Değerli Konut Vergisi TBMM'de kabul edildi!

7193 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 21.11.2019 tarihinde TBMM’de kabul edildi.

Kabul gören kanun ile vergi mevzuatına yeni vergilerin kazandırılması, mevcut bazı vergilerin artırılması, bazı vergi istisnalarının ise kaldırılmasıda dair yenilikler söz konusu.

Dünya Gazetesi’nden Dr. Numan Emre Ergin’in haberine göre, söz konusu kanunun her bir maddesi ayrı bir yazı konusu olacak nitelikteyse de bu yazımızda kanunun içeriğinden genel olarak bahsedeceğiz. Kanun ile getirilen yeni vergiler şunlardır:

1- Dijital Hizmet Vergisi

Türkiye’de dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmeti, içerik satışı, içeriklerin dijital ortamda izlenmesi, dinlenmesi, oynanması, elektronik cihazlara kaydedilmesine yönelik hizmet sunulması, kullanıcıların etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların işletilmesi ile bu sayılan hizmetlere yönelik dijital ortamda verilen aracılık hizmetleri dijital hizmet vergisine tabi olacak. Verginin matrahı elde edilen “hasılat” olup, yüzde 7.5 oranında bir verginin her ay beyan edilip ödenmesi planlanmaktadır. Söz konusu verginin muhatabı olabilmek için de dijital hizmetlerden elde edilen hasılatın Türkiye’de 20 milyon TL, dünya genelinde ise 750 milyon euro veya muadili yabancı parayı aşması gerekmekte.

Getirilmesi öngörülen söz konusu dijital hizmet vergisi, Google, Amazon, Facebook, Youtube, Uber, Airbnb gibi internet devlerinin Türkiye’de vergilendirilmesi açısından önemli bir adım olup olumlu karşılanmalıdır. Ancak vergi oranı diğer ülke uygulamalarına (genellikle %3) göre yüksektir. Söz konusu şirketlerin Türkiye’de bir mükellefiyetinin veya iş yerinin olmaması halinde ise verginin sorumlu sıfatıyla bu şirketlere ödeme yapanlar tarafından ödenecek olması bu verginin Türkiye’deki mükelleflerin sırtında kalma riskini taşımaktadır. Diğer taraftan, kanunda yükümlülüklerini yerine getirmeyen dijital hizmet sağlayıcılarının internet sitelerine erişiminin yasaklanması konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verilen yetki dikkat çekicidir.

2- Konaklama Vergisi

Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetten yararlananlara sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, plaj, termal ve benzeri alanların kullanımı hizmetleri gibi diğer tüm hizmetler konaklama vergisine tabi olacak. Söz konusu vergi bu hizmetlerin bedeli (KDV hariç hasılatı) üzerinden yüzde 2 (31.12.2020’ye kadar  yüzde 1) oranında alınacak ve konaklama işletmelerince aylık olarak beyan edilip ödenecektir.

Yakın zamanda getirilen turizm katkı payına ilaveten konaklama vergisinin de ihdası turizm sektöründeki paydaşları çok sevindirmeyecektir. Bu vergi yeni bir vergi olmakla beraber tüketici açısından KDV’nin 2 puan artırılmasına eş değer bir durum yaratacaktır.

3- Değerli Konut Vergisi

Türkiye sınırları içinde bulunan ve bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen değeri 5 milyon TL’nin üzerinde olan mesken (konut) niteliğindeki taşınmazların bu değerleri üzerinden konutun değerine göre binde 3, binde 6 veya binde 10 oranında her yıl beyan edilecek ve iki taksitte ödenecek olan değerli konut vergisi alınması öngörülmektedir. Tek konutu olan ve bir geliri bulunmayan veya tek geliri emekli maaşı olanlar bu vergiden muaf olacak. Bu vergi belediyelere her yıl ödenen emlak vergisine ilave olarak alınacak olup gelirleri de genel bütçeye aktarılacak ve konutun bulunduğu belediyelere bu gelirden aktarım yapılmayacak. Söz konusu vergi, uygulamaya geçmesiyle birlikte birçok tartışmayı beraberinde getirecek gibi durmaktadır. Özellikle matrahın tayininde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen değerin esas alınmasının verginin kanuniliği ilkesi ve hukuki belirlilik açısından Anayasa’ya aykırılığı gündeme gelebilecektir.
Kanun teklifi ile getirilmesi öngörülen bu yeni vergiler dışında diğer vergisel düzenlemeler ise kısaca şu şekilde özetlenebilir.

- Döviz işlemlerindeki BSMV oranı binde 1’den binde 2’ye çıkarılmaktadır.

- 500.000 TL üzerinde gelir elde eden gerçek kişiler için vergi oranı yüzde 35’ten yüzde 40 çıkarılmaktadır.

- 500.000 TL üzerinde telif kazancı elde edenler için uygulanmakta olan serbest meslek kazancı istisnası kaldırılmaktadır.

- Çalışanların iş yerine ulaşımlarının sağlanması için yapılan yol yardımının günlük 10 TL’si gelir vergisinden istisna kılınmaktadır.

- Kiralanan binek otomobillerin kira giderlerinin aylık 5.500 TL’si, sahip olunan binek otomobillerinin giderlerinin ise yüzde 70’i gider olarak dikkate alınabilecektir.

- Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 TL’ye kadarlık kısmının gider olarak dikkate alınması; binek otomobillerin sadece 135.000 TL’si (ÖTV ve KDV maliyete eklenmişse toplam 250.000 TL) üzerinden hesaplanan amortismanın gider olarak dikkate alınması öngörülmektedir.

- Tek işverenden alınan ücret 500.000 TL üzerindeyse beyanname verilmesi gerekmektedir.

- Sporculara ücretlerinden kesilen stopaj oranı yüzde 20’ye çıkarılmakta ve 500.000 TL üzerindeki sporcu ücretleri için beyanname verilmesi öngörülmektedir. Ayrıca, spor hakemlerinin ücretlerine yönelik gelir vergisi istisnası amatör sporlar için sınırlandırılmaktadır.

- Sahte belge düzenleme riski yüksek olduğu tespit edilenlerin mükellefiyetlerinin analiz ve değerlendirme sonucunda terkin edilmesi sağlanmaktadır.

- İzaha davet müessesine ilişkin olarak mükellefler lehine düzenlemeler yapılmaktadır.

- Vergi davalarına ilişkin olarak da kanun yolundan vazgeçilmesi halinde ilk derece mahkemesi kararına bağlı olarak vergi aslı ve vergi ziyaı cezalarında indirim öngörülmektedir.

Yukarıda yaptığımız özetten görüleceği üzere, 7198 sayılı Kanun ile hayatımıza yeni ve daha çok vergi girmektedir. Özellikle internet şirketleri, turizm, araç kiralama ve emlak sektörü ile sporcular, ücretliler bu teklifteki düzenlemelerden yoğun bir şekilde etkilenecektir.

Değerli konut vergisini kimler ödeyecek?