Dedeman Afrika Gana'da otel açacak!

Dedeman markasını Türkiye'nin en köklü turizmcilerinden biri olan Dedeman, bugün üçüncü kuşakla yoluna devam ediyor, ikinci kuşaktan Nazire Dedeman'ın grubun turizm bölümünden ayrılmasıyla Murat Dedeman ile çocukları Banu ve Rıfat Dedeman bayrağı devraldı. Dedeman Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Banu Dedeman, Afrika'ya açılacaklarını söyleyerek, "3 yıldızlı yeni bir marka yaratacağız" diyor. 

Kemal Dedeman bundan 49 yıl önce Ankara'da ilk Dedeman otelini açtığında, Türkiye henüz turizm ile yeni yeni tanışıyordu. Madencilik, turizm, enerji sektörlerinde faaliyet gösteren Dedeman Holding, zaman içinde gelişip bugün 200 milyon lira ciro ile 2 bin 400 kişiyi istihdam eden bir büyüklüğe ulaştı. İkinci kuşaktan Nazire Dedeman, 2013 yılında madencilik hariç yüzde 49'luk hissesini kardeşi Murat Dedeman'a satış yoluyla devretmişti. Bu süreçte Dedeman'da bir kabuk değişimi yaşandı. Süreç kısa bir basın açıklaması ile kamuoyuna duyurulmuştu. Murat Dedeman'ın yönetim kurulu başkanı olduğu Dedeman Gnıbu'nda bugün Rıfat Dedeman yönetim kurulu başkan vekili olarak finansal konularda ve madencilik konusunda aktif. Yönetim kurulu üyesi olan Banu Dedeman ise otelciliğin operasyonel kısmından sorumlu.

Göz önünde olmamaya özen gösteren Dedeman Ailesi'nden Murat Dedeman'ın çocukları Banu ve Rıfat Dedeman, ilk röportajlannı Ekonomist'e verdi. Banu Dedeman, Dedeman Holding'te yaşanan kabuk değişiminin detaylarını ve turizmdeki hedeflerini anlattı. Rıfat Dedeman ise grubun turizm dışındaki işleri konusunda bizi bilgilendirdi.

Dedeman Grubu'nda 2013'te halanız Nazire Dedeman turizm kısmındaki hisselerini devredip işleri size bıraktı. Süreç nasıl gelişti? 

Banu Dedeman: Aile şirketlerinin geçtiği süreçten biz de geçtik. Dedemizin 68 yıl önce kurduğu şirkette yönetim artık üçüncü kuşağa kadar geldi. Türkiye'de dördüncü kuşağa devreden aile şirketi yok denecek kadar az. Grubumuzda iki kardeşin karşılıklı verdiği kararlarla bu ayrılık süreci yaşandı. Aile hala birbiriyle görüşmeye devam ediyor. Nazire hanım madencilik hariç holdingteki yüzde 49'luk hissesini satış yoluyla Murat Dedeman'a devretmiş oldu. Madencilikte yüzde 49'luk hissesi hala var. 

Kendisi ve çocukları Dedeman Madencilik'in yönetim kumlu başkan vekili olarak hala işlerde aktif. 

Hisse ayrılığı sürecinde profesyonel destek aldınız mı? 

Gnıp olarak daha kurucumuz yani dedemiz hayatta iken 1994 yılında rahmetli Arman Kınm ile bir sayfalık aile anayasası hazırlanmıştı. 2006 yılına gelindiğinde Haluk Alacaklıoğlu ile çalıştık. Bu süreçte ikinci kuşak kendi arasında hisse dağılımı, bir aynlık olursa nasıl bir yol izleneceği konusunda bir anlaşma yapmıştı. Yani ayrılık halinde yapılması gerekenler o zaman planlanmıştı. 

Şu anda yeni bir anayasanız var mı? 

Biz yönetim süreçlerinde izlenecek yol konusunda profesyonel destek alıyoruz. Var olan anayasa ile yola devam ediyoruz. Danışmanlar anayasa hazırlarken ne yazıldığının değil o süreçten geçerken ne yaşandığının önemli olduğunu söylüyor. "İş mi önde olacak? Aile mi önde olacak?" sorusunu soruyorlar. İlk anayasamızda ikisi dengedeydi ama ikinci anayasamızda işi ön plana aldık. 

Hisse devri sonrası şirketiniz karar alım süreçlerinde esneklik kazandı mı? 

Hızlandık. Şirketle ilgili daha hızlı karar alabiliyoruz. 

