Caddelerdeki servis tünelleri can kurtarıyor!

Büyük kentlerimizde ulaşım giderek tıkanıyor. Bu durum depremde büyük bir tehlike. Yaralılara zamanında ulaşılamıyor. Kan kaybı ve benzer nedenlerle sonradan ölenlerin sayısı deprem anında ezilerek ölenlere yaklaşıyor. Özellikle dar cadde ve sokaklar da bu durum ciddi bir risk oluşturuyor.

Özel araç sahipliği Avrupa ve ABD ortalamalarına göre daha düşük olmasına rağmen yol ve otopark yetersizliğimiz nedeniyle uılaşım kilitleniyor. Istanbul da günde yaklaşık 600 araç plaka alıp trafiğe katılıyor.Yağmurda, karda ise toptan çöküyoruz. Güzide kentlerimizin bazı kesimleri afet bölgesine dönüşüyor. Ölümler olabiliyor.

Sorunun nedenlerinden bir tanesi yollardaki bitmez kazılar, inşaatlar. Aynı yolun, kaldırımın defalarca bozulup yapılması yıllardan beri kurtulamadığımız bir illet. Bir sucular gelip deşiyor, bir gazcılar, arkadan telefoncular, elektrikçiler.
Sağlıksız büyüyen kentlerimizin teknik altyapı yetersizliği malum. Ancak, kimilerine göre yandaş müteahhitler zengin ediliyor, kimilerine göre Belediyenin koordinasyon zaafı.

Çağdaş ülkelerde bu iş bir defada çözülüyor. Yolların altına tesisat tünelleri inşa ediliyor. Su, atık su, yağmur suyu, elektrik, telefon, doğalgaz hepsi buradan geçiriliyor. Ilave hat veya tamirat gerektiğinde üstten kazı yapılmıyor, tünelin içinde kimsenin ruhu duymadan sıfır maliyetle hallediliyor. Bu sistem eskilerden beri uygulanıyor. Bu tüneller savaş durumda sığınak olarak kullanılabiliyor. Bir diğer hususta çöpler. Evsel atıklar, çöpler kaldırımın altındaki depolara atılıyor. Vakumlu çöp kamyonları geceleri bunları hortumla çekip alıyor veya, daha gelişmiş sistemlerde, çöpler otomatik olarak çöp yakma merkezlerine gidiyor. Hem estetiğe hem de çevre temizliğine zarar veren çöp kutuları üstlerinde kediler, pis kokuları, etrafa dağılmış atıklar yok..

Zemine gömülü yapılar depreme dayanıklıdırlar, genelde zarar görmezler. Servis tünelleri depremde risk taşımıyor. Yollar yıkıntılar ve yangınlarla kapanınca zeminaltı servis tünellerinden ulaşılabilirlik sağlanabiliyor, arama-kurtarma timleri belli noktalara uzanabiliyor, yaralılar boşaltılabiliyor.

Özetle, yol altı servis tünellerinin birçok çok yararı var. Ancak biz yapamıyoruz.

Prof. Dr. Ahmet  Vefik  Alp