Büyük Marmara depreminde son dakika! Resmen tarih verildi...

Son günlerde Türkiye genelinde ve Marmara Bölgesi'nde sık sık meydana gelen küçük şiddetlerdeki depremler, büyük İstanbul depremini akıllara getirdi. Peki bu küçük depremler büyük İstanbul depremini tetikler mi? Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, detaylı açıklamalarda bulundu. Bununla bağlantılı şekilde son 10 sene değerlendirildiğinde Türkiye'de ve yakın çevresinde çözümlenen deprem sayısı 279 bin 357 olarak belirlendi

Türkiye, karmaşık jeolojik yapısı ve jeodinamik lokasyonu sebebiyle birçok aktif fay hattının bulunduğu ve ‘Alp-Himalaya Deprem Kuşağı’nda konumlanmasıyla da deprem riski oldukça yüksek bir ülke. Bununla bağlantılı şekilde son 10 sene değerlendirildiğinde Türkiye'de ve yakın çevresinde çözümlenen deprem sayısı 279 bin 357 olarak belirlendi.  

AFAD tarafından açıklanan rakamlara göre geçen sene, 6'dan büyük 3 sarsıntı yaşandı. Ayrıca şiddeti 5 ve üstü olan altı adet deprem meydana gelirken, şiddeti 4 ve üstü 205, şiddeti 3 ve üstü ise 973 adet deprem kaydedildi. Büyüklüğü 3 ve daha düşük depremlerin de izlendiği çalışma kapsamında, 2021 yılında toplam kayıtlara alınan deprem sayısının 23 bin 753 olduğu belirlendi. 2022'nin henüz ilk aylarında olmamıza karşın depremler şu an da bile kendini gösteriyor. Şubat'ın ilk günlerinde Yalova Armutlu'da şiddeti 3.9 olarak belirlenen bir deprem oldu. Derinliği 7.04 kilometre şeklinde belirlenen deprem, Yalova'nın yanı sıra İstanbul, Bursa gibi çevre kentlerde de hissedildi. 

Bu depremin ardından bir hafta sonrasında bu defa da, Tekirdağ Şarköy açıklarında 4,1 şiddetinde deprem oldu. Can ve mal kaybının yaşanmadığı depremden sonra insanların tedirginlikleri arttı ve akıllara 'Büyük Marmara Depremi'ni getirdi. 

Peki Marmara'da meydana gelen bu sarsıntılar uyarıcı özelliğe sahip mi? Büyük Marmara depreminin gelecek senelerde meydana gelme ihtimali yüzde kaç?

Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan ile hem Marmara'da yaşanan son depremlere hem de olası büyük Marmara depremine ilişkin ayrıntılı ve dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

DEPREMLER NE ANLAMA GELİYOR?

Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, Marmara'da yaşanan son depremlerle ilgili olarak  “Marmara’da olan her hafif veya orta kuvvette deprem, bu bölgede daha büyük deprem yaratacak fayların var olduğunu hatırlatır. Hafif ve orta kuvvette olan 3 ile 5 arası büyüklükte depremler bize nerelerde tehlike yaratacak depremler olabileceğini de gösteren kanıtlardır” açıklamasında bulundu ve son zamanlarda Marmara’da meydana gelen depremlerle ilgili şunları kaydetti: 

- "Yer fiziği özelliği nedeniyle küçük depremler daha çok, büyük depremler daha az olur. Türkiye ve yakın çevresinde her yıl büyüklüğü 4 ile 5 arasında 70 veya 80 civarında deprem meydana geliyor. Bunların çoğu aktif faylar üzerinde ve yakınlarında ortaya çıkar.

- Türkiye’de 553 tane tespit edilmiş aktif fay hattı var ve bunların ne kadar büyük deprem yaratabileceği bellidir. Ancak 6 ve daha büyük depremlerin hangi fay üzerinde ne zaman ve ne büyüklükte olacağını önceden bilme olanağımız ve ölçü metodumuz yok. İhtimal hesaplarına göre elde edilen Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası, bize hangi noktanın ne kadar büyüklükte bir depreme maruz kalacağını ve o noktada ne kadar hasar ve can kaybı olacağını tahmin etmemizi sağlar.

- Yani İstanbul dâhil Türkiye’nin her noktasında maruz kalınacak tehlike büyüklüğü artmaktadır. Bu nedenle depreme en tehlikeli bölgelerde öncelikle hazır olmak gerekir, Marmara Bölgesi de böyle bir durumdadır."

SON DEPREM UYARICI ÖZELLİKTE

"Tekirdağ’da meydana gelen deprem, yeri itibariyle Kuzey Anadolu Fay kuşağının Marmara içerisindeki Ana Marmara Fayı’na yakın yerde oldu” diye konuşan Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, “Geçmiş yıllarda bu bölgede çok sayıda ve bu büyüklükteki depremler oldu. Örneğin Kuzey Anadolu Fayı’nın Gaziköy-Mürefte-Şarköy-Saros hattında uzanan parçasında (Ganos Fayı veya Gaziköy Fayı olarak adlandırılır) 1912’de 7.4 büyüklüğünde bir deprem oldu ve çok ağır hasarlara ve can kayıplarına yol açtı” ifadelerini kullandı ve konuşmasını şu şekilde sürdürdü: 

“Son deprem, yılda 23 milimetre hızla hareket eden fay kuşağının aktivitesini sürdürdüğünü gösteriyor. Bu hareket sırasında Ana Marmara Fayı’nın kuzeyinde ve güneyinde ikincil faylar oluşmakta. Son deprem de Ana Marmara Fayı’nın hemen güneyinde oluşan sıkışma etkisiyle oluşan hafif büyüklükte deprem olarak değerlendirilebilir. Konumu itibariyle de oldukça uyarıcı bir durumdur.”

