine dikkat çekiyor. Ona göre, ‘esas oyun burada başladı’: “Müteahhite güvenmiyoruz ki evden çıkalım. Yaptığı sözleşmeyi bile vermemiş. Çünkü yanlışlar ortaya çıkacaktı. Değişik vaadlerle katmaliklerini ikna ettiler.”

Akça, “Pandemiden dolayı dışarı çıkamıyorsun, çalışamıyorsun, ev arayamıyorsun. Maddiyat olarak da bitmişsin, ‘Çık’ diyorlar da yeni evde oturamazsın ki. Yeni evlerin kirası 3 bin TL’den başlıyor. 25 yıllık depreme dayanıksız binadan çıkıp, başka bir sokağa giriyorum ve 40 yıllık evlerden kiralık daire bakmak zorunda kalıyorum. Bunun adı, burada ölme, başka yerde öl mantığı” şeklinde konuşuyor.

Akça, evlerini geçen yıl terk edenlerin olduğunu ancak geçinemedikleri için insanların siteye geri döndüğünü de bildiriyor: “Ev sahipleri kiraya çıktı, bu evlerden gelecek parayla kirayı tamamladılar. Buraya da başkaları taşındı fakat geçinemeyip geri geldiler. Üstelik taşındıkları yer de depremden kurtulduk diyebilecekleri yerler değildi. Perişan oldular.”

PEKİ NE İSTİYORLAR?

Şöyle yanıtlıyor: “Bakanlık gelsin, bize desin ki, ‘Şu bedeli ödeyeceksiniz’, ‘tamam’ deriz. Kentsel dönüşüm olsun ama mantıklı bir çerçevede olsun. Artık  TOKİ  mi olur, KİPTAŞ mı olur, belediye mi yapar, bilemem. Ama devlet güvencesi lazım. Şu anda makinaya bağlı hastası olan komşularımız var. Biz buradan çıkıp gidersek, burası Fikirtepe gibi olur.”

Müteahhit firmaya imza verenlerden Kerim Demir ile de laflıyorum. Elektriklerinin kesilmesinden ve karanlıkta kalmaktan o da şikâyetçi. “Aboneliğimizi nasıl iptal ederler?” diye soruyor.

Demir, siteye araçla gelen görünce korktuklarını belirtiyor, “‘Hemen, acaba doğalgaz için mi, yoksa elektrik için mi geldiler?’ diye düşünüyoruz” ifadesini kullanıyor.

Peki, neden imza verdi? “Dönüşüm olsun diye verdik, mağdur olalım diye değil” diye yanıt veriyor: “İmzaları geri de alamıyoruz. Firma güven de vermedi, pişman oldum. ‘Çıkın' diyorlar da nereye gideceğiz? Bir önerileri de yok.”

Sitenin hurdasını satmışlar

Site sakini Osman Kafa, dönüşümü gerçekleştirecek şirketin, sitenin hurdası için bir firmayla anlaştığını aktarıyor. Kafa’nın sözünü ettiği satış, müteahhit şirket ile bir hafriyat firması arasında gerçekleşti. Toplam 850 bin TL’lik yıkım işinin teslim tarihi 30 Ağustos 2019 olarak gösterilmişti; ancak bu olmadı. Kafa, “3’te 2 çoğunluğunu sağlamadan buranın hurdasını sattılar. Biz dolandırılmak üzereyiz. Çoğu insandan imzayı kimi vaadlerle kandırıp aldılar. Biz istiyoruz ki evlerimizi TOKİ ya da KİPTAŞ yapsın, farkını ödeyelim. Müteahhitin parası da yok. Yetkililer burayı dikkate almalı” şeklinde konuşuyor.

Fikirtepe'de kentsel dönüşüm sevinci!