Üçüncü kuşakla birlikte şirketinizde ne gibi yenilikler oldu? 

Dedeman Grubu olarak madencilik ve turizm alanlarında büyümeye devam ediyoruz. 4 yıldızlı Park Dedeman'ı yaratarak ürün yelpazemizi çeşitlendirdik. Önümüzdeki dönemde yeni projelerimiz olacak. 

Rekabetin arttığı bir ortamda turizmde büyüyeceğinizi mi söylüyorsunuz? 

istanbul şu anda 5 yıldızlı otele doymuş durumda ama hala 3 ve 4 yıldızlı oteller konusunda talep var. 

Doğru yerde doğru yatırım yapılırsa turizmde hala fırsatlar var. Fizibilite yapılmadan geliştirilen projeler başansız olmaya mahkum zaten. 

3 yıldızlıda otel markası yaratacak mısınız? 

2 ve 3 yıldızlı oteller için Türkiye'de, Anadolu'da talep var. Biz de son altı aydır bunun üzerinde çalışıyoruz.

Şu anda otel sayınız ne oldu, hedefiniz ne? 

2014'te Kazakistan'da ve Bostancı'da, bu yıl da Moskova ve Levent'te açtığımız otellerle 17 otel, 2 bin 971 oda ve 5 bin 955 yatak sayısına ulaştık. Eylül veya ekim gibi Park Dedeman Bostancı'yı açmaya, Osmaniye, Trabzon ve Taşkent'teki otellerimizi de yıl sonuna kadar yetiştirmeye çalışıyoruz. Bu yıl toplamda altı yeni otel açmış olacağız, izmir, Edirne, Eskişehir, Malatya, Mersin gibi kentleri yatırım yapmak üzere mercek altına aldık. 20l6'da açmak üzere görüştüğümüz Tokat ve Afrika Gana'da bir projemiz var. Afrika'da adını veremeyeceğim bir Türk yatınmcı ile çok sayıda otel açmak istiyoruz. O bölgede talep var ve satış ağımızı da güçlendirmek için tek otelle kalmak istemiyoruz. 10 yıl içinde l6'sı Dedeman, 27'si Park Dedeman olmak üzere 43 otele ulaşmayı hedefliyoruz. 

Yurtdışı hedefleriniz nedir? 

Rusya, Kazakistan, Özbekistan ve Kuzey Irak'ta dört otelimiz var. Otel sayımızın yüzde 30'unun yurtdışında olmasını hedefliyoruz. THY'nin uçtuğu tüm ülkelerle ilgileniyoruz. Doğu Avrupa, Balkanlar, Ortadoğu, Orta ve Kuzey Afrika ile CIS ülkeleri odaklandığımız ülkeler. Londra, Paris ve New York'ta fırsatlar çıkarsa değerlendirmekten mutlu oluruz. 

Yatırımcı kimliğinden işletmeci kimliğine geçip otellerinizi satmaya başlamıştınız. Satışa çıkacak başka otelleriniz var mı? 

İşletme anlaşmalanyla büyümeyi öngörüp bu kararı aldık.  Ankara  ve Antalya otellerini elden çıkardık. Kapadokya ve İstanbul otelimiz bizim. Urfa'daki otelde Osman Bucak ile yüzde 50 ortağız. Satmayı planladığımız bir otelimiz yok. Açacağımız oteli mülk olarak da alabiliriz. 

Yeni markalar olacak mı? Rezidans işletmeciliği konusunda çalışmalarınız olacak mı? 

Gelecek yıl grubumuzun 50'nci kuruluş yıldönümü. Kuruluşa özel 23 yıldızlı yeni otel markası sürprizi yapabiliriz. Üzerinde çalıştığımız üçüncü markamızı anahtar teslim franchise olarak planlıyoruz. Otel-rezidans yapma planımız var. istanbul otelimizi ve yanındaki iş merkezini yıkıp otel ve yanında rezidans şeklinde yapabiliriz. 20l6'da bu yatırımın karan netleşir.

Şehir otelciliğinde mi büyüyeceksiniz? Turizmin farklı ajanları ilginizi çekiyor mu? 

Minimum 100 odalı otellerle şehir otelciliğinde büyümeyi planlıyoruz. Resort'ta opsiyonlar gelirse değerlendirebiliriz. Aynca fuarcılık konusunda Anfaş Fuarcılık'ta yüzde 10, Lütfı Kırdar Kongre Merkezi'nin işletme şirketi Uktaş'ta yüzde 23 payımız var. Bu alanda alternatif yaratılabilir. 

