Çin'deki konut yatırımları balonu patlar mı?

Hâlâ da sorun tam olarak çözülebilmiş değil. Bir ara Dubai'de kriz ortaya çıktığında, orada da konuttan kaynaklanan sorunlara dikkat çekilmişti. Şimdi Çin'deki ‘Konut balonundan' ve yakında patlayabileceğinden söz ediliyor. 6 milyar dolarlık fonu yöneten Kynikos Associates'in başkanı Jim Chanos'un değerlendirmelerini okudum, oldukça ciddi endişeleri olduğunu gördüm. Çin'de inanılmaz bir ticari ve konut yatırımı olduğunun, bunun ölçüsüzce yapıldığının altını çiziyor.

Sürdürülebilir büyüme mi?

Chanos'un, dikkatimi çeken saptamaları şöyle:

* Çin'de, Dubai'dekine benzer dev gayrimenkul yatırımları yapılıyor. Ancak, yapılan konutlar, geniş kitleler için değil. Orta sınıfın bunları ödeyebilmesi de mümkün görünmüyor.

* Çin'de ortalama bir çiftin yıllık geliri 7-8 bin dolar. Bunların gelirleriyle 150 bin dolarlık projeleri ödeyebilmeleri zor. Bu, ABD'de 40 bin dolarlık gelirle, 600 bin dolarlık mortgage planına girmeye benzer bir durumdur.

* Çin'deki ‘balon'un ne zaman patlayacağını tahmin etmek zor. Ancak, 2010'un sonu ile 2011'in başında olabileceğini düşünüyorum. Jim Chanos gibi düşünenler kadar, Çin'deki konut işinin uzun süre daha sorunsuz gideceğini ileri sürenler de var. Tıpkı Dubai'de olduğu gibi... Ancak, yine de kırılgan bir dönemde, her türlü riski dikkate almakta yarar var.
M.Rauf Ateş / Posta