BÜYÜK DEPREM NE ZAMAN OLACAK?

Uzun senelerdir megakent İstanbul’u etkileyecek olan ve şiddeti 7 olarak öngörülen bir depremin beklendiği sık sık gündeme geliyor. Peki ama beklenen bu depremin şiddetinin bu kadar yüksek olması neye dayanıyor? Özellikle mevcut fay hareketliliği değerlendirildiğinde, büyük deprem için kaç senelik bir zaman verilebilir? Bu konuya ilişkin en önemli ölçütün, bölgenin deprem tarihi üzerine yapılmış çok sayıda bilimsel çalışma ve deprem katalogları olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, “Marmara Denizi ve çevresindeki depremler ile ilgili bilgilerimiz 2 bin yıl geriye gidebilmekte” açıklamasında bulundu ve olası depreme ilişkin şunları söyledi: 

- "MS 32-2021 yılları arasında büyüklüğü 6 ve daha fazla olan onlarca deprem ve bunların kıyılarda yarattığı tsunami olayları tespit edildi. Karada ve denizde yapılan deniz jeofiziği çalışmalarından elde edilen fay bilgileri ve deprem tarihi analizleri Marmara ve çevresindeki yerleşimler için ihtimaller hesapları ile deprem tehlike değerlerini elde etmemizi sağladı.

- Bugüne kadar çeşitli çalışmaların vardığı kötümser tehlike ihtimali şudur: Marmara Denizi’nde başta İstanbul olmak üzere çevresindeki tüm yerleşimleri olumsuz etkileyecek ve kayıplara neden olacak 7 ve daha büyük bir depremin olma olasılığı önümüzdeki 25 yıl içerisinde yüzde 65’tir. Zaten İstanbul için deprem kayıp değerleri de buna göre yapılıyor."

İSTANBUL'UN 16 İLÇESİNDE TSUNAMİ RİSKİ 

Marmara'da meydana gelecek büyük bir depremde tsunami yaşanması da muhtemel görülüyor. 2019 yılında ayrıntılı bir rapor yayımlandığına da dikkat çeken Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, “Raporda ayrıntılı tsunami senaryosu yapıldı. İstanbul’un kıyılarındaki yerleşmelerin maruz kalacağı maksimum su basma sevileri (Yükseklikleri) hesaplandı ve su altında kalacak konut, resmi yapı ve işyerlerinin ayrıntılı haritaları oluşturuldu” ifadelerini kullandı ve açıklamasını şu şekilde sürdürdü:

“İstanbul kıyılarında beklenen maksimum tsunami su basma yükseklikleri‚ Silivri-7.5 m, Büyükçekmece- 8.5 m, Beylikdüzü- 4.7 m, Avcılar- 5.0 m, Küçükçekmece- 5.5 m, Bakırköy- 6.5 m, Zeytinburnu- 7.0 m, Fatih- 7.0 m, Beyoğlu- 3.0 m, Beşiktaş- 3.0 m, Üsküdar- 3.0 m, Kadıköy- 7.8 m, Maltepe- 8.0 m, Kartal- 6.0 m, Pendik- 5.7 m, Tuzla- 6.5 m…”

DEPREM KAYIPLARI NASIL AZALTILABİLİR?

Hürriyet'ten İsmail Sarı'nın haberine göre; Deprem Marmara Bölgesi'nin değişmez gerçeği ve olmazsa olmazı. Bu sebeple atılan bazı adımlar bulunuyor ancak yine de kayıpların azaltılması amadcıyla nasıl önlemlerin alınması gerekiyor? Prof. Dr. Haluk Eyidoğan 6 madde de deprem kayıplarını azaltmak amacıyla yapılması gerekenleri de şu şekilde açıkladı:

1- Bina bazında olası hasar derecesi ve insan kayıpları hesapları yapmalı ve yapı envanterini yenilemeliyiz.

2- Risk altındaki sektörler belirlenmeli, mekânsal analizler yapılmalı ve deprem kayıplarını azaltacak yenileme, iyileştirme, güçlendirme çalışmaları yapılmalı. Gerektiğinde mevzuatta değişiklikler yapılmalı ve öncelikli projeler gerçekleştirilmeli.

3- Yalnızca yapı birimlerini değil, açık alan ve barınma alan sistemini, tehlikeli madde stoklarını, tarihi ve kültürel mirası, ticaret ve altyapıyı birlikte düşünen bir bütünleşik korunma / sakınım planlaması yapmalıyız ve uygulamalıyız.

4- Yüksek afet riski gösteren özel alanlar için yaptırım gücüne sahip plan ve uygulamalara başvurmalıyız. İmar planı yapım ve uygulama pratiğimizi bu anlamda geliştirmeliyiz.

5- Yerelde toplumun büyük tehlikeye karşı sosyal direnç ve örgütlülüğünü güçlendirecek sürekli eğitimler ve uygulamalar yapılmalı. STK, MAG, Okul ve Aile Birlikleri konuyla ilgili odaklar olabilir.

6- Kentsel dönüşüm için her yıl genel bütçeden afet risklerinin azaltılması için kullanılacak bir bütçe havuzu oluşturmalıyız ve öncelikli alanlarda ve alt ve orta gelir grubunun risk altında olduğu alanlarda deprem güvenli yerleşmeler oluşturmalıyız.

Marmara'da yaşayanlar dikkat! Uzmanlardan korkutan açıklama!

Prof. Dr. Naci Görür'den korkutan Marmara depremi açıklaması!

İstanbul depremi için tüyler ürperten açıklama! Kabus yılları başladı mı?