Komşumuz Yunanistan'da yaşanan krizin yarattığı fırsatlar ilginizi çekmiyor mu? 

İşletme konusunda proje arayışına girmedik. Kriz öncesinde resort ağırlıklı yüksek bedelli bir tesis için teklif geldi ama ilgilenmedik. 

Dedeman Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Rıfat Dedeman, finansal konularda ve madencilik konusunda aktif. Rıfat Dedeman, bu konulardaki sorularımızı şöyle yanıtladı: 

Dedeman Grubu yılı nasıl geçiriyor? 2014 cironuz ve 2015 ciro hedefiniz, istihdam sayınız nedir? 

Rıfat Dedeman: 2014 yılında 165 milyon lira ciro yapmıştık. Bu yıl yüzde 20lik büyüme ile 200 milyon lira ciroya ulaşmayı planlıyoruz. Hedefimiz tutacak gibi gözüküyor. Ciromuzun yüzde 40'ı madencilikten, yüzde 60'ı turizmden geliyor. Grubumuzda bin 700'ü turizm tarafında olmak üzere toplamda 2 bin 400 kişi istihdam ediyoruz. 

Madencilik konusunda işler nasıl? 

Madencilik sektörü tüm dünyada sıkıntılı. 150 bin ton krom ve 30 bin ton baz metaller (kurşun çinko, gümüş gibi) satışımız var. Bunların yüzde 90'mı Çin'e ihraç ediyoruz. 

Babanız Murat Bey hala işlerin başında. İş süreçlerinde babanızdan fikir alıyor musunuz yoksa herkes kendi sorumluluk alanıyla ilgili kararları kendi mi veriyor? 

Babamız hala yönetim kurulu başkanı olarak grubumuzda aktif. Üçüncü kuşağın işlerde ve karar süreçlerinde aktif olması konusunda istekli ve bizi destekliyor. İşleri yavaş yavaş bize devretme sürecinde. Babasından görevi devraldığı için devir sürecinde tecrübeli. Ama şu anda tamamen devretme gibi bir durum yok. 

İkinci kuşak ile üçüncü kuşağın ilişkisi nasıl yürüyor? 

İlişkimiz gayet iyi. Ben yönetim kurulu başkan vekili olarak finansal işlerde ve madencilik kısmında aktifim. Banu Hanım ise otelcilikte ve operasyonel tarafta aktif, işleri böyle paylaştık.

Faaliyette olduğunuz sektörler dışında ilgi duyduğunuz sektörler var mı? 

Turizm ve madencilikte büyüme planımız var. İsparta Köprüçay'da 20 megavatlık ve  Adana  Büyüksofulu'da 5 megavatlık küçük çaplı HES projelerimiz var. Enerjide büyüme, başka yatırım yapma gibi bir planımız yok. Bir ara HES'ler popülerken biz de ilgi duyduk. Adana'daki HES'i oradaki madenimizin elektriğini üretmek için planladık. Bu yatırımlara 20l6'da başlayıp 2017'nin ilk çeyreğinde tamamlamayı planlıyoruz. Bir de Van Muradiye'de Boydak Grubu ile yüzde 15'lik hissemizin olduğu 60 megavatlık yatırımımız var. 2012'de güneş enerjisine de ilgi duyduk ve Burdur, Urfa, Adıyaman ve Muğla'da ölçümler yaptık. Fakat ölçüm haklarını 2014'te ABD'li First Solar şirketine devrettik. Turizme odaklanmak için bu kararı aldık. 

Mekke projesi olmadı

Mekke'de Kabe'nin çevresinin genişletilmesi projesi kapsamında 5 bin 700 odalı beş kuleden oluşan otel projesinin işletmesine talip olduklarını söyleyen Banu Dedeman, "Tüm dünyanın ilgisini çeken bu projede 23 otel operatörü arasına girmeyi başardık, ikinci elemede ilk sekize kalan tek Türk markası olduk, son dört aday arasına girdik ama geçtiğimiz günlerde olumsuz dönüş aldık. Kazansaydık kapasitemizi iki katına çıkaracaktık" diyor. Banu Dedeman, projenin hem Türkiye hem de Dedeman için çok önemli bir proje olduğunu ama olumsuz sonuçlanmasına üzülmediklerini, o bölgede çıkacak başka fırsatları değerlendireceklerini vurguluyor. 

Ekonomist