Bire bir kazanma devri bitti
Nitelikli konut üreten firmaların projeleri hariç, 2007 ve 2008'de özelikle ikinci elde fiyatlar ya yerinde saymış, ya da bir miktar gerilemişti.
Nitelikli konut üreten firmaların projeleri hariç, 2007 ve 2008'de özelikle ikinci elde fiyatlar ya yerinde saymış, ya da bir miktar gerilemişti. Bazı müteahhitler de satışlaını canlandırmak adına kampanya silahını çekmiti. 60 aya varan sıfır vadeler, peşin ödeyene yüzde 25 indirimler gibi kampanyalar yapıldı. Küresel finansal kriz birçok firmayı yeni kampanyalara zorladı. Son dönemde konut fiyatları aşırı oynaklık göstermezken, arsa fiyatları ise artışa devam ediyordu.
Yüzde 15 olursa iyi
İnşaat maliyetlerinde de artış yaşanırken, bu maliyet artışlarının fiyatlara yansıtılacağı bekleniyordu. Tam bu beklentiler dile getirilirken küresel finansal kriz derinleşti. Bu ortama rağmen fiyatlarını geri çekmeyen müteahhit firmalar da çoğunlukta. Hatta geçen yılın ilk aylarına göre fiyatların ikiye katladığı nitelikli projeler bile var. Özsaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya'ya, bu ortamda firmaların nasıl hareket edeceğini sorduk. Çetinsaya, "Çok eskiden müteahhitlerin bire bir, bire iki para kazandığı biliniyor. Bu anlayış değişeli çok oldu. Rekabet ortamı ve durgunluk ile bitti. TOKİ ile gelir paylaşımı projelerinde yer alan müteahhitler zaten TOKİ'nin belirlediği fiyatları uyguluyor. Biz de firma olarak net yüzde 15 kazanırsak, 'Gayet iyiyiz' diyoruz. Çok para kazanma devri de zaten bitti" ifadelerini kullanıyor.
Konutlar pahalı olmamalı
Bu kârlılıkların devam edeceğini öngördüklerini ifade eden Çetinsaya, "Aynen böyle devam etmeli. Konutlar pahalı olmamalı. Nitelikli projelerde metrekare fiyatının 2500 YTL olması da bence uygun" diye konuşuyor. İstanbul'da bazı lüks projelerde ise çok daha yüksek metrekare fiyatlarının ortaya çıktığını, Boğaz'da ise fiyatların tamamen kendi seyrinde olduğunu hatırlatan Çetinsaya şöyle devam etti: "Boğaz hattı bir kriter değil. Onlar da değişken fiyatlı. Toplu konut projelerinde kazanç oranları düşük. Ben, küresel finansal krizin de Türkiye'de çok büyük hasara yol açacağını sanmıyorum. 2001 krizi Türkiye'ye büyük bir tecrübe kazandırmıştı. 2001 krizinde kazandığımız tecrübe önemli. Bu krizin olgunlaşmasının sebebi, ABD'deki mortgage yasası.
Sonra finansal krize dönüştü. ABD'de mortgage yasasından gelen suni zenginleşme vardı. Bu bir köpürtme gibiydi. Borsa da zaman zaman böyle köpürüyor. Ama Türkiye'de o anlamda zaten mortgage yasası yok. ABD'de gerçekte 100-150 bin dolar olan konutlara 500 bin dolara kadar ekspertiz yapılmış. Suni zenginleşme olmuş ve köpük sonunda patladı."
Türkiye bu günleri atlatır
ABD'de başlayıp yayılan krizin ektileri konusunda ise Çetinsaya, "Türkiye'de kullandırılan konut kredileri sadece 37 milyar YTL. Bu rakam bizim gibi bir ülke için hiçbir şey değil. Fakat insanlar kriz endişesiyle alışverişi de kesti. 70 milyon nüfuslu ülkeyiz, bu günleri er-geç atlatacağız" diyor. 2001 krizine kadar bankaların zaten kredi vermediğini hatırlatan Çetinsaya, küresel krizin iyice derinleştiği ortamda satışa çıktıkları Avrupa Konutları-TEM projesi 4. fazda, satışların ilk günlerde bekledikleri ilgiyi gördüğünü ifade etti. Çetinsaya, "Geçmiş arzlardan alamayanlar vardı. 'Ben bu bloktan alacağım' deyip bekleyenler vardı. Onlar aldılar" diye konuşuyor.
