Belediyelerin gayrimenkulleri bedelsiz tahsis edilebilir mi?

Denetçi, CPA, MBA Ahmet Arslan, Dünya Gazetesi'ndeki köşesinde Belediyelerin taşınmaz işlemlerini kaleme aldı. İşte Ahmet Arslan'ın 'Belediyelerdeki Sayıştay denetimlerinde sıklıkla tespit edilen usulsüzlükler' başlıklı yazısı...

Dünya Gazetesi'ndeki 'Belediyelerdeki Sayıştay denetimlerinde sıklıkla tespit edilen usulsüzlükler' başlıklı yazısına "Belediyelerin 2020 yılına ilişkin mali işlem ve hesaplarına ilişkin Sayıştay denetim raporları geçen hafta yayınlandı" ifadelerini kullanarak başlayan Ahmet Arslan, "İlk olarak belirtmek gerekir ki, her ne kadar Sayıştay’ın denetim raporlarının kamu idarelerinde meydana gelen tüm usulsüz işlemleri ve kamu zararlarını gösterdiği zannedilse de denetim raporları kamu idaresinin hesap ve mali işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunu tespit etmek, mali rapor ve tablolarının kamu idaresinin tüm faaliyet ve işlemlerinin sonucunu doğru ve güvenilir olarak yansıttığına ilişkin görüş vermek ve mali yönetim ve iç kontrol sistemlerini değerlendirmek amacıyla düzenlenmektedir. Kamu zararları ise kamuoyuna açıklanmayan ve sadece sorumlularına bildirilen sorgu ve yargılamaya esas raporlarda yer almaktadır. Söz konusu raporlardaki hususlar ancak Sayıştay dairelerinde hükme bağlandığında kamuoyuna açıklanmaktadır" değerlendirmesinde bulundu. 

Bütün belediyelerdeki sıklıkla eleştiri konusu haline gelen taşınmaz işlemlerini kaleme alan Ahmet Arslan, şunları kaydetti: 

"Belediye taşınmazlarının ecrimisil karşılığında kullandırılması

Belediye ait bina, arazi, arsa vb. taşınmazlar ancak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale yapılması suretiyle gerçek veya tüzel kişilere bedel karşılığında kullandırılabilir.

İhaleden kaçınmak amacıyla bu tür taşınmazların ecrimisil şeklinde bedel alınmak suretiyle belli kişilere kullandırılması yasal olarak mümkün değildir.

Belediye taşınmazlarının dernek ve vakıflara bedelsiz kullandırılması, tahsis edilmesi

5018 sayılı Kanun’a göre kamu taşınmazları sadece kamu idarelerine tahsis edilebilir. 5393 sayılı Kanun’a göre de kamu yararına çalışan dernek veya vergi muafiyeti tanınmış vakıf dahi olsa herhangi bir dernek veya vakıfa belediye taşınmazlarının bedelsiz kullandırılması veya tahsis edilmesi yasal olarak mümkün değildir.

Taşınır veya taşınmaz malların gerçek miktar ve değerleriyle muhasebe kayıtlarına alınmaması

Bazı belediyelerde mevcut olan taşınır veya taşınmazların envanter işlemleri yapılmamakta veya söz konusu varlıklar miktar ve gerçek değerlerinden farklı şekilde muhasebe kayıtlarında yer almaktadır. Söz konusu varlıkların nasıl kayıt altına alınacağı ilgili mevzuatında oldukça ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

İndirilemeyecek KDV’nin indirim konusu yapılması

Bir kamu idaresi olan belediyeler kural olarak KDV mükellefi olmadıklarından satın aldıkları mal ve hizmetlere ilişkin KDV’yi indirim konusu yapamaz, yani İndirilecek KDV Hesabını kullanamaz. Bununla birlikte, belediye bünyesinde iktisadi işletme oluşması halinde bu işletmenin mal ve hizmet alımlarına ilişkin KDV indirim konusu yapılabilir. 

Tahakkuk ettirilmesi gereken gelirlerin tahakkuk ettirilmemesi

Belediyelerin gelirleri genel olarak Belediye Gelirleri Kanunu ile Emlak Vergisi Kanunu’nda düzenlenmiş olmakla birlikte özel mevzuatta da belediyelere gelir imkânı sağlayan bir takım düzenlemeler (altyapı tesisleri geçiş ücreti, otopark ücreti, asansör bakım ücreti payı, maden payı vb.) bulunmaktadır.

Belediyelerin söz konusu özel mevzuatı da inceleyerek gelir imkanları kapasitesini kullanmaları gerekmektedir."

Belediyelerin gayrimenkul satışları KDV'den muaf mı?