Başkanlığım istek üzerine sürüyor
Özsaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Avrupa Konutları-Halkalı projesinde yaklaşık 2 yıldır oturumun devam ettiğini hatırlatarak, "Ben de sitenin bir sakiniyim. Eşim ve kendim için birer daire ayırmıştık. Ayrıca sabah erken saatlerde spor yapmak veya başka fırsatlar yaratarak sürekli olarak siteye gider gelirim" diyor. Sitenin ilk yönetim kurulu başkanının da kendisi olduğunu belirten Süleyman Çetinsaya, "Ardından, site sakinlerinin isteği ile ikinci kez sitenin yönetim kurulu başkanlığına seçildim. Sitede her zaman rahatlıkla dolaşırım, insanların bir sorunu var mı dinlerim. Onlara şikayetleri olup olmadığını sorarım. Bizden kaynaklanan eksiklik varsa yine yerine getirmek için çalışırız. 18 aylık ilk yönetim kurulu başkanlığının yanında tekrar aday olmam istenince yine 18 aylığına seçildim" diyor. Çetinsaya, şöyle devam ediyor: "Biz müteahhitler yaptığımız işi temiz yaparsak, sağlam yaparsak, depreme dayanıklı olursa, taahhüt ettiğimiz ve örnek dairede gösterdiğimizi siz teslimde aynen yerinde bulursanız, oturduğunuz süre içinde de herhangi bir şekilde malzemesinden rahatsız olmadığınız taktirde, biz markalaşabiliriz."
Ömrümüz oldukça proje yapacağız
Süleyman Çetinsaya, TOKİ'nin gelir paylaşımı projeleriyle binlerce kişiyi konut sahibi yaptıklarını hatırlatarak, "Ispartakule'de de projemiz olacak. Bahçeşehir'de villa inşaatı yaptık, villalar bitti. TOKİ'ye aktardığımız kaynak, Halkalı için 60 milyon dolar. Gaziosmanpaşa projesi için de 200 milyon dolar civarı pay aktardık. Bahçeşehir ve Ispartakule için hesaplar tam çıkmadı" dedi. Çetinsaya, TOKİ'ye 2 projeden 260 milyon dolar aktardıklarını hatırlatarak "TOKİ önemli işler yapıyor. Bugün TOKİ'de 900'ün üzerinde şantiye var. Ömür devam ettiği müddetçe bizim de projelerimiz devam edecek" diye konuştu.
Halkalı'da TOKİ arazisine alışveriş merkezi ve konut projeleri yapacak
ÖZSAYA İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Halkalı Avrupa Konutları bitişiğinde, 53 dönümlük TOKİ arazisine alışveriş merkezi yapacaklarını bildirdi. Grup, Halkalı'dki eski Polis Lojmanları'nın yerine de konut projesi geliştirecek. Süleyman Çetinsaya, "Alışveriş merkezi şu an proje aşamasında. O bölgenin ihtiyacı olan bir proje. Bir yerin ihtiyacı olan projeleri yapmak lazım. Bu projeler artık yüksek maliyetlere yapılıyor. Mesela o AVM'nin maliyeti 40 milyon dolar olacak. Bir de arazi için TOKİ'ye ayıracağımız payı düşünün. Toplam 70 milyon dolar olacak. İstek varsa gidiyoruz" diye konuşuyor. Avrupa Konutları TEM projesi için de Çetinsaya, şu bilgileri veriyor: "Levent, Maslak ve bulunduğu bölgeye hitap eden bir proje. İkitelli'den bu tarafa gelen çok yok. Rami'de Kuru Gıdacılar'dan, Gaziosmanpaşa içinden, Tekstilkent'ten gelen de var. Fakat hedef kitlemiz Mahmutbey'den öteye geçmiyor. İşi bu bölgede olan, ancak uzakta oturanlar alıyor. Gaziosmanpaşa'da oturup, buradan çıkmak istemeyenler alıyor. Maslak-Levent bölgesinden bankacılardan talep var. Bahçeşehir'i sevenler ise zaten buraya kadar gelmez. Bu anlamda Anadolu yakasından, Kadıköy'den de gelen olmaz. İlk kampanyada alanlar şu an avantajlı. İlk kampanyada harç giderleri dahil, metrekare fiyatı yaklaşık 1700 YTL idi. Şimdi 2560 YTL. Lansman sırasında alınan daire 220 bin YTL idi; bugün 350 bin YTL'ye çıktı. Arazinin üzerinde hiçbir şey yokken alımı yapan avantajı yakalamalı. Onun bir farkı olmalı."
Ali Öztürk/Hürriyet Seri İlanlar